ΧΙΟΥΣΤΟΝ. Εικόνες από τους αρχαιότερους και πιο μακρινούς γαλαξίες του Σύμπαντος αναμενόταν να δημοσιοποιήσει χθες το βράδυ η ομάδα του διαστημικού τηλεσκοπίου Τζέιμς Ουέμπ, που είναι το μεγαλύτερο και ακριβότερο τηλεσκόπιο στην ανθρώπινη ιστορία.
Τα αρχικά δεδομένα από το τηλεσκόπιο Ουέμπ, το οποίο εκτοξεύθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου, επρόκειτο να ανακοινωθούν από την αμερικανική υπηρεσία NASA και την ευρωπαϊκή υπηρεσία Διαστήματος ESA χθες το βράδυ και σήμερα το μεσημέρι. Οι επιστήμονες θα παρουσιάσουν τις πρώτες επιστημονικές παρατηρήσεις τους, που περιλαμβάνουν ανάλυση της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από μακρινό άστρο. Την πρώτη εικόνα επρόκειτο να παρουσιάσει χθες τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε ειδική τελετή στον Λευκό Οίκο, ενώ οι υπόλοιπες θα δημοσιοποιηθούν σήμερα το απόγευμα.
Οι πρώτες εικόνες αναμένεται να παρουσιάζουν τον σχηματισμό νέων γαλαξιών πριν από 13 δισ. χρόνια, λίγα μόλις εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή, μετά το Μπιγκ Μπανγκ. «Μέχρι σήμερα, η ανθρωπότητα ουδέποτε “κοίταξε” τόσο βαθιά στον χρόνο», λέει ο διοικητής της NASA, Μπιλ Νέλσον. Οι πολύ απομακρυσμένοι και αχνοί αυτοί γαλαξίες είναι ορατοί χάρη σε οπτικό φαινόμενο το οποίο μεγεθύνει τη φωτεινότητα μακρινών γαλαξιών.
Διαστημικές υπηρεσίες σε ΗΠΑ και Ευρώπη θα δημοσιοποιήσουν επίσης δεδομένα για τη σύσταση της ατμόσφαιρας ενός μακρινού πλανήτη.
Η επιστημονική ομάδα έχει ανακοινώσει, επίσης, ότι θα παρουσιάσει εικόνες του νεφελώματος Καρίνα, «θερμοκήπιο άστρων» σε απόσταση 7.600 έτη φωτός από τη Γη, του νεφελώματος του Νότιου Δακτυλίου, γιγάντιο και διαρκώς επεκτεινόμενο νέφος αερίων σε απόσταση 2.000 ετών φωτός από τη Γη, και το Κουιντέτο του Στέφανου, πυκνή ομάδα πέντε γαλαξιών, 290 εκατ. έτη φωτός μακριά από τον πλανήτη μας. «Οι εικόνες αυτές προήλθαν από μόλις πέντε ημέρες παρατηρήσεων. Σκεφτείτε τι θα δούμε τους ερχόμενους μήνες και χρόνια», σημειώνει ο επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών της ESA, Μαρκ Μακόκριν.
Οι εικόνες αυτής της εβδομάδας δεν είναι οι πρώτες που προέρχονται από το διαστημικό τηλεσκόπιο Ουέμπ. Η NASA δημοσιοποίησε τον περασμένο μήνα λίγες δοκιμαστικές εικόνες προκειμένου να ελέγξει την εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων. Οι εικόνες από το Ουέμπ είναι χρωματισμένες, καθώς το ανθρώπινο μάτι δεν καταγράφει χρώματα στο υπέρυθρο φάσμα.
Υστερα από τρεις δεκαετίες σχεδιασμού, ανάπτυξης και κατασκευής, εν μέσω υπερβάσεων προϋπολογισμού και χρονικών καθυστερήσεων, το κόστους 10 δισ. δολαρίων διαστημικό τηλεσκόπιο εκτοξεύθηκε μέσα σε πύραυλο Αριάν 5, ανήμερα τα Χριστούγεννα. Το όχημα τροχιάς κατηύθυνε το Ουέμπ με τέτοια ακρίβεια στην επιθυμητή πορεία προς το Δεύτερο Σημείο Λαγκράνζ (1,5 εκατ. χλμ. από τη Γη), ώστε το διαστημόπλοιο χρειάστηκε λιγότερα καύσιμα από όσα είχαν αρχικά προβλεφθεί για να καταλάβει τη σωστή θέση, μας πληροφορεί ο Ρίτσαρντ Ελις, καθηγητής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο UCL του Λονδίνου.
«Η ακρίβεια της εκτόξευσης επέκτεινε το όριο ζωής του τηλεσκοπίου. Η αρχική εκτίμηση ήταν για πέντε χρόνια ζωής, με ανώτατο όριο τη δεκαετία. Σήμερα γνωρίζουμε ότι το Ουέμπ θα μπορέσει άνετα να φθάσει τα 10 ή τα 15 χρόνια ζωής», προσθέτει ο δρ Ελις.