Θα πάει ή δεν θα πάει τελικά στην Ταϊβάν; Αναπάντητο μέχρι χθες το βράδυ, το ερώτημα αυτό επισκίαζε την ασιατική περιοδεία της Νάνσι Πελόζι που ξεκίνησε με πρώτο σταθμό τη Σιγκαπούρη, και ενώ η κινεζική ηγεσία προειδοποιούσε την Ουάσιγκτον με «πολύ σοβαρές επιπτώσεις» εάν τελικά η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων επιβεβαιώσει τις φήμες που τη θέλουν να επισκέπτεται τη νήσο, την οποία το Πεκίνο θεωρεί αποσχισθείσα κινεζική επαρχία.
Η περιοδεία της Πελόζι ξεκίνησε χθες με συνάντησή της με τον πρωθυπουργό της Σιγκαπούρης Λι Χσιέν Λονγκ, ο οποίος εξέφρασε με τον τρόπο του τις ανησυχίες της χώρας του για το ενδεχόμενο σινοαμερικανικής ρήξης στα στενά της Ταϊβάν, καθώς, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, «τόνισε τη σημασία που έχει για την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια η σταθερότητα στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας». Ο νέος γύρος έντασης στις σινοαμερικανικές σχέσεις ξεκίνησε στις 18 Ιουλίου, όταν δημοσίευμα των Financial Times πιθανολογούσε για πρώτη φορά ότι η περιοδεία της Δημοκρατικής προέδρου της αμερικανικής Βουλής θα περιλάμβανε επίσκεψη στην Ταϊβάν.
Την Κυριακή το γραφείο της Πελόζι ανακοίνωσε, στο «παρά πέντε», το πρόγραμμα της περιοδείας της, αναφέροντας ότι θα επισκεφθεί τη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, χωρίς καμία νύξη στην Ταϊβάν. Χθες, όμως, το CNN και πολλά μέσα ενημέρωσης στην Ταϊπέι που επικαλούνταν αξιωματούχους των δύο χωρών ανέφεραν ότι η Αμερικανίδα αξιωματούχος θα διανυκτερεύσει σήμερα Τρίτη στη νήσο και ότι αύριο θα επισκεφθεί το τοπικό Κοινοβούλιο. Λίγο νωρίτερα, ο εκπρόσωπος Τύπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Ζάο Λιτσιάν προειδοποιούσε ότι ενδεχόμενη επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊβάν θα συνιστούσε «ωμή παραβίαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας», η οποία θα προκαλούσε «πολύ σοβαρές εξελίξεις και επιπτώσεις», δεδομένου ότι η πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής είναι ο υπ’ αριθμόν τρία πολιτειακός παράγοντας των Ηνωμένων Πολιτειών. «Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια και η Κίνα θα δώσει αποφασιστικές απαντήσεις και θα λάβει ισχυρά απαντητικά μέτρα για να υπερασπιστεί την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα», δήλωσε ο Κινέζος αξιωματούχος. Ερωτηθείς σε τι είδους κινήσεις θα μπορούσε να προχωρήσει ο κινεζικός στρατός, απάντησε: «Αν τολμήσει να πάει, ας περιμένουμε και θα δούμε».
Την περασμένη Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εμφανίστηκε να παίρνει αποστάσεις από τη θρυλούμενη πρωτοβουλία της Πελόζι, δηλώνοντας σε δημοσιογράφους ότι η ηγεσία του αμερικανικού στρατού «δεν θεωρεί καλή ιδέα, αυτή τη στιγμή», μια επίσκεψή της στην Ταϊβάν. Την επομένη είχε μακρά και πολύ έντονη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος προειδοποίησε ότι «όποιοι παίζουν με τη φωτιά, θα καούν από τη φωτιά», παρότι ο Αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να τον πείσει ότι η πολιτική της χώρας του στο θέμα της Ταϊβάν δεν έχει αλλάξει. Οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν τη νήσο των 23 εκατομμυρίων ως κράτος και δεν διατηρούν επίσημες διπλωματικές σχέσεις μαζί της, παρότι την ενισχύουν στρατιωτικά, και αντιτίθενται σε κάθε προσπάθεια αλλαγής του στάτους κβο με τη χρήση βίας.
Ενταση και από τα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια των ΗΠΑ με την Ινδονησία.
«Είναι δικαίωμά της»
Ο εκπρόσωπος Τύπου του αμερικανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Κίρμπι υποστήριξε χθες ότι είναι δικαίωμα της Νάνσι Πελόζι, όπως και κάθε Αμερικανού βουλευτή, να επισκεφθεί την Ταϊβάν και ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν θα αλλάξει σε τίποτα το στάτους κβο στην περιοχή. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι δεν γνωρίζει αν η Πελόζι προτίθεται να επισκεφθεί τη νήσο, κάλεσε δε το Πεκίνο «να συμπεριφερθεί υπεύθυνα» αν τελικά η επίσκεψη πραγματοποιηθεί. Ο τελευταίος πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής που επισκέφθηκε την Ταϊβάν ήταν ο Ρεπουμπλικανός Νιουτ Γκίνγκριτς, το 1997, ύστερα από μια περίοδο πολύ σοβαρών εντάσεων στην περιοχή.
Στην ασιατική περιοδεία της, η Νάνσι Πελόζι συνοδεύεται από τον πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων Γκρέγκορι Μικς, καθώς και από μέλη των επιτροπών της Βουλής για τις ένοπλες δυνάμεις και τις μυστικές υπηρεσίες. Την ένταση στην ατμόσφαιρα ήρθαν να ενισχύσουν τα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια Ηνωμένων Πολιτειών και Ινδονησίας που άρχισαν χθες και θα διαρκέσουν δύο εβδομάδες.
Επίδειξη ισχύος
Καθώς η Κίνα γιόρταζε χθες τα 95α γενέθλια του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, η επέτειος αξιοποιήθηκε για επιδείξεις ισχύος έναντι των ΗΠΑ, με αφορμή την περιοδεία Πελόζι. Στα κρατικά ΜΜΕ αφθονούσαν τα βίντεο με νέα όπλα του κινεζικού στρατού, όπως οι υπερηχητικοί πύραυλοι DF-17, τα αμφίβια πολεμικά πλοία Type 075 και τα ελικόπτερα Ζ-20, όπλα που θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε περίπτωση απόβασης στην Ταϊβάν. Οι πολεμικές κραυγές έφταναν στο απόγειο στις σελίδες εφημερίδων που απηχούν την κινεζική ηγεσία. Το περασμένο Σάββατο, βασικός αρθρογράφος των Global Times έγραφε ότι «πολεμικά αεροσκάφη οφείλουν να αναχαιτίσουν με κάθε τρόπο» πιθανή πτήση της Πελόζι προς την Ταϊβάν «και αν αυτές οι μέθοδοι αποτύχουν, νομίζω ότι θα ήταν σωστό να καταρρίψουν το αεροπλάνο». Χθες, η ίδια εφημερίδα προειδοποιούσε ότι ο κινεζικός στρατός θα απαντήσει αποφασιστικά σε κάθε προσπάθεια των «αποσχιστικών και αντιδραστικών δυνάμεων», επαναφέροντας τον αφορισμό του Μάο Τσετούνγκ ότι οι εχθροί της Κίνας είναι «χάρτινες τίγρεις».