ΤΕΧΕΡΑΝΗ. Αξονας Μόσχας – Τεχεράνης πιο ισχυρός από ποτέ και αντιρρήσεις στα σχέδια του Ταγίπ Ερντογάν για επιδρομή στη Συρία. Αυτά ήταν τα πρώτα συμπεράσματα της τριμερούς συνάντησης, χθες στην ιρανική πρωτεύουσα ανάμεσα στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, τον Ιρανό ομόλογό του Εμπραΐμ Ραϊσί και τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.
Στην ατζέντα των συζητήσεων επρόκειτο να βρεθούν και οι προσπάθειες για επανεκκίνηση των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, χωρίς να είναι σαφές αν έγινε πρόοδος στο φλέγον αυτό ζήτημα.
Λίγες ημέρες μετά την περιοδεία του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν στο Ισραήλ, στη Δυτική Οχθη και στη Σαουδική Αραβία, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν απάντησε συσφίγγοντας περαιτέρω τις σχέσεις της χώρας του με το Ιράν και συναντώντας για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
«Πρέπει να είμαστε ενωμένοι απέναντι στη δυτική εξαπάτηση», δήλωσε ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης αγιατολάχ Χαμενεΐ σε σχόλια που μετέδωσε η ιρανική τηλεόραση λίγο μετά την άφιξη του Ρώσου προέδρου στην Τεχεράνη. «Σταδιακά το δολάριο πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιείται για το διεθνές εμπόριο», προσέθεσε. Η κρατική ιρανική εταιρεία πετρελαίου και η ρωσική Gazprom υπέγραψαν συμφωνία-μαμούθ για συνεργασία ύψους 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ ανακοινώθηκε συνεργασία στον τομέα της άμυνας.
Ο Χαμενεΐ υποδέχθηκε τον Πούτιν διά χειραψίας, «τιμή» που έως τώρα είχε επιφυλάξει μόνο στον Σύρο πρόεδρο Ασαντ, ενώ και για τον Πούτιν, που τα τελευταία χρόνια περνάει μεγάλο χρόνο απομονωμένος υπό τον φόβο του κορωνοϊού, η χειραψία ήταν σπάνια.
«Πρέπει να είμαστε ενωμένοι απέναντι στη δυτική εξαπάτηση», δήλωσε ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Πριν από την έναρξη του ταξιδιού, ο σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής του Πούτιν Γιούρι Ουσακόφ είχε χαρακτηρίσει την επαφή με τον Χαμενεΐ «πολύ σημαντική». «Εχει αναπτυχθεί μεταξύ τους διάλογος σε κλίμα εμπιστοσύνης για τα σημαντικότερα διμερή και διεθνή ζητήματα. Στα περισσότερα ζητήματα οι θέσεις μας είναι κοντά ή είναι ταυτόσημες», ανέφερε ο Ρώσος σύμβουλος.
Η στάση των δύο απέναντι στην Τουρκία ήταν πολύ λιγότερο θερμή. Ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν προειδοποίησε τον Ταγίπ Ερντογάν να μη στείλει τουρκικά στρατεύματα στη βόρεια Συρία. «Η διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας είναι πολύ σημαντική και οποιαδήποτε επίθεση κατά της Συρίας θα βλάψει την Τουρκία, τη Συρία και όλη την περιοχή και θα ωφελήσει τους τρομοκράτες», είπε ο Χαμενεΐ στον Ερντογάν όταν αυτός ζήτησε από το Ιράν και τη Ρωσία να υποστηρίξουν τις τουρκικές «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» στη Συρία.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει προαναγγείλει μία ακόμη επιδρομή στη βόρεια Συρία, σε εδάφη που ελέγχονται από τη συροκουρδική πολιτοφυλακή YPG. Οι προηγούμενες απόπειρές του να επεκτείνει τη ζώνη που βρίσκεται υπό τον έλεγχό του στις περιοχές Μανμπίζ και Ταλ Ριφάτ, σε βάθος 30 χιλιομέτρων από τα τουρκοσυριακά σύνορα, δεν ευοδώθηκαν.
Ούτε η Ρωσία ούτε το Ιράν επιθυμούν να αποκτήσει η Τουρκία περισσότερη επιρροή στη Συρία, πέραν αυτής που ήδη έχει στις περιοχές δυτικά του Ευφράτη. Οι προσπάθειες των συριακών δυνάμεων να ανακτήσουν τον έλεγχο των περιοχών αυτών ανησύχησαν τον Ερντογάν, ο οποίος ζήτησε να μη διαλυθεί η εκεχειρία στο Ιντλίμπ.
Σε μια άλλη εξέλιξη, χθες ιρανικό δικαστήριο καταδίκασε τον Ιρανό σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί σε φυλάκιση έξι ετών για «υποστήριξη ανατρεπτικών δράσεων» το 2010. Την προηγούμενη εβδομάδα ο Παναχί είχε επικρίνει δημοσίως την κράτηση άλλου σκηνοθέτη.
Πηγή: REUTERS, A.P., AL-MONITOR