ΒΗΡΥΤΟΣ. Σε «κρίσιμο σημείο» βρίσκονταν χθες οι συνομιλίες μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, για τη χάραξη των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των δύο κρατών, μετά την απόρριψη από μέρους του Ισραήλ των τροποποιήσεων που είχαν γίνει κατόπιν απαίτησης της Βηρυτού σε προσχέδιο της συμφωνίας. Η άρνηση της ισραηλινής κυβέρνησης θέτει εν αμφιβόλω διπλωματικές προσπάθειες ετών.
Το προσχέδιο συμφωνίας, που δεν δημοσιοποιήθηκε, είχε αρχικά γίνει δεκτό από την ισραηλινή και τη λιβανική κυβέρνηση. Υστερα από αντιδράσεις στο εσωτερικό των δύο χωρών, όμως, ο Λίβανος αιτήθηκε την Τρίτη από τον Αμερικανό απεσταλμένο σειρά τροποποιήσεων της αρχικής συμφωνίας.
Χθες, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ «ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειες των σημαντικών αλλαγών που ζήτησε ο Λίβανος και έδωσε εντολή στη διαπραγματευτική ομάδα να τις απορρίψει», σύμφωνα με δηλώσεις Ισραηλινού αξιωματούχου. Οπως μετέδωσαν ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, η Βηρυτός αποφεύγει να κυρώσει τη συμφωνία, καθώς η πρόταση των ΗΠΑ παραχωρεί στο Ισραήλ μικρό κομμάτι λιβανικής υφαλοκρηπίδας με παραλιακό μέτωπο στα σύνορα, το οποίο μπορεί όμως μελλοντικά να προσφέρει αφορμή στην Ιερουσαλήμ να εξασφαλίσει την de facto αναγνώριση των χερσαίων συνόρων Λιβάνου – Ισραήλ κατά μήκος της Μπλε Γραμμής του ΟΗΕ. Σε αυτά περιλαμβάνονται και τα υπό ισραηλινή κατοχή Αγροκτήματα του Σεμπά.
Τα θαλάσσια σύνορα θα ορίζουν επίσης τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες των δύο κρατών. Το Ισραήλ εκμεταλλεύεται ήδη τα σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου που διαθέτει στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ ο Λίβανος, παρά τη χορήγηση δύο αδειών εκμετάλλευσης, δεν έχει προχωρήσει ακόμη σε άντληση.
Αλλο σημείο διαφωνίας αποτελεί η τύχη του λιβανικού υποθαλάσσιου κοιτάσματος Κουάνα, το οποίο εκτείνεται και σε ισραηλινά χωρικά ύδατα. Εφόσον εντοπισθούν σε αυτό εμπορεύσιμα κοιτάσματα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι η χώρα του θα δικαιούται ποσοστό από τα έσοδα. Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν ήδη συναντηθεί με στελέχη της πετρελαϊκής TotalEnergies για την εξεύρεση μηχανισμού συνεκμετάλλευσης.
Ο Λιβανέζος διαπραγματευτής Ελιάς Μπου Σαάμπ είπε ότι η Βηρυτός διατηρεί το δικαίωμα αποκλειστικής εκμετάλλευσης του Κουάνα και η χώρα του «δεν θα πληρώσει ούτε σεντ» στο Ισραήλ. «Το 90% της συμφωνίας έχει ολοκληρωθεί. Το υπόλοιπο 10% είναι, όμως, ικανό να την τορπιλίσει», σημείωσε ο Σαάμπ, για να προσθέσει ότι βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τον Αμερικανό διαπραγματευτή Αμός Χόκστιν.
Το Ισραήλ ετοιμάζεται να θέσει σε λειτουργία εγκαταστάσεις άντλησης στο υποθαλάσσιο οικόπεδο Καρίς, το οποίο εντοπίζεται εκτός του Κουάνα, σύμφωνα με την Ιερουσαλήμ, παρά τις ενστάσεις του Λιβάνου, που θεωρεί ότι το Καρίς αποτελεί γεωλογική προέκταση του Κουάνα. Η σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ είχε απειλήσει για «δραστικά μέτρα» εναντίον της ισραηλινής εκμετάλλευσης του οικοπέδου Καρίς, διακινδυνεύοντας τη διαπραγμάτευση.
«Αν η Χεζμπολάχ ή οποιοσδήποτε άλλος προσπαθήσει να προκαλέσει ζημιές στην πλατφόρμα άντλησης του Καρίς ή μας απειλήσει, αυτό θα σημάνει την άμεση λήξη των διαπραγματεύσεων για τα θαλάσσια σύνορα», δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος. Τους τόνους ύψωσε περαιτέρω ο Ισραηλινός ΥΕΘΑ Μπένι Γκαντζ, λέγοντας ότι ο Λίβανος θα πληρώσει ακριβό τίμημα εάν η Χεζμπολάχ επιτεθεί.