Η απόφαση του Κρεμλίνου να κηρύξει μερική επιστράτευση δικαιολογημένα προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο ήταν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε καν τη δεκαετία του 1980 δεν τόλμησε το σοβιετικό καθεστώς να κάνει επιστράτευση για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Τουλάχιστον 300.000 έφεδροι θα κληθούν τις επόμενες μέρες να επανδρώσουν μάχιμες μονάδες. Πρόκειται για μια σημαντική κλιμάκωση που απορρέει από τις αποτυχίες του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία.
Από στρατιωτική σκοπιάς, η απόφαση δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα ανακόψει την ουκρανική αντεπίθεση. Το ηθικό των Ρώσων στρατιωτών είναι χαμηλό, όπως δείχνουν οι λιποταξίες και οι σκόπιμοι αυτοτραυματισμοί στο μέτωπο. Η πρωτοβουλία ανήκει στις ουκρανικές δυνάμεις, που έχουν το ηθικό πλεονέκτημα και την αμέριστη υποστήριξη της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Η επιστράτευση εντάσσεται σε ένα καθεστωτικό αφήγημα ότι υπάρχει ένας κοσμικός πόλεμος ανάμεσα στο Καλό και το Κακό, με τη Ρωσία να εκπροσωπεί το πρώτο και τη Δύση το δεύτερο. Στο χθεσινό του διάγγελμα, ο δικτάτορας Πούτιν υποστήριξε ότι «η ιστορική παράδοση και το πεπρωμένο του έθνους είναι να σταματήσει αυτούς που επιθυμούν την παγκόσμια κυριαρχία και απειλούν να διασπάσουν και να υποδουλώσουν τη Ρωσία». Πράγματι, η σπουδαία αυτή χώρα έχει δεχθεί στην ιστορία της περισσότερες εισβολές από οποιαδήποτε άλλη. Αυτή τη φορά, όμως, η Ρωσία είναι αυτή που προκάλεσε έναν άδικο και καταστροφικό πόλεμο εναντίον μιας αδελφικής χώρας.
Παίζει με τη φωτιά
Το Κρεμλίνο πλέον παίζει με τη φωτιά. Στη Ρωσία, σχεδόν όλες οι μεγάλες πολιτικές αλλαγές, ή απόπειρες αλλαγών, έχουν προέλθει από επεμβάσεις του στρατού. Η Εξέγερση των Δεκεμβριστών το 1825, η Επανάσταση του 1905, η Επανάσταση του Φεβρουαρίου το 1917 και το πραξικόπημα εναντίον του Γκορμπατσόφ το 1991 ξέσπασαν όταν η χώρα βίωσε την ταπείνωση της ήττας ή αντιμετώπισε το φάσμα της διάλυσης. Αν οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίσουν να χάνουν εδάφη στην Ουκρανία, η επιβίωση του καθεστώτος Πούτιν αναπόφευκτα θα τεθεί υπό αμφισβήτηση. Η νομιμοφροσύνη του στρατεύματος στο Κρεμλίνο δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Η Ευρώπη ζει ιστορικές στιγμές. Η μερική επιστράτευση ανεβάζει επικίνδυνα την ένταση και πιθανόν να προκαλέσει αντίστοιχες ενέργειες στις χώρες που βρίσκονται κοντά στην εμπόλεμη ζώνη. Αν δεν ηττηθεί ο ρωσικός αναθεωρητισμός στην Ουκρανία, τότε ο πόλεμος θα έρθει πιο κοντά στα σπίτια μας. Ο Ελεύθερος Κόσμος δεν μπορεί να κάνει τώρα πίσω.
* Ο κ. Μάνος Καραγιάννης είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας στο King’s College London και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr