ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Η ανεξέλεγκτη κατάσταση που επικρατεί στην τουρκική οικονομία αρχίζει να επαναφέρει στη μνήμη πολλών Τούρκων την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης την οποία είχαν αντιμετωπίσει το 2000-2001. Βέβαια, τότε μετά το χάος που είχε επικρατήσει και τη μεγάλη υποτίμηση είχαν χρεοκοπήσει πέντε τράπεζες και η χώρα είχε προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Σήμερα δεν έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο και η τουρκική οικονομία μέχρι στιγμής έχει μεγαλύτερες αντοχές. Ομως, με όποιον συνομιλούμε, μας εκφράζει την ανησυχία του πως η κυβέρνηση δεν λαμβάνει κανένα μέτρο, γεγονός που αυξάνει την αβεβαιότητα για το μέλλον.
Ο επίσημος πληθωρισμός κυμαίνεται στο 19,85%, αλλά αυτός του παραγωγού έχει φτάσει στο 45% – Ο βασικός μισθός έχει μειωθεί στα 240 ευρώ.
Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ επισκεφθήκαμε δύο αντιπροσωπείες αυτοκινήτων για να ρωτήσουμε τις τιμές συγκεκριμένων μικρομεσαίων μοντέλων. Με έκπληξη διαπιστώσαμε πως καμία εταιρεία δεν δίνει τιμή, αλλά αντιθέτως οι πωλητές τόνισαν πως η οριστική τιμή του οχήματος θα καθοριστεί κατά την παράδοσή του, που μπορεί να καθυστερήσει για πολλούς μήνες λόγω και της κρίσης στην εφοδιαστική αλυσίδα. Ομως, λόγω της συνεχόμενης υποτίμησης της λίρας, ένας Τούρκος πολίτης δεν μπορεί να ξέρει το ποσό του δανείου το οποίο χρειάζεται να αιτηθεί από την τράπεζα, καθώς η τιμή του αυτοκινήτου μπορεί να αλλάξει σε αστρονομικά επίπεδα. Ειδικότερα, η τιμή ενός συγκεκριμένου μοντέλου αυξήθηκε κατά 30% από την αρχή του 2021.
Το μεγάλο όπλο των κυβερνήσεων Ερντογάν, για πολλά χρόνια, ήταν η σταθερότητα του νομίσματος, αλλά και η ραγδαία ανάπτυξη η οποία στα πρώτα 15 χρόνια τριπλασίασε το κατά κεφαλήν εισόδημα των Τούρκων. Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο Fox της Τουρκίας, από την εποχή της εφαρμογής του συστήματος της προεδρικής δημοκρατίας το 2018 ξεκίνησε η αντίστροφη πορεία. Το ΑΕΠ της Τουρκίας ήταν στα 840 δισ. δολάρια, σήμερα έχει πέσει στα 700 δισ. δολάρια. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είχε αγγίξει τα 10.000 δολάρια, σήμερα έχει μειωθεί στα 7.000 δολάρια και η ισοτιμία δολαρίου/ λίρας ήταν στο 4,5 και σήμερα έχει ξεπεράσει τις 11 λίρες!
Ο επίσημος πληθωρισμός στην Τουρκία είναι 19,85%, αλλά ο πληθωρισμός του παραγωγού έχει φτάσει στο 45%, ενώ επιχειρηματίες με τους οποίους συνομιλούμε, μας αναφέρουν πως το κόστος ζωής από την αρχή του έτους έχει αυξηθεί τουλάχιστον 40%. Μέσα σε αυτό το κλίμα οι Τούρκοι πολίτες προσπαθούν να επιβιώσουν και να ελπίζουν για ένα καλύτερο μέλλον, με τον βασικό μισθό να χάνει καθημερινά την αξία του. Ενδεικτικά για την καθημερινότητα του λαού που ζει στην Τουρκία, ο γράφων με έκπληξη διαπίστωσε πως τα κοινόχρηστα της πολυκατοικίας στην οποία διαμένει, ενώ τον Οκτώβριο του 2020 ήταν 1.500 λίρες, φέτος για το ίδιο διάστημα έφτασαν τις 2.680 λίρες. Επίσης ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος για το ίδιο διάστημα από τις 200 λίρες έφτασε τις 330 λίρες!Ο βασικός μισθός στην Τουρκία το 2015 είχε αγγίξει τα 430 ευρώ, ενώ σήμερα μειώθηκε στα 240 ευρώ. Τις τελευταίες ημέρες έχουμε συνομιλήσει με πολλούς Τούρκους συναδέλφους, καταστηματάρχες, καλλιτέχνες οι οποίοι στο παρελθόν είχαν επισκεφθεί την Ελλάδα –κάποιοι είχαν παντρευτεί στην Κω και τη Σαντορίνη– οι οποίοι μας ομολογούν πως φέτος δεν θα μπορέσουν να επισκεφθούν τη χώρα μας, αλλά ούτε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, καθώς το εισόδημά τους δεν αρκεί για να αντεπεξέλθουν στο κόστος της διαμονής και του ταξιδιού. Τα τελευταία δύο χρόνια η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε σχεδόν 100% έναντι του ευρώ και του δολαρίου, αυξάνοντας αντίστοιχα το κόστος ζωής για τους Τούρκους.