Πήρα αυτή την τηλεφωνική συνέντευξη το βράδυ της 21ης Αυγούστου. Ο Αχμάντ Μασούντ, γιος και συνεχιστής του θρυλικού οπλαρχηγού Αχμάντ Σαχ Μασούντ, έχει οχυρωθεί στο Παντσίρ, απ’ όπου απηύθυνε έκκληση για αντίσταση λίγες ώρες μετά την πτώση της Καμπούλ.
Είναι αποκομμένος από τον κόσμο. Δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε κανένα μέσο ενημέρωσης. Οι Ταλιμπάν έχουν στρατοπεδεύσει στις εισόδους της κοιλάδας και την πολιορκούν. Οι εκπρόσωποί τους διατείνονται ότι αυτός ο κληρονόμος του Μασούντ, χωρίς μεγάλη πείρα, χωρίς τα αναγκαία μέσα και χωρίς εξασφαλισμένα μετόπισθεν, δεν μπορεί να αντέξει για πολύ.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφορούν φήμες ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν, έτοιμος να ανακοινώσει την παράδοσή του, όπως έκαναν οι υπόλοιπες αφγανικές ελίτ.
Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;
Η επικοινωνία μας έγινε δυνατή χάρη στον Μουσλέμ Χαγιάτ, βετεράνο του αγώνα κατά των Σοβιετικών. Τον γνώρισα το 1998, όταν είχα συναντήσει στο Παντσίρ τον πατέρα Μασούντ, ως απεσταλμένος της γαλλικής εφημερίδας Le Monde.
Η τηλεφωνική γραμμή είναι ασφαλής, αλλά ασταθής. Η συνομιλία συχνά διακόπτεται και ξαναρχίζει. Ο νεαρός Μασούντ μετράει τις λέξεις του. Συχνά παίρνει τον χρόνο του, σκέφτεται… Είναι τόσα αυτά που διακυβεύονται. Το πεπρωμένο του. Η ζωή του. Αλλά και η τιμή και η τύχη του λαού που ενσαρκώνει, σχεδόν μόνος, αυτή τη στιγμή, η αδάμαστη θέληση για ελευθερία.
– Αχμάντ! Επιτέλους… είναι μέρες που πασχίζω να σε βρω.
– Το ξέρω. Βρίσκομαι σε απομονωμένο σημείο του Παντσίρ. Η σύνδεση είναι πολύ κακή.
– Πώς είσαι;
– Καλά. Το πρωί που έπεφτε η Καμπούλ, την τελευταία φορά που μιλήσαμε, σου είπα: Χάσαμε μια μάχη, αλλά όχι τον πόλεμο. Είμαι πιο αποφασισμένος παρά ποτέ.
– Ακούγεται ότι ετοιμάζεσαι να καταθέσεις τα όπλα.
– Είναι σκέτη προπαγάνδα. Υπάρχουν, φαίνεται, ηττοπαθείς στις χώρες σας που περνούν τις επιθυμίες τους για πραγματικότητα. Ε, λοιπόν όχι. Πείτε τους ότι δεν υπάρχει περίπτωση να εγκαταλείψουμε τον αγώνα. Η αντίσταση, εδώ στο Παντσίρ, μόλις ξεκίνησε.
– Ο Χακάνι, εκ των ηγετών των Ταλιμπάν, έγραψε στο Twitter ότι «αποσύρεστε». Είναι λάθος;
– Επαναλαμβάνω, πρόκειται για παραπληροφόρηση.
– Επομένως, δεν υπάρχει θέμα παράδοσης.
– Φυσικά, καμία παράδοση. Προτιμώ να πεθάνω παρά να παραδοθώ. Είμαι γιος του Αχμάντ Σαχ Μασούντ. Η λέξη παράδοση δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου.
– Παρά την αποχώρηση των Αμερικανών; Την προδοσία των συμμάχων σας; Την κατάρρευση του κράτους;
– Oταν ήρθες να με δεις πέρυσι στη βάση μου, στο Παντσίρ, σου είπα ότι ο πατέρας μου ήταν κάτι παραπάνω από πατέρας, ήταν ο μέντοράς μου. Ο πατέρας μου δεν θα δεχόταν ποτέ να παραδοθώ.
– Ο κόσμος στην Ευρώπη αμφιβάλλει. Λένε ότι δεν είσαι και δεν θα γίνεις στρατιωτικός διοικητής.
– Ο πατέρας μου με δίδαξε ένα πράγμα. Αυτό που δίνει τη δύναμη σε έναν λαό να υπερβεί τον συσχετισμό των δυνάμεων, είναι το πνεύμα της αντίστασης. Αυτό μετράει. Οφείλει να πιστεύει με όλες του τις δυνάμεις στην αποστολή του. Για μένα, η αποστολή είναι αμετάκλητη, όποιο κι αν είναι το τίμημα. Ο πατέρας μου είχε αυτή τη δύναμη μέσα του. Δεν ταλαντεύτηκε ποτέ. Θα κάνω το παν για να φανώ άξιος του παραδείγματός του, της αποφασιστικότητας και του ήρεμου θάρρους του.
– Συγγνώμη που επιμένω, αλλά οι φήμες που λένε ότι μιλάτε με τους Ταλιμπάν είναι λανθασμένες;
– Το να μιλάς είναι ένα ζήτημα. Μπορείς να μιλάς. Σε όλους τους πολέμους μιλάμε. Και ο πατέρας μου μιλούσε με τους εχθρούς του. Πάντα. Ακόμη και στην κορύφωση του πολέμου. Αλλά το να παραδοθείς, είναι άλλο ζήτημα. Επαναλαμβάνω, δεν υπάρχει περίπτωση εγώ και οι διοικητές μου να παραδοθούμε. Δεν υπάρχει περίπτωση.
– Τότε γιατί να μιλήσετε;
– Γιατί είμαι άνθρωπος της ειρήνης και θέλω το καλό του λαού μου. Φανταστείτε Ταλιμπάν που θα σέβονταν τα δικαιώματα των γυναικών, των μειονοτήτων, των δημοκρατών, τις αρχές της ανοικτής κοινωνίας κ.λπ. Γιατί να μην προσπαθήσουμε να τους πούμε ότι αυτές οι αρχές θα ωφελήσουν όλους τους Αφγανούς, ακόμη και τους ίδιους; Αλλά ακόμη μια φορά και με τον κίνδυνο να επαναληφθώ, δεν θα δεχθώ ποτέ μια ειρήνη που θα μας επιβληθεί και που το μόνο όφελος που θα έφερνε θα ήταν η σταθερότητα. Η ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι απείρως πολύτιμα αγαθά. Δεν μπορούμε να τα ανταλλάξουμε για τη σταθερότητα της φυλακής.
– Δεν δέχεσαι επομένως ότι ο πόλεμος τέλειωσε και ότι ο αγώνας είναι μάταιος…
– Oταν ήμουν μικρός, ο πατέρας μου μιλούσε για τον στρατηγό Ντε Γκωλ, του οποίου τα Απομνημονεύματα του είχατε χαρίσει. Στη στρατιωτική ακαδημία του Στάντραστ, όπου σπούδασα, διάβασα και τα Απομνημονεύματα του Τσόρτσιλ. Σύγχρονος του Ντε Γκωλ, είπε στον λαό του ότι «δεν έχω να σας υποσχεθώ παρά αίμα και δάκρυα, αλλά ποτέ δεν θα παραδοθούμε». Δεν ξέρω τι μας επιφυλάσσει ο αγώνας μας και δεν μπορούμε να συγκριθούμε με τόσο ένδοξα παραδείγματα. Σας βεβαιώνω όμως ότι με συντροφεύουν και μου εμπνέουν τον μεγαλύτερο σεβασμό.
Εκκληση για διεθνή βοήθεια στο Παντσίρ
– Φοβάστε επίθεση των Ταλιμπάν;
– Οι Ταλιμπάν είναι επίφοβοι. Κατάσχεσαν αμερικανικά όπλα. Δεν μπορώ να ξεχάσω το ιστορικό λάθος εκείνων από τους οποίους ζητούσα, πριν από οκτώ μέρες, στην Καμπούλ, όπλα και δεν μου έδωσαν. Αυτά τα όπλα, το πυροβολικό, τα ελικόπτερα, τα τανκς –αμερικανικής κατασκευής– βρίσκονται σήμερα στα χέρια των Ταλιμπάν. Αλλά τα βουνά του Παντσίρ έχουν μακρά παράδοση αντίστασης. Ούτε οι Ταλιμπάν προ του 2001, ούτε οι Σοβιετικοί πριν από αυτούς δεν κατάφεραν να αλώσουν αυτό το οχυρό. Νομίζω ότι το ίδιο θα συμβεί σήμερα.
– Καλέσατε, μετά την πτώση της Καμπούλ, τους Αφγανούς να συσπειρωθούν γύρω σας. Είχατε ανταπόκριση;
– Απολύτως. Χιλιάδες άνδρες έρχονται στις γραμμές μας. Ανάμεσά τους ακτιβιστές, διανοούμενοι, πολιτικοί, αξιωματικοί του αφγανικού στρατού. Και είμαστε μόνο στην αρχή.
– Πώς έρχονται;
– Με τα πόδια, έφιπποι, με μοτοσικλέτες ή με αυτοκίνητα. Αψηφούν όλους τους κινδύνους και εντάσσονται στις γραμμές μας. Είναι πολύ σκληραγωγημένοι, προέρχονται από τις ειδικές δυνάμεις. Ενα μεγάλο ατού για το κίνημά μας.
– Ο πατέρας σου είχε μετόπισθεν στο Τατζικιστάν και ελικόπτερα. Εσείς δεν τα έχετε. Μπορεί ένα αντάρτικο να πετύχει χωρίς αυτά;
– Ναι. Εχω εξοπλισμό. Αλλά θα χρειαστώ μέσα για να συνεχίσει να είναι λειτουργικός.
– Επομένως, διατηρείτε τις ελπίδες σας;
– Ναι. Αν μείνουμε σταθεροί μέσα στη θύελλα, ο άνεμος θα γυρίσει. Ακόμη περισσότερο, αν δεχτούμε βοήθεια.
– Από ποιον μπορεί να δεχθείτε βοήθεια;
– Από όποιον θέλει. Ελπίζω, και από τη χώρα σου. Μαζί συναντήσαμε, όταν ήρθα στο Παρίσι, τον πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν. Εντυπωσιάστηκα από αυτόν τον νέο πρόεδρο που θαύμαζε τον πατέρα μου αλλά και τον στρατηγό Σαρλ Ντε Γκωλ. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα μας εγκαταλείψει τώρα.
Ξέρει ότι οι μαχητές της κοιλάδας του Παντσίρ είναι μια ασπίδα απέναντι στη βαρβαρότητα. Οχι μόνο για τον αφγανικό λαό, αλλά για τους ελεύθερους πολίτες όλου του κόσμου.