Κάθε πόλεμος έχει εκπλήξεις. Το πιο εντυπωσιακό στον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία είναι ο αριθμός των δυσάρεστων εκπλήξεων για το Κρεμλίνο και των ευχάριστων για την Ουκρανία και τους συμμάχους της σε όλο τον κόσμο.
Οταν ο Πούτιν σχεδίαζε τον πόλεμο, υπέθετε ότι τρεις εβδομάδες μετά την εισβολή θα εκφωνούσε επινίκια ομιλία από το βήμα της Βουλής στο Κίεβο, καλωσορίζοντας την Ουκρανία πίσω στη μητέρα Ρωσία. Υπέθετε μάλλον ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι θα ήταν ήδη αυτοεξόριστος σε πολωνικό Airbnb, ενώ Κίνα και Ρωσία θα αλληλοσυγχαίρονταν για την ταπείνωση του ΝΑΤΟ και του «Τζο του υπναρά», προέδρου των ΗΠΑ.
Αντιθέτως, οι Ουκρανοί δίδαξαν πολεμική αρετή και αποδείχθηκαν πρόθυμοι να πεθάνουν για την ελευθερία και την αυτοδιάθεση. Ο Πούτιν μοιάζει κλεισμένος σε αποστειρωμένο θάλαμο, ανησυχώντας πιθανώς ότι κάθε Ρώσος αξιωματικός που τον πλησιάζει σχεδιάζει να τον δολοφονήσει. Ο Ζελένσκι ήταν αυτός που μίλησε ενώπιον του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Πολίτες σε όλο τον κόσμο αξιοποιούν σήμερα ηλεκτρονικά δίκτυα προκειμένου να παρακολουθούν τις εξελίξεις, αλλά και ασκούν επιρροή πάνω στον πόλεμο. Με λίγα μόλις «κλικ», μπορούμε να στείλουμε χρήματα υπέρ των Ουκρανών ή να ασκήσουμε κριτική σε πολυεθνικές επιχειρήσεις που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στη Ρωσία.
Πετρέλαιο και COVID-19
Εκπληξη προκάλεσε επίσης η υποχώρηση της τιμής του βαρελιού αργού πετρελαίου εξαιτίας της μείωσης της ζήτησης από μέρους της Κίνας, η οποία αντιμετωπίζει νέο κύμα μολύνσεων από COVID-19. Η πτώση στην τιμή του αργού πλήττει κατεξοχήν τη Ρωσία, η οποία φιλοδοξεί να χρηματοδοτήσει τη δαπανηρή εκστρατεία της στην Ουκρανία χάρη στις τιμές-ρεκόρ του πετρελαίου. Η κινεζική στρατηγική αντιμετώπισης της COVID-19 χτυπάει πιο αποτελεσματικά τη Ρωσία παρά κάθε άλλη μορφή δυτικών οικονομικών κυρώσεων.
Ο Πούτιν θα έκανε τα πάντα για να ανακηρυχθεί νικητής
Εκπληξη μου προκάλεσαν επίσης οι πράξεις ωμότητας, αλλά και ανθρώπινης αλληλεγγύης και θάρρους, που χαρακτηρίζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ουδέποτε έτρεφα αυταπάτες ότι μετά το ξέσπασμα του πολέμου, ο Πούτιν θα έκανε τα πάντα για να ανακηρυχθεί νικητής. Εντύπωση προκαλεί, όμως, πόσο γρήγορα αντιμετώπισε αδιέξοδα, που τον ανάγκασαν να καταφύγει σε βομβαρδισμούς περιοχών αμάχων, σε μια προσπάθεια να σπάσει το ηθικό των Ουκρανών. Πώς μπορεί ένας ηγέτης να λέει τη μία ημέρα ότι ο ουκρανικός λαός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ρωσίας, για να μετατοπισθεί αμέσως μετά, υιοθετώντας εχθρική στάση μόλις οι Ουκρανοί αποφάσισαν να αντισταθούν; Η μοχθηρή αυτή παράκρουση είναι κοινή σε απατημένους εραστές ή σε περιπτώσεις εγκλημάτων τιμής. Είναι, ωστόσο, αδιανόητο και τρομακτικό η συμπεριφορά αυτή να προέρχεται από ηγέτη υπερδύναμης με περισσότερες από 6.000 πυρηνικές κεφαλές.
Διεθνής αλληλεγγύη στην Ουκρανία μέσω Airbnb
Οι πόλεμοι, βέβαια, αποκαλύπτουν και σπάνιες αρετές ενσυναίσθησης και αλληλεγγύης σε πολλούς ανθρώπους, όπως με την πρωτοβουλία πολιτών από 165 χώρες, που έκλεισαν 430.000 διανυκτερεύσεις στην Ουκρανία μέσω της πλατφόρμας Airbnb, χωρίς να σκοπεύουν να μείνουν εκεί, αλλά με αποκλειστικό στόχο την οικονομική ενίσχυση Ουκρανών ιδιοκτητών ακινήτων. Η εταιρεία ανέστειλε προσωρινά τις χρεώσεις, προσφέροντας 17 εκατ. δολάρια απευθείας στους οικοδεσπότες.
Τίποτε από τα παραπάνω δεν με εκπλήσσει, καθώς πάντα υποστήριζα πως η παγκοσμιοποίηση δεν αφορά μόνο το εμπόριο. Αφορά την ικανότητα κρατών, εταιρειών και, ολοένα και πιο συχνά, πολιτών να συνδέονται και να δρουν ανεξάρτητα από το πού μένουν ή πού βρίσκονται τη στιγμή εκείνη. Οι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι για αλληλεγγύη και συνεννόηση.