Στις τρεις δεκαετίες που μεσολάβησαν από την έξοδο του δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ, η Χιλή πρόβαλε ως όαση σταθερότητας στο ρευστό και συχνά εκρηκτικό πολιτικό τοπίο της Λατινικής Αμερικής, με την Κεντροδεξιά και την Κεντροαριστερά να εναλλάσσονται ομαλά στην εξουσία. Η εποχή αυτή φαίνεται να λήγει με τις αυριανές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Δύο χρόνια μετά το κύμα των τεράστιων συλλαλητηρίων εναντίον των κοινωνικών ανισοτήτων που συγκλόνισε τη χώρα, τα δύο παραδοσιακά κόμματα εξουσίας ετοιμάζονται να περάσουν σε δεύτερους ρόλους, καθώς οι υποψήφιοί τους δεν αναμένεται να μπουν στον δεύτερο και αποφασιστικό γύρο της προεδρικής αναμέτρησης.
Σύμφωνα με όλα τα προγνωστικά, οι υποψήφιοι που θα καταλάβουν τις δύο πρώτες θέσεις βρίσκονται στα απέναντι άκρα του πολιτικού φάσματος. Πρόκειται για τον Γκάμπριελ Μπόριτς, ο οποίος υποστηρίζεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα και τη ριζοσπαστική Αριστερά, και για τον Αντόνιο Καστ, έναν εκπρόσωπο της άκρας Δεξιάς. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η κεντροαριστερή υποψήφια Γιάσνα Προβόστε και ο κεντροδεξιός Σεμπάστιαν Σίτσελ, που υποστηρίζεται από την απερχόμενη κυβέρνηση, καταλαμβάνουν την τρίτη και την τέταρτη θέση, πολύ μακριά από τους δύο πρωταγωνιστές, που αγωνίζονται, στήθος με στήθος, για την πρώτη θέση.
Απήχηση στους νέους
Στα 35 του χρόνια, ο Γκάμπριελ Μπόριτς αντλεί σε μεγάλο βαθμό τη δυναμική του από τη νέα γενιά, έχοντας ηγηθεί του μεγάλου φοιτητικού κινήματος του 2011 για δημόσια, δωρεάν παιδεία. Από το 2014, εκλέγεται ανεξάρτητος βουλευτής της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, ο μόνος στην Ιστορία της Χιλής. Εκανε την έκπληξη όταν κέρδισε τις εσωκομματικές εκλογές της Αριστεράς, μπροστά από τον υποψήφιο του Κομμουνιστικού Κόμματος και δήμαρχο της Ρικολέτα, Ντανιέλ Χαντουέ. Ωστόσο κατάφερε να συσπειρώσει τους ηττημένους της αναμέτρησης, διατηρώντας πάντα την ανεξαρτησία του: η κεντρική του επαγγελία για ένα σύγχρονο κράτος πρόνοιας παραπέμπει περισσότερο προς τη σοσιαλδημοκρατία, ενώ δεν διστάζει να ασκήσει κριτική στις αριστερές κυβερνήσεις της Κούβας, της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας.
Το κοινωνικό κίνημα δύο χρόνια πρίν και το μεταναστευτικό υπονόμευσαν το δικομματικό σύστημα, συρρικνώνοντας Κεντροδεξιά και Κεντροαριστερά.
Νοσταλγός του Πινοσέτ
Από την πλευρά του, ο 55χρονος δικηγόρος και επιχειρηματίας Αντόνιο Καστ βασίζει την απότομη εκτίναξη της δημοτικότητάς του στις επαγγελίες του για νόμο και τάξη, εκμεταλλευόμενος επιδέξια το μεταναστευτικό κύμα από τη Βενεζουέλα, στο βόρειο τμήμα της χώρας, και την εξέγερση των ιθαγενών Μαπούτσε, στον Νότο. Επιπλέον, ευνοήθηκε από την ηθική απαξίωση της κυβερνώσας Κεντροδεξιάς, λόγω της εμπλοκής του ονόματος του προέδρου Πινιέρα στις αποκαλύψεις των Pandora Papers για τους φορολογικούς παραδείσους. Γιος αξιωματικού της Βέρμαχτ –που κατέφυγε στη Χιλή– ο Καστ δεν διστάζει να εγκωμιάσει την οικονομική πολιτική του Πινοσέτ και των Chicago Boys, δηλώνοντας ότι, αν ζούσε, ο δικτάτορας θα τον ψήφιζε.
Μετά τις διαδηλώσεις του 2019 και το δημοψήφισμα που ακολούθησε, η χιλιανική Αριστερά κυριάρχησε στην Εθνοσυνέλευση που εξελέγη για την επεξεργασία του νέου συντάγματος. Από το αποτέλεσμα των αυριανών εκλογών θα κριθεί εάν πρόεδρος και Εθνοσυνέλευση θα βρίσκονται σε ομόνοια ή σε μετωπική σύγκρουση, με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται για το μέλλον της χώρας.