Σπάνια στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ ένας πρόεδρος υποχρεώθηκε να «καταπιεί» τα λόγια του γρηγορότερα από τον Τζο Μπάιντεν. Πριν από μόλις πέντε εβδομάδες, ο Μπάιντεν έλεγε ότι «σε καμία περίπτωση δεν θα δούμε εκκένωση της αμερικανικής πρεσβείας στην Καμπούλ από την οροφή με ελικόπτερα». Λες και ήθελε να δυσχεράνει και άλλο τη θέση του, ο πρόεδρος προσέθεσε: «Οι πιθανότητες οι Ταλιμπάν να κατακτήσουν τη χώρα είναι πολύ μικρές». Την Κυριακή, σκηνές από την επείγουσα εγκατάλειψη της πρεσβείας μεταδίδονταν ζωντανά στην τηλεόραση. Δίκαια ή άδικα, η θητεία του Μπάιντεν θα στιγματισθεί από την εξευτελιστική τελευταία πράξη του αμερικανικού πειράματος στο Αφγανιστάν. Υστερα από επτά μήνες φαινομενικά αποτελεσματικής διαχείρισης, οι εικόνες από το Αφγανιστάν ανέτρεψαν τις εντυπώσεις. Ακόμη και σύμμαχοι του προέδρου παραδέχονται ότι, παρότι η απόφασή του για αποχώρηση ήταν σωστή, η εκτέλεσή της περιείχε κρίσιμα σφάλματα. Το μόνο ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι ποιο θα είναι το πολιτικό κόστος.
Ημιτελές σχέδιο
Ο Μπάιντεν γνώριζε τους κινδύνους, ενώ υπενθύμιζε συχνά ότι ανέλαβε την προεδρία έχοντας μεγαλύτερη εμπειρία εξωτερικής πολιτικής από κάθε άλλο προκάτοχό του, μετά τον Αϊζενχάουερ. Παρά την απόφασή του για ολοκλήρωση της αποχώρησης μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου, ο Λευκός Οίκος δεν φρόντισε για την έγκαιρη μετεγκατάσταση διερμηνέων και άλλων Αφγανών, οι υπηρεσίες των οποίων υπήρξαν καθοριστικής σημασίας για την αμερικανική παρουσία στη χώρα. Καμία πρόβλεψη δεν είχε γίνει για την πρόσληψη μισθοφόρων πιλότων, οι οποίοι θα εξασφάλιζαν τη λειτουργία της πολεμικής αεροπορίας του Αφγανιστάν, την ώρα που οι Αμερικανοί θα «ετοίμαζαν τις βαλίτσες τους». Το σχέδιο που μνημόνευσε ο Μπάιντεν στα τέλη Ιουνίου για την άμυνα της Καμπούλ παρέμεινε ημιτελές. Οι σύμβουλοι του προέδρου πίστευαν ότι θα είχαν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους, κάνοντας λόγο για 18 μήνες.
Οι υπεραισιόδοξες εκθέσεις των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών για το αξιόμαχο του κυβερνητικού στρατού του Αφγανιστάν αποδείχθηκαν άτοπες. Στις 8 Ιουλίου, ο Μπάιντεν συνέκρινε τον κυβερνητικό στρατό με τους Ταλιμπάν, λέγοντας ότι οι αντάρτες δεν μπορούν να συγκριθούν με το τακτικό στράτευμα. Ο πρόεδρος γνωρίζει σήμερα ότι οι ελλείψεις των Ταλιμπάν σε εξοπλισμό αντισταθμίζονταν πλήρως από το πάθος, την επιμονή και τον καλό στρατηγικό τους σχεδιασμό. Οπως αναμενόταν, οι Ρεπουμπλικανοί έσπευσαν να εκμεταλλευθούν πολιτικά τις εικόνες εκκένωσης της πρεσβείας και τη φυγή του προέδρου Ασράφ Γκάνι. Πολλοί Ρεπουμπλικανοί έχουν, όμως, ασθενή μνήμη, καθώς ήταν μεταξύ όσων χειροκρότησαν την απόφαση του Τζορτζ Μπους να εισβάλει στο Αφγανιστάν για να εκδιώξει την Αλ Κάιντα. Το κόμμα ακολούθησε τον τότε πρόεδρο, ακόμη και όταν αυτός συνέχισε να προσθέτει στόχους, όπως η υποχρεωτική φοίτηση των κοριτσιών στο σχολείο, η οικοδόμηση πρότυπης δημοκρατίας και η μεταμόρφωση του αφγανικού στρατού σε μικρογραφία του αμερικανικού, παρότι το πρότυπο ήταν εντελώς ακατάλληλο για τις συνθήκες στο έδαφος της χώρας. Χειροκρότησαν τον Μπους το 2005, όταν αυτός δήλωνε ότι αποστολή των ΗΠΑ θα ήταν εφεξής η προώθηση της δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο.
Μία δεκαετία αργότερα, χειροκρότησαν πάλι τον Τραμπ όταν ανακοίνωνε ότι οι ΗΠΑ θα επέλεγαν την απεμπλοκή από ατελέσφορους πολέμους. «Εκτιμώ πως πρόκειται για ολοκληρωτική καταστροφή. Το Αφγανιστάν θα γίνει πάλι εκτροφείο τρομοκρατών», είπε ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής του Τέξας, Μάικλ Μακόλ. Στον ισχυρισμό αυτόν απάντησε ο ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν, λέγοντας ότι η ικανότητα των ΗΠΑ να εντοπίζει, να καταγράφει τη δράση και να εξοντώνει τρομοκράτες έχει βελτιωθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιμετωπίζει τώρα τις συνέπειες των μακρόπνοων στρατηγικών στόχων της, που αφορούν τη νέα έμφαση στην ανάσχεση της κινεζικής επιθετικότητας στον Ειρηνικό.