Τα ερωτήματα γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, πολλά: Πόσο ακόμη θα διαρκέσει; Ποια πλευρά θα επικρατήσει; Πως θα μπορούσε να τελειώσει;
Τρεις μήνες έπειτα από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, οι εκτιμήσεις – όσες από αυτές βασίζονται στην πραγματικότητα και όχι απλώς στα «θέλω» της κάθε πλευράς – δεν επιτρέπουν εύκολες ή σίγουρες προβλέψεις.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια δεδομένα που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Οι Ρώσοι δεν κατάφεραν τους περασμένους μήνες να πάρουν το Κίεβο, ούτε τη Μπούκα, ούτε το Χάρκοβο, ούτε να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Κατάφεραν όμως να πάρουν τον έλεγχο της Μαριούπολης (την οποία προηγουμένως ισοπέδωσαν) και πλέον κερδίζουν έδαφος στα ανατολικά της Ουκρανίας (βλ. Ντονμπάς) όπου έχουν επικεντρώσει σχεδόν όλες τους τις στρατιωτικές προσπάθειες.
Οι New York Times παρουσιάζουν σε χάρτες την γεωγραφική έκταση του πολέμου στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας χαρακτηριστικά πως μιλάμε για έναν πόλεμο («shrinking war») που όσο περνάει ο καιρός «συρρικνώνεται» γεωγραφικά.
Πράγματι, εάν οι μάχες τον περασμένο Μάρτιο απλώνονταν σε ένα μεγάλο μέρος της βόρειας, ανατολικής και νότιας Ουκρανίας, πλέον εκείνες έχουν περιοριστεί μόνο στα ανατολικά και στην περιοχή του Ντονμπάς, όπου μάλιστα οι Ρώσοι σταδιακά κερδίζουν έδαφος.
Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν, πια, εξασφαλίσει τον έλεγχο της πόλης Λιμάν (Lyman) στα ανατολικά, και παράλληλα συνεχίζουν να προσπαθούν να κυριαρχήσουν στο Σεβεροντονέτσκ το οποίο κατέχει στρατηγικά κομβική θέση στον χάρτη, στην περιοχή του Λουγκάνσκ.
Με δεδομένο ότι έχουν πια θέσει υπό τον έλεγχό τους και τη Μαριούπολη, οι Ρώσοι έχουν επεκτείνει τις υπό ρωσικό έλεγχο περιοχές στην ευρύτερη περιοχή του Ντονμπάς, μετακινώντας την γραμμή επαφής των περασμένων ετών προς τα δυτικά. Υπενθυμίζεται πως ο πόλεμος στο Ντονμπάς (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ) δεν ξεκίνησε επί της ουσίας τον περασμένο Φεβρουάριο αλλά το… 2014. Από τον περασμένο Φεβρουάριο και έπειτα, η ρωσική εμπλοκή «απλώς» επισημοποιήθηκε και έγινε άμεση.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι διαμηνύει, από την πλευρά του, πως οι ουκρανικές δυνάμεις πρόκειται να ανακαταλάβουν τα εδάφη που έχασαν στην ανατολική Ουκρανία. «Το Ντονμπάς θα είναι ουκρανικό», δήλωσε. Προφανώς και δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πόσο πιθανό θα μπορούσε όμως να θεωρηθεί, δεδομένων των συνθηκών επί του εδάφους;
Οι Ρώσοι, έχοντας περιορίσει πια γεωγραφικά τις επιδιώξεις τους, κάνουν βήματα προόδου υπέρ της επίτευξης των στόχων τους στην ανατολική Ουκρανία. Οι Ουκρανοί, από την άλλη πλευρά, αντιστέκονται μεν σθεναρά αλλά δεν θα ήθελαν να ρισκάρουν να δουν κάποιες από τις δυνάμεις τους που μάχονται εκεί να περικυκλώνονται από τον εχθρό.
Διλήμματα
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, πολλοί αναλυτές θέτουν πλέον, ολοένα και πιο ηχηρά, το ερώτημα εάν θα μπορούσε ποτέ να τελειώσει αυτός ο πόλεμος χωρίς κάποια – έστω περιορισμένα – εδαφικά κέρδη για τη ρωσική πλευρά τα οποία θα αναγκαστεί όμως να αναγνωρίσει και το Κίεβο.
«Θα πιέσει η Δύση την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη;», διερωτάται ο Λόρενς Φρίντμαν, μέσα από τις σελίδες του βρετανικού New Statesman, απηχώντας έναν προβληματισμό που ήρθε στο προσκήνιο πιο εμφατικά έπειτα και από τις πρόσφατες σχετικές δηλώσεις του Αμερικανού πρώην ΥΠΕΞ Χένρι Κίσιντζερ.
Υπάρχουν φωνές στη Δύση που υποστηρίζουν πως για να μην συνεχιστεί επ’ αόριστον αυτός ο πόλεμος με ό,τι εκείνος συνεπάγεται σε επίπεδο κυρώσεων, θα πρέπει να προηγηθεί μια κάποια συμφωνία παραχώρησης ή αυτονόμησης εδαφών που θα γίνει όμως αποδεκτή και από το Κίεβο. Στο ίδιο πλαίσιο, επικαλούνται και όσα de-facto ισχύουν ήδη στην υπό ρωσικό έλεγχο Κριμαία και σε ένα μεγάλο κομμάτι του επίσης ελεγχόμενου από τη Ρωσία Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.
Για την ουκρανική ηγεσία ωστόσο, αλλά και για μεγάλο μέρος του ουκρανικού λαού, μια τέτοια συμφωνία παραχώρησης εδαφών θα αποτελούσε ομολογία ήττας, ενώ υπάρχει παράλληλα και το εύλογο επιχείρημα πως κάθε παραχώρηση θα μπορούσε να ανοίξει ακόμη περισσότερο την όρεξη της Μόσχας προετοιμάζοντας το έδαφος για νέες επεκτατικές κινήσεις από την πλευρά της Ρωσίας στο μέλλον.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr