Είκοσι επτά μέρες έχουν περάσει από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και οι ρωσικές δυνάμεις έχουν πια «βαλτώσει» λόγω της αδυναμίας τους να καταλάβουν τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, του Κιέβου συμπεριλαμβανομένου.
Το σχέδιο της Μόσχας να καταλάβει την ουκρανική πρωτεύουσα έχει, προς το παρόν, αποτύχει. Κι αυτό για μια σειρά από λόγους που έχουν να κάνουν με τους λανθασμένους υπολογισμούς της ρωσικής πλευράς αλλά και με την αντίσταση των Ουκρανών που συνεχίζουν να υπερασπίζονται το Κίεβο, όπως σημειώνουν σε ανάλυσή τους οι Financial Times.
Η Μαριούπολη είναι υπό πολιορκία, η Χερσώνα έχει καταληφθεί και οι ουκρανικές δυνάμεις περιμένουν μια ρωσική επίθεση με στόχο την κατάληψη της Οδησσού.
Η μάχη για την Ουκρανία έχει πια καταστεί μάχη για τις μεγάλες ουκρανικές πόλεις. Ωστόσο, το μεγάλο στρατηγικό έπαθλο για τον Πούτιν παραμένει το Κίεβο, όπως σημειώνεται στο σχετικό δημοσίευμα των Financial Times.
Μια αστραπιαία επίθεση στην ουκρανική πρωτεύουσα, που θα εξανάγκαζε την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε άνευ όρων παράδοση, ήταν το «ιδανικό σενάριο» για τον Πούτιν όταν ξεκινούσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πριν από περίπου έναν μήνα.
Αμυντικοί αναλυτές ανακαλούν στη μνήμη εκείνες τις αστραπιαίες («thunder run») επιθέσεις που είχαν εξαπολύσει οι Αμερικανοί κατά της Βαγδάτης τον Απρίλιο του 2003.
Σχεδόν τέσσερις εβδομάδες έπειτα από την έναρξη της ρωσικής εισβολής ωστόσο, οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν καταφέρει ακόμη να περάσουν πέρα από τα περίχωρα του Κιέβου, το οποίο ωστόσο συνεχίζουν να σφυροκοπούν από απόσταση, με τους ρωσικούς βομβαρδισμούς να φέρνουν στη μνήμη όσα καταστροφικά είχαν προηγηθεί στο Γκρόζνι της Τσετσενίας το 1995 και στη Συρία πιο πρόσφατα.
Η γεωγραφία ως εμπόδιο
Ο κύριος όγκος των ρωσικών δυνάμεων παραμένει πάνω από 25 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο του Κιέβου, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε τη Δευτέρα το υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η γεωγραφία και η τοπογραφία του Κιέβου είναι επίσης στοιχεία τα οποία καθιστούν δύσκολη την κατάληψή του από εχθρικές δυνάμεις, καθώς μιλάμε για μια πόλη με λόφους και δασώδεις εκτάσεις που χωρίζεται από τον ποταμό Δνείπερο.
«Το Κίεβο εξακολουθεί να είναι ο κύριος στόχος και αυτό είναι ξεκάθαρο και για τις δύο πλευρές», δηλώνει στέλεχος του ΝΑΤΟ, μιλώντας στους FT.
Παραμένει αβέβαιο εάν οι ρωσικές δυνάμεις μπορούν να περικυκλώσουν το Κίεβο και να το αναγκάσουν να υποκύψει.
Το αστικό τοπίο ευνοεί τους Ουκρανούς
Ακόμα και αν η Μόσχα εξαπολύσει μια ολομέτωπη επίθεση, Δυτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές εκτιμούν πως οι ρωσικές δυνάμεις δεν επαρκούν για να καταλάβουν και να κρατήσουν την ουκρανική πρωτεύουσα.
«Ο πόλεμος σε αστικό περιβάλλον είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση», σημειώνει ο Τζον Σπένσερ της δεξαμενής σκέψης Madison Policy Forum.
Σύμφωνα με τον Άντονι Κινγκ, δε, του Πανεπιστημίου του Γουόρικ, αυτό που λέγεται συνήθως είναι πως για να επιτύχει στον στόχο του, ο επιτιθέμενος χρειάζεται να έχει πενταπλάσιες ή ακόμη και δεκαπλάσιες δυνάμεις από εκείνες τους αμυνόμενου. Εάν δεχθούμε, λοιπόν, ότι υπάρχουν για παράδειγμα 10.000 Ουκρανοί μαχητές στο Κίεβο, τότε οι Ρώσοι θα χρειάζονταν έως και 100.000 δικούς τους για να το καταλάβουν, τους οποίους όμως δεν διαθέτουν και για αυτό επιδίδονται σε βομβαρδισμούς, όπως άλλωστε έχουν κάνει και στο παρελθόν ισοπεδώνοντας ολόκληρες πόλεις στην Τσετσενία και στη Συρία.
Για την ιστορία, κατά τους ρωσικούς βομβαρδισμούς του Γκρόζνι τη δεκαετία του 1990 εκτιμάται πως είχαν χάσει τη ζωή τους από 27.000 έως και 50.000 πολίτες, από τους συνολικά 270.000 που είχε τότε η πόλη της Τσετσενίας.
Σε αντίθεση με το Γκρόζνι ωστόσο, το Κίεβο διαθέτει εκτενές αλλά και εξαιρετικά βαθύ υπόγειο σύστημα μετρό τα τούνελ του οποίου έχουν μήκος δεκάδων χιλιομέτρων και χρησιμεύουν ήδη ως καταφύγιο.
Καθυστερήσεις, κόστη και απώλειες
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι ρωσικές δυνάμεις δυσκολεύονται να «αλώσουν» το Κίεβο και για αυτό προσανατολίζονται αλλού (κινούμενες παράκτια από το Ντονμπάς προς την Κριμαία) διατηρώντας όμως παράλληλα και την απειλή της επίθεσης στην ουκρανική πρωτεύουσα την οποία δεν σταματούν βέβαια να βομβαρδίζουν, ως μέσο άσκησης πίεσης προκειμένου η κυβέρνηση Ζελένσκι να αναγκαστεί να συνθηκολογήσει.
Οι πολιορκίες ωστόσο χρειάζονται χρόνο και ο χρόνος συνοδεύεται από κόστη και απώλειες, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις είναι παράλληλα εκτεθειμένες και στις αντεπιθέσεις των Ουκρανών.
«Η Ουκρανία δεν χρειάζεται να καταστρέψει τον ρωσικό στρατό για να νικήσει. Το μόνο που χρειάζεται είναι να κρατήσει τις θέσεις της», καταλήγει ο Τζον Σπένσερ.