Την επιτακτική και άμεση ανάγκη δραστηριοποίησης προκειμένου να υπάρξει επαρκής προετοιμασία για τις επερχόμενες περιόδους καύσωνα ζητούν από κοινού το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) του ΟΗΕ και η Διεθνής Ομοσπονδία Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου στην πρώτη κοινή έκθεσή τους, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη της Διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο μήνα στο Σαρμ Ελ Σεΐχ της Αιγύπτου.
Με τον τίτλο «Ακραία ζέστη: Προετοιμαζόμενοι για τους μελλοντικούς καύσωνες» η έκθεση περιγράφει τις συνέπειες του ακραίου φαινομένου σε όλο τον πλανήτη, συνιστά λύσεις και προτείνει τρόπους ώστε μελλοντικά να αποτρέψουμε το βαρύ κόστος του. Ειδικότερα, στην έκθεση σημειώνεται ότι οι 38 καύσωνες που έπληξαν τον πλανήτη μας κατά την περίοδο 2010-2019 προκάλεσαν τουλάχιστον 70.000 θανάτους, αριθμός που εκτιμάται ότι είναι πολύ μικρότερος του πραγματικού. Ταυτόχρονα διατάραξαν σημαντικά την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων, προκαλώντας ανυπολόγιστες υλικές ζημίες και απώλεια περιουσιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, ο τραγικός απολογισμός σε ανθρώπινες ζωές της ακραίας ζέστης ανέρχεται στο ένα έκτο των 410.000 ζωών που χάθηκαν εξαιτίας ακραίων φυσικών φαινομένων και κλιματικής αλλαγής την ίδια χρονική περίοδο, ενώ γίνεται αναφορά στους χιλιάδες νεκρούς του καύσωνα στην Ευρώπη το 2003 και στη Ρωσία το 2010 εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών.
Η ίδια έκθεση αναφέρει, επίσης, ότι η σημερινή τάση εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της υποδεικνύει ότι στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον ολόκληρες περιοχές του πλανήτη θα πάψουν να είναι κατοικήσιμες εξαιτίας της ακραίας ζέστης και υγρασίας, και οι κλιματικές συνθήκες θα είναι τέτοιες ώστε η προσαρμογή του ανθρώπινου οργανισμού σε αυτές θα είναι ανέφικτη. «Τα κύματα καύσωνα ενδέχεται να φθάσουν και να ξεπεράσουν τα σωματικά και κοινωνικά όρια στη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών», υπογραμμίζεται στην έκθεση, υποδεικνύοντας ότι το μέγιστο βάρος των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής θα επωμιστούν περιοχές όπως το Σάχελ, η νότια Ασία και η νοτιοδυτική Ασία. Οι καύσωνες είναι ένας «σιωπηλός δολοφόνος», υπογραμμίζεται. Εκτός από την απώλεια ανθρώπινων ζωών, οι ακραία υψηλές θερμοκρασίες θα πολλαπλασιάσουν κατά 700% τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας ένδειας έως το 2050.
Ο Μάρτιν Γκρίφινς, επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, τόνισε ότι οι καύσωνες είναι από τις πιο θανατηφόρες καταστροφές που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα. «Περίοδοι ακραίας ξηρασίας, όπως αυτή που έπληξε τη Σομαλία, οδηγώντας τη στο χείλος του λιμού, προκαλούν πολύ περισσότερους θανάτους όταν συνδυάζονται με ακραία ζέστη. Αυτά τα φαινόμενα θα πολλαπλασιαστούν στο μέλλον. Είναι βέβαιο ότι τα πράγματα θα επιδεινωθούν εφόσον η κλιματική αλλαγή εξακολουθήσει ανεξέλεγκτη», τόνισε μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Οι 38 καύσωνες που έπληξαν τον πλανήτη μας κατά την περίοδο 2010-2019 προκάλεσαν τουλάχιστον 70.000 θανάτους.
Προτεινόμενες λύσεις
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις δοκιμάζουν διάφορες λύσεις προκειμένου να αμβλύνουν τις συνέπειες που έχουν οι καύσωνες, όπως η δημιουργία «πράσινης στέγης» στα κτίρια, η κατασκευή κλιματιζόμενων χώρων και η μεταβολή του προγράμματος λειτουργίας των σχολείων.
Επίσης, η έκθεση παροτρύνει τις κυβερνήσεις να δημιουργήσουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την επέλαση καύσωνα αλλά και να εκπαιδεύσουν και να χρηματοδοτήσουν συνεργεία, τα οποία θα προσεγγίζουν πρώτα προκειμένου να παρέχουν βοήθεια στις περιοχές όπου υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης των δεινών της ακραίας ζέστης. Επίσης καλούν να υπάρξει καλύτερος συντονισμός μεταξύ ανθρωπιστικών και αναπτυξιακών οργανώσεων, κλιματολόγων και μετεωρολόγων.
Μια άλλη πτυχή των ακραίων θερμοκρασιών υποδεικνύει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προειδοποιώντας ότι αυτές είναι ιδιαίτερα επιζήμιες για τα αναπτυσσόμενα κράτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα, στο Μπανγκλαντές οι θάνατοι κατά τις ημέρες καύσωνα αυξήθηκαν κατά 20% συγκριτικά με τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου. Μια άλλη συνέπεια του καύσωνα είναι η δημιουργία «μεταναστών της ζέστης», ανθρώπων, δηλαδή, που εγκαταλείπουν τις εστίες τους λόγω των ακραίων θερμοκρασιών. «Είναι πάρα πολύ άδικο οι ιδιαίτερα ευάλωτες χώρες να επωμίζονται τις βαρύτερες συνέπειες των ακραίων θερμοκρασιών σε ανθρώπινες ζωές και υλικές ζημίες, τη στιγμή που είναι προφανές ότι δεν φέρουν καμία ευθύνη για την κλιματική αλλαγή», τόνισε ο Γκρίφινς.
«Τα πλουσιότερα κράτη διαθέτουν τους πόρους ώστε να βοηθήσουν τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στις νέες κλιματικές συνθήκες και έχουν δεσμευθεί ότι θα το πράξουν. Οι φτωχές χώρες, που δεν έχουν οικονομικές δυνατότητες, δεν ευθύνονται για τους καταστροφικούς και βασανιστικούς καύσωνες», κατέληξε.