Η κληρονομιά της βασίλισσας Ελισάβετ μέσα από τους λόγους που εκφώνησε, τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά της μηνύματα, τις λιγοστές παρεμβάσεις της για σημαντικά γεγονότα – ένας πλούτος μηνυμάτων που συγκινούν και εμπνέουν.
Μπορώ να σας πω, με ειλικρίνεια, ότι εμείς τα παιδιά στο σπίτι είμαστε γεμάτοι χαρά και θάρρος. Προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε τους γενναίους ναύτες, στρατιώτες και αεροπόρους μας, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αντέξουμε αυτό που μας αναλογεί από τον κίνδυνο και τη θλίψη του πολέμου. Ξέρουμε, όλοι μας, ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά, γιατί ο Θεός θα μας φροντίσει και θα μας δώσει τη νίκη και την ειρήνη. Και, όταν έρθει η ειρήνη, να θυμάστε ότι εμείς, τα παιδιά του σήμερα, θα κληθούμε να κάνουμε τον κόσμο του αύριο ένα καλύτερο και πιο ευτυχισμένο μέρος.
– Απόσπασμα από την πρώτη δημόσια ομιλία στις 13 Οκτωβρίου 1940, από το ραδιόφωνο του BBC, απευθυνόμενη στα παιδιά που, λόγω του πολέμου, βρίσκονταν μακριά από το σπίτι ή τους γονείς τους. Η αδελφή της, Μαργαρίτα, βρισκόταν στο πλευρό της.
Καθώς σας μιλάω σήμερα από το Κέιπ Τάουν, βρίσκομαι έξι χιλιάδες μίλια μακριά από τη χώρα όπου γεννήθηκα. Αλλά σίγουρα δεν είμαι έξι χιλιάδες μίλια μακριά από το σπίτι μου. […] Αυτό είναι το μεγάλο προνόμιο της θέσης μας στην παγκόσμια κοινοπολιτεία ‒ ότι υπάρχουν σπίτια έτοιμα να μας υποδεχτούν σε κάθε ήπειρο της Γης. […] Υπάρχει ένα σύνθημα που έχουν ενστερνιστεί πολλοί από τους προγόνους μου ‒ ένα ευγενές σύνθημα: «υπηρετώ». Αυτή η λέξη έχει αποτελέσει έμπνευση για πολλούς κληρονόμους του θρόνου όταν έκαναν την ιπποτική τους αφιέρωση καθώς ενηλικιώνονταν. Δεν μπορώ να κάνω ακριβώς ό,τι έκαναν εκείνοι. Αλλά, μέσω των εφευρέσεων της επιστήμης, μπορώ να κάνω αυτό που δεν ήταν δυνατό για κανέναν από αυτούς. Μπορώ να κάνω την επίσημη πράξη της αφιέρωσής μου με μια ολόκληρη αυτοκρατορία να με ακούει. Θα ήθελα να κάνω αυτή την αφιέρωση τώρα. Είναι πολύ απλή. Δηλώνω ενώπιον όλων σας ότι ολόκληρη η ζωή μου, είτε είναι μεγάλη είτε σύντομη, θα είναι αφιερωμένη στο να υπηρετώ εσάς και τη μεγάλη αυτοκρατορική οικογένειά μας, στην οποία όλοι ανήκουμε.
– Απόσπασμα από την ομιλία που εκφώνησε μέσω ραδιοφώνου ανήμερα των 21ων γενεθλίων της, στις 21 Απριλίου 1947, ενώ βρισκόταν με τους γονείς και την αδελφή της σε περιοδεία στη Νότια Αφρική.
Οι τελετές που είδατε σήμερα είναι αρχαίες και ορισμένες από τις καταβολές τους κρύβονται στην αχλή του παρελθόντος. Αλλά το πνεύμα και το νόημά τους λάμπουν μέσα στους αιώνες τώρα, ίσως, πιο έντονα από ό,τι ποτέ. Έχω δεσμευτεί ειλικρινώς στην υπηρεσία σας, όπως τόσο πολλοί από εσάς έχουν δεσμευτεί στη δική μου. Σε όλη μου τη ζωή και με όλη μου την καρδιά θα προσπαθήσω να φανώ αντάξια της εμπιστοσύνης σας. Σε αυτή την απόφαση έχω τον σύζυγό μου να με στηρίζει. Μοιράζεται όλα τα ιδανικά μου και όλη την αγάπη μου για εσάς. Έπειτα, αν και η εμπειρία μου είναι τόσο μικρή και το έργο μου τόσο καινούργιο, έχω τους γονείς και τους παππούδες μου ως ένα παράδειγμα που μπορώ να ακολουθήσω με βεβαιότητα και εμπιστοσύνη. Έχω πίσω μου όχι μόνο τις λαμπρές παραδόσεις και τα χρονικά των χιλίων και πλέον ετών, αλλά και τη ζωντανή δύναμη και το μεγαλείο της Κοινοπολιτείας και της Αυτοκρατορίας ‒των κοινωνιών παλαιών και νέων‒ των χωρών και των φυλών που διαφέρουν στην ιστορία και στην καταγωγή, αλλά όλοι, με τη θέληση του Θεού, ενωμένοι στο πνεύμα και στον στόχο. Ως εκ τούτου, είμαι βέβαιη ότι η στέψη μου δεν είναι το σύμβολο μιας δύναμης και μιας μεγαλοπρέπειας που έχουν χαθεί, αλλά μια δήλωση των ελπίδων μας για το μέλλον και για τα χρόνια που μπορεί, με τη Χάρη και το Έλεος του Θεού, να μου δοθούν να βασιλεύσω και να σας υπηρετήσω ως βασίλισσά σας.
– Απόσπασμα από την ομιλία της βασίλισσας κατά την ημέρα της στέψης της, στις 2 Ιουνίου του 1953.
Όλοι προσπαθούμε με διαφορετικό τρόπο να το αντιμετωπίσουμε. Δεν είναι εύκολο να εκφράσει κανείς την αίσθηση της απώλειας, αφού το αρχικό σοκ συχνά διαδέχεται ένα μείγμα άλλων συναισθημάτων: δυσπιστία, έλλειψη κατανόησης, θυμός ‒ και ανησυχία για όσους έχουν απομείνει. Όλοι νιώσαμε αυτά τα συναισθήματα αυτές τις τελευταίες ημέρες. Έτσι, αυτό που σας λέω τώρα, ως βασίλισσά σας και ως γιαγιά, το λέω από την καρδιά μου. Πρώτον, θέλω να αποτίσω φόρο τιμής στην ίδια την Νταϊάνα. Ήταν ένας εξαιρετικός και χαρισματικός άνθρωπος. Στις καλές αλλά και στις κακές στιγμές, δεν έχασε ποτέ την ικανότητά της να χαμογελά και να γελά, ούτε να εμπνέει τους άλλους με τη ζεστασιά και την καλοσύνη της. Τη θαύμαζα και τη σεβόμουν ‒ για την ενέργεια και την αφοσίωσή της προς τους άλλους και ιδιαίτερα στα δύο αγόρια της.
– Απόσπασμα από το μήνυμα της βασίλισσας μετά τον θάνατο της Νταϊάνα, το 1997.
Το πένθος είναι το τίμημα που πληρώνουμε για την αγάπη.
– Μια φράση από το μήνυμα της βασίλισσας για τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, το οποίο διαβάστηκε από τον Βρετανό πρέσβη Σερ Κρίστοφερ Μέγιερ κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του ναού St Thomas της Νέας Υόρκης στις 20 Σεπτεμβρίου του 2001.
Ίσως ήταν πάντοτε γεγονός ότι η διασφάλιση της ειρήνης είναι η πιο δύσκολη μορφή ηγεσίας από όλες. Δεν γνωρίζω καμία συνταγή επιτυχίας, αλλά με την πάροδο των ετών έχω παρατηρήσει ότι ορισμένα χαρακτηριστικά της ηγεσίας είναι καθολικά και συχνά αφορούν την εκπόνηση τρόπων ενθάρρυνσης των ανθρώπων προκειμένου να συνδυάσουν τις προσπάθειές τους, τα ταλέντα τους, τις γνώσεις τους, τον ενθουσιασμό τους και την έμπνευσή τους, για να εργαστούν συλλογικά.
– Απόσπασμα από την ομιλία της στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Ιούλιο του 2010.
Τα γεγονότα αυτά μας άγγιξαν όλους, πολλούς από εμάς προσωπικά, και αποτελούν μια οδυνηρή κληρονομιά. Δεν μπορούμε ποτέ να ξεχάσουμε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν, καθώς και τις οικογένειές τους. Σε όλους εκείνους που υπέφεραν ως συνέπεια του ταραγμένου παρελθόντος μας, εκφράζω τις ειλικρινείς σκέψεις μου και τη βαθιά μου συμπόνια. Με το πλεονέκτημα της ιστορικής εκ των υστέρων γνώσης, όλοι μπορούμε να δούμε πράγματα που θα επιθυμούσαμε να είχαν γίνει διαφορετικά ή καθόλου. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι ουδείς θα μπορούσε να φανταστεί τη δύναμη των δεσμών που υπάρχουν τώρα μεταξύ των κυβερνήσεων και των ανθρώπων των δύο εθνών μας, το πνεύμα συνεργασίας που απολαμβάνουμε και τη διαρκή σύνδεση μεταξύ μας.
– Απόσπασμα από την ομιλία της βασίλισσας στο Ιρλανδικό Κρατικό Συμπόσιο, το 2011.
Μαζί αντιμετωπίζουμε αυτή την ασθένεια και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι, αν παραμείνουμε ενωμένοι και αποφασισμένοι, τότε θα την ξεπεράσουμε. Ελπίζω ότι τα επόμενα χρόνια όλοι θα είναι σε θέση να υπερηφανεύονται για τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πρόκληση. […] Ενώ έχουμε αντιμετωπίσει προκλήσεις στο παρελθόν, αυτή είναι διαφορετική. Αυτή τη φορά ενωνόμαστε με όλα τα έθνη σε μια κοινή προσπάθεια, χρησιμοποιώντας τις μεγάλες προόδους της επιστήμης και την ενστικτώδη συμπόνια μας για να θεραπευτούμε. Θα πετύχουμε ‒ και αυτή η επιτυχία θα ανήκει στον καθένα μας. Θα πρέπει να παρηγορηθούμε ότι, αν και μπορεί να έχουμε να υπομείνουμε ακόμα, θα επιστρέψουν καλύτερες μέρες: θα είμαστε ξανά με τους φίλους μας, θα είμαστε ξανά με τις οικογένειές μας, θα συναντηθούμε ξανά.
– Απόσπασμα από την ομιλία της βασίλισσας προς το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κοινοπολιτεία για τον κορωνοϊό, τον Απρίλιο του 2020.
Με τη σημαντική ευκαιρία της 200ής επετείου από την έναρξη του Ελληνικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, θα ήθελα να μεταφέρω στην εξοχότητά σας τα συγχαρητήριά μου, μαζί με τις καλύτερες ευχές μου στον ελληνικό λαό. Μετά από μια δύσκολη χρονιά, είμαι σίγουρη ότι οι εορτασμοί για την επέτειο των διακοσίων χρόνων θα φέρουν καλύτερους καιρούς, ενώ παράλληλα θα ενισχύσουν τις θερμές σχέσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων και των λαών μας.
– Το μήνυμα της βασίλισσας για τον εορτασμό της επετείου των διακοσίων χρόνων της ανεξαρτησίας της Ελλάδας στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Ελπίζω ότι αυτό το συνέδριο θα είναι μία από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις όπου όλοι θα έχουν την ευκαιρία να ξεπεράσουν την πολιτική της στιγμής και να επιτύχουν αληθινή πολιτική. Είναι η ελπίδα πολλών ότι η κληρονομιά αυτής της συνόδου κορυφής ‒γραμμένη στα βιβλία Ιστορίας που δεν έχουν ακόμη τυπωθεί‒ θα σας περιγράφει ως τους ηγέτες που δεν έχασαν την ευκαιρία και ότι ανταποκριθήκατε στο κάλεσμα αυτών των μελλοντικών γενεών. Ότι αποχωρήσατε από τη διάσκεψη αυτή ως μια κοινότητα εθνών με αποφασιστικότητα, επιθυμία και σχέδιο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και ότι αναγνωρίσατε ότι η ώρα των λόγων έχει πλέον περάσει στην ώρα της δράσης. Φυσικά, τα οφέλη αυτών των δράσεων δεν θα είναι εκεί για να τα απολαύσουμε όλοι μας εδώ σήμερα: κανείς μας δεν θα ζει για πάντα. Όμως δεν το κάνουμε αυτό για τους εαυτούς μας, αλλά για τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας, και για εκείνους που θα ακολουθήσουν τα βήματά τους.
– Απόσπασμα από την ομιλία της βασίλισσας μέσω βιντεοκλήσης στη βραδινή δεξίωση της Διάσκεψης της Γλασκώβης για την κλιματική αλλαγή από τον ΟΗΕ, τον Νοέμβριο του 2021.
Μικρές δόσεις σοφίας από τις εμβληματικές χριστουγεννιάτικες ομιλίες της Ελισάβετ – άλλοτε με βαθιά θρησκευτική σκέψη και άλλοτε με το βλέμμα στις παγκόσμιες εξελίξεις.
- Ήταν πάντα εύκολο να μισείς και να καταστρέφεις. Το να χτίζεις και να αγαπάς είναι πολύ πιο δύσκολο. (1957)
- Οι αγώνες κατά των απάνθρωπων προκαταλήψεων, κατά της αθλιότητας, της άγνοιας και της ασθένειας οφείλονταν πάντα σε μεγάλο βαθμό στην αποφασιστικότητα και στην επιμονή των γυναικών. […] Στον σύγχρονο κόσμο οι ευκαιρίες για τις γυναίκες να δώσουν κάτι πολύτιμο στην ανθρωπότητα είναι μεγαλύτερες από ποτέ, επειδή, με τις δικές τους προσπάθειες, αρχίζουν τώρα να παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη δημόσια ζωή. (1966)
- Σε περιόδους αμφιβολίας και άγχους, η στάση που δείχνουν οι άνθρωποι στην καθημερινή τους ζωή, στα σπίτια τους και στην εργασία τους είναι υψίστης σημασίας. (1974)
- Τα συναρπαστικά νέα των τελευταίων μηνών αφορούν τον τρόπο που οι άνθρωποι στην Ανατολική και στη Δυτική Ευρώπη ξεκίνησαν να σκέφτονται για το μέλλον τους με έναν λιγότερο εχθρικό τρόπο – περισσότερο σαν γείτονες. Είναι ακόμα δύσκολο για μας να είμαστε σίγουροι τι θα συμβεί ως αποτέλεσμα αυτών των σπουδαίων γεγονότων, αλλά θα ήταν υπέροχο να σκεφτεί κανείς ότι σε αυτά τα τελευταία χρόνια του 20ού αιώνα το μήνυμα του Χριστού, «αγάπα τον πλησίον σου», θα ληφθεί επιτέλους υπόψη. (1989)
- Ως κόρη, μητέρα και γιαγιά, συχνά βρίσκομαι στη θέση να ζητήσω συμβουλές ή να πρέπει να δώσω, σε όλες από τις τρεις αυτές ιδιότητες. Καμία ηλικιακή ομάδα δεν έχει το μονοπώλιο στη σοφία, και πράγματι πιστεύω ότι οι νέοι μπορούν κάποιες φορές να είναι σοφότεροι από εμάς. Αλλά, όσο μεγαλώνω, τόσο συνειδητοποιώ τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νεότεροι καθώς μαθαίνουν να ζουν στον σύγχρονο κόσμο. (1998)
- Ξέρω πόσο πολύ βασίζομαι στην πίστη μου για να με καθοδηγεί στις καλές και στις κακές στιγμές. Κάθε μέρα είναι μια νέα αρχή, ξέρω ότι ο μόνος τρόπος για να ζήσω τη ζωή μου είναι να προσπαθώ να κάνω το σωστό, να βλέπω μακροπρόθεσμα, να δίνω τον καλύτερό μου εαυτό σε όλα όσα φέρνει η μέρα και να εμπιστεύομαι τον Θεό. Όπως και όσοι από εσάς εμπνέεστε από τη δική σας πίστη, αντλώ δύναμη από το μήνυμα της ελπίδας του χριστιανικού Ευαγγελίου. (2002)
- Όταν η ζωή φαίνεται δύσκολη, οι θαρραλέοι δεν παραδίδονται και δεν αποδέχονται την ήττα ‒ αντίθετα, είναι πιο αποφασισμένοι να αγωνιστούν για ένα καλύτερο μέλλον. (2008)
- Όλοι μας πρέπει να βρίσκουμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ δράσης και αναστοχασμού. Με τόσο πολλούς περισπασμούς, είναι εύκολο να ξεχάσουμε να κάνουμε παύση και να κάνουμε έναν απολογισμό. (2013)
- Αξίζει να θυμόμαστε ότι συχνά είναι τα μικρά βήματα, όχι τα γιγαντιαία άλματα, που επιφέρουν την πιο διαρκή αλλαγή.