Ο αμερικανικός αστακός, πάλαι ποτέ οικονομική λύση για το οικογενειακό τραπέζι, δεν αποτελεί πλέον βιώσιμη επιλογή θαλασσινού εδέσματος, ενώ οι καταναλωτές θα έκαναν καλά να αποφεύγουν την κατανάλωσή του, σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση Seafood Watch. Σε ανακοίνωσή της την περασμένη εβδομάδα η οργάνωση αποκάλυψε ότι τα σχοινιά που χρησιμοποιούνται για τις παγίδες αστακών μπλέκονται συχνά στα πτερύγια και στα στόματα απειλούμενων ειδών φαλαινών του Ατλαντικού. Η Seafood Watch τοποθέτησε τον αμερικανικό αστακό, καθώς και ορισμένα είδη καβουριών και ψαριών, στην «κόκκινη λίστα» της, εξαιτίας των επιπτώσεων που έχει η αλιεία τους για τις φάλαινες.
Η οργάνωση ελπίζει ότι η ενημέρωση του κοινού θα υποχρεώσει ιδιοκτήτες και διαχειριστές αλιευτικών στόλων να συνειδητοποιήσουν την απειλή που αντιμετωπίζουν οι φάλαινες. Οι αστακοί αλιεύονται στα ανοικτά της πολιτείας του Μέιν, καθώς και στις παραθαλάσσιες επαρχίες του ανατολικού Καναδά. «Οι καταναλωτές πρέπει να αντιληφθούν τις επιπτώσεις που έχει αυτή η μορφή αλιείας. Αν οι άνθρωποι γνώριζαν περισσότερα γι’ αυτές τις φάλαινες και τον ρόλο που παίζουν τα σχοινιά, θα απαιτούσαν απαντήσεις και αλλαγές», λέει ο Μαρκ Μπαουμκάρτνερ από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης.
Παρότι ο ευρωπαϊκός μπλε αστακός και ο «εξάδελφός» του στον βόρειο Ειρηνικό είναι δημοφιλείς, κανένα είδος δεν μπορεί να συγκριθεί με τον αμερικανικό αστακό λόγω των υπερμεγέθων δαγκανών του. Η μεγάλη πλειονότητα ψαράδων στις ΗΠΑ χρησιμοποιεί κλουβιά-παγίδες, συνδεδεμένες με την επιφάνεια με σημαδούρες. Τα σχοινιά της σημαδούρας απειλούν τις φάλαινες που μπλέκονται σε αυτά και πεθαίνουν από ασφυξία, καθώς δεν μπορούν να αναδυθούν για να αναπνεύσουν. Τα ιδιαίτερα ανθεκτικά συνθετικά σχοινιά μπορεί να αποκοπούν και να μπλεχτούν στο στόμα ή σε πτερύγιο της φάλαινας, η οποία θα «μεταφέρει» διά βίου το πλαστικό φορτίο, που θα της στερεί δύναμη, καθώς θα προσπαθεί να απαλλαγεί από αυτό.
Λιγότερες από 350 φάλαινες eubalaena glacialis ζουν σήμερα στον Ατλαντικό, ενώ οι θηλυκές αναπαραγωγικής ηλικίας είναι λιγότερες από 100. «Τα σχοινιά είναι σήμερα η κύρια αιτία σοβαρών τραυματισμών και θανάτου αυτού του απειλούμενου είδους», λέει η Εϊμι Νόουλτον, επιστημονική συνεργάτις του ενυδρείου της Βοστώνης.
Μία από τις λύσεις που προτείνουν οι ειδικοί αφορά τη χρήση αλιευτικού εξοπλισμού στερούμενου σχοινιών. Τέτοια συστήματα αξιοποιούνται σήμερα στην Αυστραλία. Ο κλωβός παραμένει ίδιος, αλλά διαθέτει σύστημα τηλεχειριζόμενης ανάκτησης, χωρίς σχοινί. Τα συστήματα αυτά είναι, όμως, δαπανηρά, με κάθε ηλεκτρονικό κλουβί να κοστίζει 4.000 δολάρια, έναντι 70 δολαρίων για τα συμβατικά κλουβιά με σχοινιά.
Ακόμη και το πολυκατάστημα Whole Foods, ειδικευμένο στα βιολογικά προϊόντα, παραδέχεται ότι δεν σχεδιάζει να διακόψει την πώληση αμερικανικών αστακών, αν και θα συνεχίσει «να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και τις επιστημονικές μελέτες προκειμένου να χαράξει τη μελλοντική πολιτική» σε ό,τι αφορά τη σωτηρία των απειλούμενων ειδών φαλαινών.