Προς εκλογές οδεύουν τις επόμενες εβδομάδες Γαλλία και Ουγγαρία, με τις βόμβες να «δίνουν τον ρυθμό» προεκλογικών εκστρατειών, που αλλιώς άρχισαν και αλλιώς καταλήγουν.
Η εν εξελίξει ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία ρίχνει βαριά σκιά πάνω από τις κάλπες που πρόκειται να στηθούν τον Απρίλιο, με την πανδημία να έχει πια δώσει τη θέση της σε έναν απειλητικά κοντινό πόλεμο, που επηρεάζει κατά τρόπο δραματικό όλα εκείνα τα «βασικά» κάθε προεκλογικής εκστρατείας: τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, την εθνική ασφάλεια και τις αμυντικές δαπάνες, τις προσφυγικές ροές, το παρόν και το μέλλον του κοινού ευρωπαϊκού εγχειρήματος, τη σχέση της Ευρώπης με το ΝΑΤΟ, αλλά και με έναν ισχυρό γείτονα όπως είναι η Ρωσία, που μέχρι πρότινος πολλοί υποστήριζαν ότι θα έπρεπε να αποτελεί κομμάτι της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.
Τον Απρίλιο
Οι Γάλλοι ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν πρόεδρο σε δύο γύρους: 10 και 24 Απριλίου. Εν τω μεταξύ, στις 3 Απριλίου θα έχουν πραγματοποιηθεί και οι βουλευτικές εκλογές στην Ουγγαρία, μια εκλογική αναμέτρηση από την οποία πρόκειται να κριθεί το –κρίσιμο για τις εθνολαϊκιστικές τάσεις στην Ευρώπη– πολιτικό μέλλον του νυν πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν.
Ο 58χρονος Ορμπαν, ηγέτης του κυβερνώντος δεξιού Fidesz και πρωθυπουργός από το 2010, βρίσκεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με έναν αντιπολιτευόμενο συνασπισμό έξι κομμάτων, που μπαίνουν στη μάχη με έναν δικό τους κοινό υποψήφιο, τον 49χρονο Πέτερ Μάρκι-Ζάι.
Ο 44χρονος Εμανουέλ Μακρόν, από την άλλη, πρόεδρος της Γαλλίας από το 2017, καλείται πλέον –κι εκείνος για πρώτη φορά– να υπερασπιστεί την παραμονή του στο Μέγαρο των Ηλυσίων διεκδικώντας μια νέα θητεία στην προεδρία.
Μέχρι στιγμής, ο Μακρόν μοιάζει να βγαίνει από την κρίση εκλογικά ενισχυμένος. Ως ηγέτης μιας στρατιωτικής, πυρηνικής υπερδύναμης όπως η Γαλλία, που είναι και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ο Μακρόν επέμενε τα περασμένα χρόνια να θέτει ως ζητούμενο την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. (προωθώντας παράλληλα
και τις δικές του προτάσεις για το μέλλον της «Ευρωπαϊκής
Άμυνας»: βλ. European Intervention Initiative-EI2).
Ναι, το NATO δεν φαίνεται πια να είναι «εγκεφαλικά νεκρό» όπως το είχε αποκαλέσει ο Μακρόν το 2019. Ο Γάλλος πρόεδρος ξεχωρίζει, ωστόσο, πλέον ως μάλλον ο μόνος από τους Ευρωπαίους που μπορεί να βγει μπροστά διαδραματίζοντας ηγετικό ρόλο εν μέσω στρατιωτικής έντασης. Διόλου τυχαία, είναι και ο Ευρωπαίος ηγέτης που είχε ίσως τις περισσότερες συνομιλίες το περασμένο διάστημα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ειδικά στην περίπτωση της Γαλλίας, ωστόσο, έχει ενδιαφέρον και ένα άλλο στοιχείο: το γεγονός ότι ο Μακρόν έχει απέναντί του αντιπάλους όπως είναι η Μαρίν Λεπέν του Εθνικού Συναγερμού και ο «αντισυστημικός» Ερίκ Ζεμούρ, οι οποίοι αμφότεροι έχουν στο παρελθόν στηρίξει ανοιχτά τον Πούτιν.
Πριν από τη ρωσική εισβολή, η Λεπέν δήλωνε στην πολωνική Rzeczpospolita πως «είτε μας αρέσει είτε όχι, η Ουκρανία ανήκει στη ρωσική σφαίρα επιρροής». Σε ανάλογο πνεύμα, ο Ζεμούρ είχε κι εκείνος, με δηλώσεις του στα RTL και La Chaîne Info, καλωσορίσει τις απαιτήσεις του Πούτιν ως «απολύτως θεμιτές» και «νόμιμες». Σημειωτέων πως η Λεπέν είχε ζητήσει ανοιχτά
την στήριξη του Πούτιν και κατά την προηγούμενη προκλογική εκστρατεία της για τη γαλλική προεδρία το 2017, πραγματοποιώντας μάλιστα τότε επίσκεψη στο Κρεμλίνο.
Ενισχυμένος ο Μακρόν μετά την κρίση – Αστερίσκοι για τον Ορμπαν, που έκανε στροφή πολιτικής 180 μοιρών.
Πλέον, Λεπέν και Ζεμούρ προσπαθούν να τα «μαζέψουν» καταδικάζοντας μεν τη ρωσική εισβολή, για την οποία όμως «φταίει» και το ΝΑΤΟ, όπως υποστηρίζουν.
Οι δημοσκοπήσεις
Δημοσκοπικά πάντως, από τη ρωσική εισβολή κι έπειτα, η ψαλίδα έχει ανοίξει υπέρ του Μακρόν καθώς εκείνος παρουσιάζεται πια (Ipsos-Sopra Steria, OpinionWay, ifop-Fiducial) να εξασφαλίζει άνω του 30% στον πρώτο γύρο των προεδρικών, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τη Λεπέν (με 16%-17%) και στην τρίτη τον Ζεμούρ (με 12%-13%), ενώ για την τέταρτη θέση κοντράρονται η Βαλερί Πεκρές με τον Ζαν-Λικ Μελανσόν που αμφότεροι συγκεντρώνουν μεταξύ 10% και 12%.
Συγκριτικά, στον αντίστοιχο πρώτο προεδρικό γύρο τον Απρίλιο του 2017, ο Μακρόν είχε καταφέρει μεν να επικρατήσει έναντι της Λεπέν αλλά στο νήμα, με 24% έναντι 21,30%, ενώ Φιγιόν και Μελανσόν είχαν τότε κι εκείνοι συγκεντρώσει κοντά στο 20%.
Πέντε χρόνια μετά, ο Μακρόν παρουσιάζεται να διατηρεί πολύ πιο άνετο προβάδισμα. Εάν μάλιστα αυτό επαληθευθεί στην κάλπη, θα μιλάμε για τη μεγαλύτερη διαφορά που έχει καταγραφεί σε πρώτο γύρο προεδρικών στη Γαλλία μετά το 1988 και την τότε νίκη Μιτεράν κατά Σιράκ.
Αλλά και στη νατοϊκή Ουγγαρία, μια χώρα που συνορεύει με την Ουκρανία, ο –άλλοτε εμφατικά φιλορώσος– Βίκτορ Oρμπαν αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών και να καταδικάσει επισήμως τη ρωσική εισβολή, δηλώνοντας παράλληλα πως στηρίζει και τις κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Στις δημοσκοπήσεις, ωστόσο, Fidesz και Oρμπαν εξακολουθούν να προηγούνται μεν αλλά με αστερίσκους. Δεν είναι τόσο το προβάδισμά τους, που είναι μικρό (γύρω στις 5 μονάδες). Είναι, περισσότερο, το ποσοστό των αναποφάσιστων που παραμένει υψηλό, κοντά στο 25%, και προβληματίζει.
Πού θα πάνε αυτές οι προσώρας «αναποφάσιστες» ψήφοι; Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Opinion για το ουγγρικό Euronews, το 60% των Ούγγρων παρουσιάζεται να θεωρεί πως η χώρα του «έχει παραέρθει» κοντά στη Ρωσία του Πούτιν.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Publicus, από την άλλη, την οποία επικαλείται το Hungary Today, το 67% θεωρεί πως ο Ορμπαν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Πούτιν, θέτοντας όμως έτσι σε κίνδυνο την ασφάλεια Ουγγαρίας και Ευρώπης.