Νέες αναταράξεις στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Δύσης προκαλεί η πολύκροτη υπόθεση Οσμάν Καβαλά. Με αφορμή τη συμπλήρωση τεσσάρων ετών από τη φυλάκιση του 64χρονου Τούρκου επιχειρηματία, χορηγού της τέχνης και ακτιβιστή για τα δημοκρατικά δικαιώματα, οι πρεσβευτές δέκα χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, συνυπέγραψαν έκκληση για την απελευθέρωσή του, γεγονός που προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση της κυβέρνησης Ερντογάν.
«Οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις της δίκης του, συμπεριλαμβανομένης της συγκόλλησης διαφορετικών υποθέσεων και του ανοίγματος νέων, ύστερα από την προηγηθείσα απαλλαγή του, ρίχνουν σκιές στον σεβασμό της δημοκρατίας, στο κράτος δικαίου και στη διαφάνεια του τουρκικού δικαστικού συστήματος», τονίζεται στην επιστολή, την οποία υπογράφουν οι πρεσβευτές των δέκα χωρών (Γαλλία, Γερμανία, Δανία, ΗΠΑ, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Ολλανδία, Σουηδία, Φινλανδία). Η επιστολή καταλήγει σε έκκληση προς την κυβέρνηση Ερντογάν να απελευθερώσει άμεσα τον Καβαλά, όπως έχει ζητήσει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2019.
Η αρχική κατηγορία που βάρυνε τον Καβαλά, όπως και άλλους οκτώ ακτιβιστές, ήταν ότι επιχείρησαν να ανατρέψουν την τουρκική κυβέρνηση προσφέροντας στήριξη στις ογκώδεις διαδηλώσεις που ξεκίνησαν από το πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, το 2013. Ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν τον αποκάλεσε «τουρκικό βραχίονα» του Αμερικανού δισεκατομμυριούχου Τζορτζ Σόρος. Τον Φεβρουάριο του 2020, τουρκικό δικαστήριο τον απάλλαξε από τις κατηγορίες, αλλά το εφετείο ακύρωσε την απαλλαγή του τον Ιανουάριο του 2021, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν νέες κατηγορίες, για κατασκοπεία και ανάμειξή του στο αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του 2016. Αυτό σημαίνει ότι, αν κριθεί ένοχος, απειλείται με ισόβια κάθειρξη, χωρίς δυνατότητα απελευθέρωσης υπό όρους.
ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία συνυπέγραψαν την έκκληση, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Η απάντηση της τουρκικής κυβέρνησης ήταν άμεση. Το υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε χθες τους πρεσβευτές των δέκα χωρών για να τους επιδώσει επίσημη διαμαρτυρία, κάνοντας λόγο για «αυθάδη δήλωση που ανακοινώθηκε από μέσα κοινωνικής δικτύωσης» (η αμερικανική πρεσβεία είχε γνωστοποιήσει την κοινή έκκληση μέσω Twitter). Στην ίδια ανακοίνωση, η τοποθέτηση των δέκα χαρακτηρίζεται «απαράδεκτη», καθώς, σύμφωνα με την Αγκυρα, ισοδυναμεί με «παρέμβαση στην ανεξάρτητη τουρκική Δικαιοσύνη» και «πολιτικοποίηση μιας ποινικής διαδικασίας».
Τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο της Ευρώπης εγκάλεσε την Τουρκία, η οποία είναι μέλος του, για παραβάσεις στην υπόθεση Καβαλά. Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν έχει λυθεί το πρόβλημα έως την επόμενη υπουργική σύνοδο του Συμβουλίου, η οποία προβλέπεται να διεξαχθεί τον Νοέμβριο, είναι πιθανό να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, οι οποίες θα μπορούσαν να φθάσουν μέχρι και στον εξοστρακισμό της από τον πανευρωπαϊκό θεσμό. Το επόμενο προγραμματισμένο ραντεβού του Καβαλά με την τουρκική Δικαιοσύνη είναι για τις 26 Νοεμβρίου, όταν το δικαστήριο θα κληθεί να αποφασίσει επί αιτήματος αποφυλάκισής του.
