ΒΗΡΥΤΟΣ. Την άντληση και συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στα νερά μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ θα επιτρέψει η συμφωνία των δύο χωρών, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, που ρυθμίζει διαφωνίες δεκαετιών γύρω από τη χάραξη των θαλάσσιων συνόρων. Η συμφωνία, εφόσον υπογραφεί, θα αποκλιμακώσει τις ένοπλες εντάσεις στα χερσαία σύνορα των δύο κρατών και θα προσφέρει ζωτικής σημασίας πηγή εσόδων στην υπό κατάρρευση οικονομία του Λιβάνου.
Το σύμφωνο, που πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο του Λιβάνου και από το υπουργικό συμβούλιο στην Ιερουσαλήμ, χαρακτηρίσθηκε ιστορική εξέλιξη από τις πολιτικές ηγεσίες σε Βηρυτό και Τελ Αβίβ. «Είναι ένα επίτευγμα ιστορικής σημασίας, που θα ενισχύσει την ασφάλεια του Ισραήλ, θα φέρει δισεκατομμύρια στην εθνική μας οικονομία και θα εγγυηθεί τη σταθερότητα στα βόρεια σύνορά μας», δήλωσε χθες ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ.
Ο πρόεδρος της χώρας, Μισέλ Αούν, δημοσίευσε μήνυμα στον λογαριασμό του στο Twitter αναφέροντας ότι «η τελική εκδοχή του κειμένου ικανοποιεί τον Λίβανο, δίνει απαντήσεις στις ενστάσεις του και προστατεύει τα δικαιώματά μας στον φυσικό μας πλούτο».
Εκκρεμεί η έγκριση
«Αν όλα πάνε καλά, η μεσολάβηση της Ουάσιγκτον θα έχει οδηγήσει σε ιστορική συμφωνία», είπε ο επικεφαλής της λιβανικής διαπραγματευτικής ομάδας και αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου, Ελιάς Μπου Σαμπ. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης της Βηρυτού ελπίζουν ότι η συμφωνία θα γίνει αποδεκτή από τη σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, που ελέγχει τον νότιο Λίβανο. Η οργάνωση έχει απειλήσει να επιτεθεί εναντίον των ισραηλινών εγκαταστάσεων υποθαλάσσιας άντλησης αερίου στα αμφισβητούμενα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ισραήλ – Λιβάνου.
Σύμφωνα με δυτικά ΜΜΕ, η Χεζμπολάχ έχει πραγματοποιήσει πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών drones πάνω από τις ισραηλινές εξέδρες άντλησης, με τρία από αυτά να καταρρίπτονται από το Ισραήλ στις αρχές Ιουλίου. Την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ, Μπένι Γκαντζ, έθεσε τον ισραηλινό στρατό σε κατάσταση επιφυλακής μετά την εμπλοκή που παρουσιάσθηκε στις διαπραγματεύσεις για τα θαλάσσια σύνορα. Τη γεωπολιτική σημασία της συμφωνίας τόνισε μιλώντας στην Κνέσετ ο πρωθυπουργός Λαπίντ: «Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων θα περιορίσει την εξάρτηση του Λιβάνου από το Ιράν, θα τιθασεύσει τη Χεζμπολάχ και θα φέρει περιφερειακή σταθερότητα». Ο υπουργός Αμυνας Μπ. Γκαντζ προσέθεσε: «Το Ισραήλ επιθυμεί να έχει έναν σταθερό και οικονομικά ανεξάρτητο γείτονα. Η συμφωνία είναι αμοιβαία επωφελής».
Η Χεζμπολάχ, που διαθέτει τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα στη Βουλή της Βηρυτού, απέφυγε χθες να σχολιάσει την πρόοδο των διαπραγματεύσεων.
Η συμφωνία αφορά μόνο τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών και όχι τα διαφιλονικούμενα χερσαία σύνορα, τα οποία αστυνομεύονται από ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ εδώ και περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Ο καθορισμός των θαλάσσιων συνόρων αποδείχθηκε εξίσου δύσκολος, ιδιαίτερα μετά τον εντοπισμό σημαντικών αποθεμάτων φυσικού αερίου. Το Ισραήλ εκμεταλλεύεται ήδη το κοίτασμα, έχοντας τοποθετήσει σειρά από σημαδούρες χαράσσοντας άτυπα θαλάσσια σύνορα. Η Βηρυτός είχε αρχικά καταδικάσει την κίνηση αυτή του Ισραήλ ως μονομερή πρόκληση, για να υποχωρήσει πριν από δύο εβδομάδες.
Η επίλυση της κρίσης αποτελούσε προτεραιότητα για την κυβέρνηση Μπάιντεν, με τον ειδικό απεσταλμένο του Αμερικανού προέδρου, Αμός Χόκστιν, να επεξεργάζεται και να παρουσιάζει σχέδιο πρόσβασης των δύο χωρών στα χωρικά ύδατα.
Παρότι οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί, δημοσιογραφικές πληροφορίες θέλουν το ζήτημα των ΑΟΖ των δύο χωρών να έχει επιλυθεί. Ο Λίβανος θα αποκτήσει πρόσβαση σε πηγές αερίου, που βρίσκονταν μέχρι σήμερα σε διαφιλονικούμενα νερά, ενώ το Ισραήλ θα μπορέσει να θέσει άμεσα σε λειτουργία το νέο φρεάτιο Καρίς, έχοντας εξασφαλίσει την άδεια της Βηρυτού.
Λιβανέζοι αξιωματούχοι υπογράμμισαν ότι η παρούσα συμφωνία δεν θα καταστήσει το –μη αναγνωρισμένο από τη Βηρυτό– κράτος του Ισραήλ συνεταίρο του Λιβάνου, ενώ η μέθοδος διαμοιρασμού των εσόδων από το φρεάτιο Κουάνα, που ανήκει γεωγραφικά και στις δύο χώρες, μένει να καθοριστεί.