Η ιστορία του εξωφύλλου του Νevermind των Νirvana και η δικαστική διαμάχη που ξεκινά μεταξύ της μπάντας και του Σπενσερ Έλντεν, με φόντο την παιδική πορνογραφία (σ.σ. υπενθυμίζεται ότι ο Elden -το μωρό του άλμπουμ- υπέβαλε μήνυση στο γκρουπ), έρχεται να θυμίσει τέσσερις χαρακτηριστικές περιπτώσεις στον σκληρό ήχο που ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων.
Είναι η εποχή που, σε αντίθεση με σήμερα, το εξώφυλλο παίζει καθοριστικό ρόλο σε ένα ροκ άλμπουμ· πολλές φορές μάλιστα, σημαντικότερο και από την ίδια τη δουλειά της μπάντας. Πρόκειται για θρυλικά άλμπουμ των Scorpions, των Blind Faith, των Led Zeppelin και των UFO, οι δημιουργοί των οποίων, αλλά και τα ίδια τα συγκροτήματα, δέχθηκαν «πυρά» και κατηγορίες, αφού στα προκλητικά εξώφυλλά τους βρέθηκαν παιδιά.
Where’s the lawsuit for the Virgin Killer girl on the Scorpions album cover?https://t.co/UYdfEDocDa
— FluffyRainbows (@FluffyRainbows2) August 25, 2021
To «ράγισμα» των Scorpions
Το μεγαλύτερο -και δικαιολογημένο- θόρυβο προκάλεσε το artwork του Virgin Killer, του 4ου άλμπουμ των Scorpions, το οποίο κυκλοφόρησε το 1976. Σ’ αυτό απεικονιζόταν ένα 10χρονο κορίτσι ολόγυμνο να ποζάρει στον φακό και τα γεννητικά όργανά του να καλύπτονται από ένα ράγισμα τζαμιού.
To γκρουπ έχει λογοκριθεί ήδη μία φορά πριν από την έκδοση του Virgin Killer, με το εξώφυλλο του προηγούμενου δίσκου, In Trance. Οπως αναμενόταν, το άλμπουμ λογοκρίθηκε ξανά και άμεσα. Σε πολλές χώρες κυκλοφόρησε μέσα σε μαύρη σακούλα, ενώ σύντομα το εξώφυλλο αντικαταστάθηκε με άλλο, που απεικονίζει μόνο τα μέλη του γκρουπ και το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα στις επανεκδόσεις.
Το λογοκριμένο εξώφυλλο σχεδιάστηκε από τον Στέφαν Μπολ και η φωτογραφία ελήφθη από τον Μίκαελ φον Γκίμμπουτ, ο οποίος έχει υποστηρίξει ότι το κορίτσι ήταν κόρη ή ανιψιά του Μπολ και κατά τη φωτογράφιση ήταν παρούσες τόσο η μητέρα του, όσο και η αδερφή της και στοn χώρο των λήψεων υπήρχαν μόνο γυναίκες.
«Αν ακούσετε τους στίχους, μιλάμε για τον χρόνο. Ο χρόνος είναι ο παρθένος δολοφόνος. Ένα παιδί έρχεται στον κόσμο πολύ αφελές, χάνει αυτή την αφέλεια και μετά πηγαίνει σε αυτή τη ζωή χάνοντας όλο αυτό και μπαίνοντας σε μπελάδες. Αυτή ήταν η βασική ιδέα για όλο αυτό. Δεν πρόκειται πάντως να ξανακάνουμε κάτι τέτοιο», θα πει χρόνια μετά ο κιθαρίστας και βασικός συνθέτης των Scorpions, Ρούντολφ Σένκερ.
«Κοιτάζοντας εκείνη τη φωτογραφία σήμερα με κάνει να ανατριχιάζω. Τότε ήμουν πολύ ανώριμος για να το δω. Ντροπή μου. Θα έπρεπε να είχα κάνει ό, τι περνούσε από το χέρι μου για να το σταματήσω. Η δισκογραφική εταιρεία σκέφτηκε και επέβαλε την ιδέα. Το τραγούδι έχει εντελώς διαφορετικό νόημα από αυτό που πίστευαν οι άνθρωποι στην αρχή. Ο Virgin Killer δεν είναι άλλος από τον δαίμονα της εποχής μας, η λιγότερο συμπονετική πλευρά των κοινωνιών που ζούμε σήμερα, ποδοπατώντας βάναυσα την καρδιά και την ψυχή της αθωότητας», θα τονίσει ο Ούλι Ροτ, κιθαρίστας και δημιουργός του ομώνυμου κομματιού.
Ο Κλάους Μάινε, τραγουδιστής της μπάντας είχε τονίσει: «Εκείνες τις μέρες [τη δεκαετία του 1970] η δισκογραφική μας εταιρεία τότε, ξεπέρασε τα όρια με την Virgin Killer. Σήμερα, όταν σκεφτόμαστε τη διάσταση που έχει λάβει η παιδική πορνογραφία στο διαδίκτυο, δεν θα κάναμε ποτέ κάτι τέτοιο. Δεν το κάναμε ποτέ με την έννοια της πορνογραφίας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Scorpions είναι το γκρουπ με τα -ίσως- περισσότερα λογοκριμένα εξώφυλλα: In Trance, Virgin Killer, Taken By Force, Lovedrive, Animal Magnetism.
#BlindFaith 🇬🇧
Blind Faith Album
• Edit. 1.9 6 9 •
band :
#SteveWinwood k. age: 21.
#RicGrech b. age: 23.
#EricClapton g. age: 24.
#GingerBaker d. age: 29.
• https://t.co/zBC94SScZe • pic.twitter.com/R82T52bTPW— 🔻¡nylof¡lo (@vinylofilo) May 17, 2021
Οι… μπελάδες του Eric Clapton
To 1969 κυκλοφόρησε το ένα και μοναδικό ομώνυμο άλμπουμ του supergroup, Blind Faith, αποτελούμενο από τους Έρικ Κλάπτον, Τζίντζερ Μπέικερ, Στιβ Γουίνγουντ, και Ρικ Γκρετς. Το εξώφυλλο (το οποίο αποτέλεσε την αφορμή ώστε ο Κλάπτον να εμπνευστεί το όνομα της μπάντας) ανατέθηκε στον Μπομπ Σάιντμαν, φίλο και συγκάτοικο τότε του Κλάπτον -φωτογράφο αστέρων της εποχής, όπως η Τζόπλιν και οι Greatful Dead- και απεικονίζει ένα γυμνόστηθο 11χρονο κορίτσι, τη Μαριόρα Γκοσίν να κρατά ένα μεταλλικό υπερσύγχρονο για την εποχή αεροσκάφος.
«Το εξώφυλλο συμβολίζει την ανθρώπινη αθωότητα και δημιουργικότητα που εκφράζεται μέσω της τεχνολογίας, για να μεταφερθεί στο σύμπαν», θα πει ο Σάιντμαν. Η Γκοσίν που πόζαρε για το άλμπουμ έχει δηλώσει ότι η μεγαλύτερη αδερφή της (η οποία ήταν να φωτογραφηθεί η ίδια) την είχε πείσει για τη φωτογράφιση, λέγοντάς της: «Θα σου χαρίσουν ένα μικρό άλογο, κάντο». Βέβαια, όπως τόνισε, αντ’ αυτού πληρώθηκε με 40 λίρες…
Οπως αναμενόταν, το εξώφυλλο προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και φυσικά λογοκρίθηκε. Πολλοί μάλιστα τόνισαν ότι το σχήμα του αεροσκάφους θύμιζε ανδρικό μόριο. Η εταιρία, αναγκάστηκε να αντικαταστήσει το εξώφυλλο με μία φωτογραφία της μπάντας από μια συναυλία της στο Hyde Park του Λονδίνου.
July 9 sees the release of the expanded and remastered UFO album ‘Force It’. Available as gatefold double LP, limited edition clear vinyl & 2CD w/ a poster booklet. All versions include the ‘Live At The Record Plant 1975’ radio show.
Orders now at https://t.co/wJBgrgaTYp pic.twitter.com/mjEq5NDHfF— Official UFO (@UFO_rockband) May 25, 2021
Η Hypgnosis προκαλεί
Eξι χρόνια μετά, κυκλοφόρησε το 4ο άλμπουμ των Αγγλων UFO, το Force It, με κιθαρίστα τον Μίκαελ Σένκερ, αδερφό του Ρούντολφ των Scorpions. Eκείνη την εποχή η αινιγματική – αμφιλεγόμενη λονδρέζικη Hypgnosis, θεωρούνταν η κορυφαία εταιρία δημιουργίας εξωφύλλων, έχοντας στο παλμαρέ της άλμπουμ όπως τα Dark Side Of The Moon, Meddle, Wish You Were Here ή Animals των Pink Floyd, αλλά και άλλα των Rainbow, Genesis, Styx, Police, Rory Gallagher κτλ.
Για μια φορά ακόμη οι UFΟ εμπιστεύθηκαν την Hipgnosis για το νέο εξώφυλλό τους, όμως η εταιρία άναψε… φωτιές. Στο artwork απεικονίζονται δύο νεαρά παιδιά να φιλιούνται ημίγυμνα σε μια μπανιέρα, με τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργηθεί μια σύγχιση στον θεατή, σχετικά με τη σεξουαλικότητά τους. Χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε ότι τα μοντέλα του εξωφύλλου ήταν οι Genesis P-Orridge και Cosey Fanni Tutti, μετέπειτα μέλη της μπαντας Throbbing Gristle.
Ο… ακατανόητος αριθμός βρυσών στο εξώφυλλο, εξηγήθηκε χρόνια μετά: είχε σχέση με τη σχεδόν ομόηχη προφορά της λέξης faucet (βρύση) με του τίτλου Force It… Το εξώφυλλο αυτό, λογοκρίθηκε και κυκλοφόρησε με τα δύο παιδιά εμφανώς πιο ξεθωριασμένα.
‘Houses Of The Holy’ (1973) – El legado de Robert Plant con Led Zeppelin: https://t.co/L0HZnu5BrD #RobertPlant #HappyBirthdayRobertPlant pic.twitter.com/JdlzyqGUwZ
— QRP – Quarter Rock Press (@QRPoficial) August 21, 2021
Η Hypgnosis ξαναχτυπά
To 1973, ήταν η χρονιά όπου το μεγαθήριο Led Zeppelin κυκλοφόρησαν το 5ο άλμπουμ τους Houses Of The Holy. Οπως αναμενόταν, απευθύνθηκαν στην Hypgnosis και φυσικά, νέος θόρυβος ξέσπασε πολύ σύντομα. Στο εξώφυλλο απεικονίζονται γυμνά ξανθά παιδιά να ανεβαίνουν μια πέτρινη πλαγιά, στο στο Giant’s Causeway της Β. Ιρλανδίας. Ο Όμπρεϊ Πάουελ που σχεδίασε το εξώφυλλο, υποστήριξε στο περιοδικό Q το 2003 ότι η ιδέα βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Άρθουρ Κλαρκ, Childhood’s End, κατά το οποίο εκατομμύρια παιδιά της Γης συγκεντρώνονται για να απογειωθούν στο διάστημα.
Παρόλα αυτά, από τα 11 παιδιά του έργου (εξώφυλλο και οπισθόφυλλο), μόλις δύο αποτέλεσαν τα μοντέλα και όλα τα υπόλοιπα είναι ψεύτικα. Πρόκειται για τον μετέπειτα συγγραφέα και παρουσιαστή του BBC, Στέφαν Γκέιτς με την αδερφή του.
«Πήραμε μόνο λίγα χρήματα για το μόντελινγκ και την ευκαιρία να ταξιδέψουμε σε μέρη που δεν είχαμε ξαναπάει. Η οικογένειά μας δεν ήταν σε καλή οικονομική κατάσταση, οπότε λειτούργησε υπέροχα για εμάς. Πήγαμε στην Ιρλανδία σε μια τεταμένη περίοδο. Θυμάμαι στο αεροδρόμιο ανθρώπους με όπλα. Μείναμε σε έναν μικρό ξενώνα κοντά στο Giant’s Causeway και για να συλλάβουμε το λεγόμενο μαγικό φως της αυγής και του σούρουπου. Άκουσα ανθρώπους να λένε ότι στο εξώφυλλο, έβαλαν περούκες σε πολλά παιδιά. Αλλά ήμουν μόνο εγώ και η αδερφή μου και αυτό είναι το πραγματικό μας μαλλί. Μου άρεσε να είμαι γυμνός όταν ήμουν σε εκείνη την ηλικία, οπότε δεν με πείραζε».
Ο σχεδιαστής Όμπρεϊ Πάουελ είπε: «Αρχικά, ήθελα τα παιδιά να είναι χρυσά και ασημένια. Επειδή τράβηξα ασπρόμαυρο και ήταν μια γκρίζα μέρα, τα παιδιά έγιναν πολύ λευκά. Έτσι, όταν τα βάψαμε με το χέρι, κατά λάθος βγήκε μια μωβ απόχρωση. Όταν το είδα για πρώτη φορά, είπα: «Ω, Θεέ μου.» Στη συνέχεια το κοιτάξαμε και είπα: «Περίμενε λίγο, αυτό έχει μια απόκοσμη ιδιότητα.» Έτσι το αφήσαμε όπως ήταν».
Το 2007 ο Γκέιτς ισχυρίστηκε ότι δεν άκουσε ποτέ το συγκεκριμένο άλμπουμ και ότι ένιωθε πως υπήρχε κάτι κακό στην εικόνα του εξωφύλλου. Το εξώφυλλο παρά τις (ήπιες σε σχέση με τα προηγούμενα) αντιδράσεις δεν λογοκρίθηκε ποτέ μέχρι σήμερα και κυκλοφορεί κανονικά.