Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης
Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Ορέστη Γιαννούλη, Μαριάννας Λιάρου, Εβίτας Ποθητάκη
Υψηλά έσοδα για τα ευρωπαϊκά κράτη από την αξιοποίηση υδρογονανθράκων
Η παρουσίαση των ερευνών υδρογονανθράκων χωρίζεται σε δύο μέρη· σήμερα το α΄ και την άλλη εβδομάδα το β΄ μέρος. Η Νορβηγία, η πιο πράσινη χώρα του κόσμου, διαθέτει το μεγαλύτερο κρατικό ταμείο επενδύσεων για στήριξη του ασφαλιστικού συστήματός της, ύψους 1,4 τρισ. δολ., με έσοδα από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων τα τελευταία χρόνια. Οι αποφάσεις τόσο της προηγούμενης Χριστιανοδημοκρατικής όσο και της σημερινής Σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης, είναι ότι θα συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της χώρας. Πρόσφατα, η κυβέρνηση προχώρησε σε νέο γύρο παραχωρήσεων για εννέα θαλάσσια οικόπεδα στον Αρκτικό Κύκλο, ενώ διαμαρτυρήθηκε έντονα στην Κομισιόν, η οποία ζήτησε από τις χώρες του Αρκτικού Κύκλου να μην προχωρήσουν σε έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τεκμηρίωση της νορβηγικής κυβέρνησης για τη χρησιμότητα των εσόδων από υδρογονάνθρακες στη διασφάλιση του επιπέδου ζωής των πολιτών, ενώ πρόσφατα προχώρησε στην εκμετάλλευση του γιγαντιαίου κοιτάσματος Johan Sverdrup της Βόρειας Θάλασσας, με εκτιμώμενο κοίτασμα 2,7 δισ. βαρελιών πετρελαίου και αξία άνω των 100 δισ. δολ. Η Δανία, επίσης μια κορυφαία πράσινη χώρα της Ε.Ε., με τη μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής ανεμογεννητριών VESTAS και το υψηλότερο ποσοστό εγκατάστασης αιολικής ενέργειας στο ενεργειακό της ισοζύγιο, έχει αποφασίσει ότι θα συνεχίσει τις έρευνες και την εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα μέχρι το 2050. Ανάλογες αποφάσεις έχει ανακοινώσει και η Μεγάλη Βρετανία.
Αργοπορημένη η Ελλάδα στο «παιχνίδι» κοιτασμάτων στη Μεσόγειο
Μέχρι το 2011 και την ψήφιση του νόμου 4001/2011, η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, η οποία δεν είχε ερευνήσει ακόμη τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της, σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ιταλίας, η οποία στην ιδιαίτερα τουριστικά ανεπτυγμένη Αδριατική Θάλασσα έχει υλοποιήσει –αλλά και συνεχίζει να λειτουργεί– δεκάδες εξέδρες γεωτρήσεων, όπως εξάλλου φαίνεται και από τις μαύρες κουκκίδες στον σχετικό χάρτη. Αντίστοιχα, τη χρονιά του 2015 καταγράφεται και χαρτογραφικά –πλέον– η υφιστάμενη κατάσταση καθώς και οι μελλοντικές έρευνες στη Μεσόγειο Θάλασσα, όπου για πρώτη φορά κάνει την εμφάνισή της και η Ελλάδα.
Συνεργασία για γεωφυσικές – σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο και στα νότια της Κρήτης
Με το άρθρο 156 του Ν. 4001/2011 θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη η βασική αρχή του δικαίου της θάλασσας (UNCLOS), της μέσης γραμμής ίσων αποστάσεων, σύμφωνα με την οποία τα νησιά έχουν τα ίδια δικαιώματα σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, όπως και τα ηπειρωτικά εδάφη. Μετά την ψήφιση του νόμου, η Ελλάδα προχώρησε σε διεθνή διαγωνισμό γεωφυσικών-σεισμικών ερευνών στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, με βάση τα εξωτερικά όρια της ελληνικής ΑΟΖ. Η προκήρυξη δημοσιεύθηκε τόσο στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) όσο και στην Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2011). Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε στη νορβηγική PGS, τη μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου στον κόσμο, η οποία στη συνέχεια με τη συνεργασία του γαλλικού κρατικού Ινστιτούτου Πετρελαίου (Beicip) και στελεχών του υπουργείου Ενέργειας, προχώρησαν στην ερμηνεία των αντίστοιχων δεδομένων.
• Το β΄ μέρος για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων θα δημοσιευθεί την επόμενη Παρασκευή.