Τίποτα δεν αντιπροσωπεύει καλύτερα την παρακμή της σύγχρονης Ρώμης, όσο η κρίση των σκουπιδιών. Καθημερινά, παράταιρη πανίδα αγριογούρουνων, επιθετικών γλάρων και αρουραίων συγκλίνει στην Αιώνια Πόλη για να γευματίσει στους υπερπλήρεις κάδους απορριμμάτων. Στις αρχές του καλοκαιριού, σειρά υπόπτων πυρκαγιών σε εργοστάσια διαχείρισης και μάντρες ανακυκλώσιμων υλικών μαύρισαν τον ουρανό πάνω από την πρωτεύουσα και έκαναν τον αέρα της επικίνδυνο για τον άνθρωπο.
Την ώρα που όλα έδειχναν να έχουν φθάσει στο απροχώρητο, διένεξη ξέσπασε γύρω από την κατασκευή αποτεφρωτηρίου σκουπιδιών, η οποία προσέφερε αφορμή για την πτώση της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Ντράγκι τον Ιούλιο. Ο δήμαρχος της Ρώμης και βετεράνος της Αριστεράς, Ρομπέρτο Γκαλτιέρι, εκμεταλλεύθηκε την πολιτική συγκυρία, εξασφαλίζοντας από την υπηρεσιακή πλέον κυβέρνηση Ντράγκι τη χρηματοδότηση εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος μέσω της καύσης απορριμμάτων, κόστους 600 εκατ. ευρώ.
Μετά το κλείσιμο του ΧΥΤΑ της Μαλαγκρότα, ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, το 2013, το θέμα των σκουπιδιών αποδείχθηκε ανυπέρβλητο για την προκάτοχο του Γκαλτιέρι, τη Βιρτζίνια Ράτζι του Κινήματος των 5 Αστέρων, η εξέγερση του οποίου οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης Ντράγκι. Παρότι η χωματερή έπαψε να δέχεται φορτία απορριμμάτων, το εργοστάσιο διαλογής που στεγάζεται εκεί συνεχίζει να διαχειρίζεται 1.500 τόνους απορριμμάτων την ημέρα. Το εργοστάσιο καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά το καλοκαίρι.
Η πυρκαγιά της Μαλαγκρότα δεν υπήρξε μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μέρος «επιδημίας» πυρκαγιών σε εργοστάσια διαχείρισης σκουπιδιών αυτό το καλοκαίρι. Ο Γκαλτιέρι, παρότι δεν είναι φίλος των θεωριών συνωμοσίας, υπενθυμίζει τη συνεχιζόμενη εμπλοκή του οργανωμένου εγκλήματος στη διαχείριση σκουπιδιών. Η Ρώμη «εξάγει» σήμερα τα απορρίμματά της, έναντι υψηλού τιμήματος, επιβαρύνοντας τον δημοτικό προϋπολογισμό και ευνοώντας τα συμφέροντα της μαφίας.
Επιδείνωση της κατάστασης εξαιτίας της κακοδιαχείρισης και της διαφθοράς των δημοτικών υπηρεσιών.
Ατομική ευθύνη
Το ζήτημα της ατομικής ευθύνης των επιχειρήσεων και των πολιτών παίζει και αυτό σημαντικό ρόλο στην κρίση των σκουπιδιών. Ακόμη και ο γεννημένος στη Ρώμη Γκαλτιέρι παραδέχεται ότι πολλοί συμπολίτες του υιοθετούν αντικοινωνική συμπεριφορά. Τα εστιατόρια πετούν τα σκουπίδια τους σε κάδους κατοικιών, ενώ τα μέλη του κοινού αντιδρούν πετώντας τις σακούλες σκουπιδιών τους πάνω και γύρω από τους ήδη πλήρεις κάδους, δημιουργώντας αρχιπέλαγος απορριμμάτων γύρω από αυτούς και προσελκύοντας ενδιαφέρουσα άγρια πανίδα.
Ο δήμος σχεδιάζει τώρα να κινηθεί αποφασιστικά κατά της ενδημικής κακοδιαχείρισης της διεύθυνσης καθαριότητας. Οι δεκαετίες προσλήψεων με πελατειακά κριτήρια είχαν οδηγήσει την πλειονότητα των εργαζομένων καθαριότητας να βρίσκεται αποσπασμένη σε γραφεία του δήμου. Ο Γκαλτιέρι αποφάσισε να προχωρήσει στην εξυγίανση της υπηρεσίας καθαριότητας, χτυπώντας τις αργομισθίες και τις ψευδείς ιατρικές βεβαιώσεις, που οδήγησαν στην ενδημική υποστελέχωση.
Σε δεύτερη φάση, το σχέδιο του δημάρχου προβλέπει την τοποθέτηση νέων κάδων απορριμμάτων στους δρόμους της πρωτεύουσας, πριν από την έναρξη της τρίτης φάσης το 2025, όταν ο αποτεφρωτήρας νέας γενιάς αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία, παράλληλα με την ολοκλήρωση της θητείας του δημάρχου.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας τo καλοκαίρι του 2021, ο Γκαλτιέρι είχε αναφέρει ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών θα μπορούσε να ρυθμιστεί χωρίς αποτεφρωτήρα και ότι θα είχε βρει μακροπρόθεσμη λύση μέχρι τα Χριστούγεννα. Σήμερα, ομολογεί ότι δεν είχε συνειδητοποιήσει την περιπλοκότητα της κρίσης των απορριμμάτων στη Ρώμη.
