ΕΛΣΙΝΚΙ. Κλιμακώνει τον εκβιασμό της στη Στοκχόλμη και στο Ελσίνκι η Αγκυρα, η οποία προχώρησε χθες στην επ’ αόριστον ακύρωση των διαπραγματεύσεων με τις δύο χώρες, εμμένοντας στο βέτο για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Η τριμερής συνάντηση είχε προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο, αλλά –ελέω προεκλογικής εκστρατείας στην Τουρκία– η Αγκυρα τίναξε στον αέρα τις διαπραγματεύσεις, εξέλιξη που αναμένεται να καθυστερήσει την προοπτική συμμετοχής τους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Αφορμή για την απόφαση ήταν η πυρπόληση του Κορανίου από στέλεχος ακροδεξιάς οργάνωσης σε διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στη Στοκχόλμη, αλλά και οι κινητοποιήσεις Κούρδων ακτιβιστών σε πολλές πόλεις της χώρας εις ένδειξη διαμαρτυρίας για την απαίτηση της Τουρκίας να εκδίδονται όσοι κατηγορούνται για «τρομοκρατία» (αυτονομιστική δράση).
Η τουρκική κυβέρνηση αντιτίθεται στην ένταξή τους επικαλούμενη ανησυχίες ασφαλείας, για την ακρίβεια την υπόθαλψη και ανοχή «τρομοκρατικών» οργανώσεων, όπως το ΡΚΚ και οι γκιουλενιστές. Ενα μνημόνιο που υπέγραψαν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη πέρυσι υποχρεώνει τις δύο χώρες να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για να αντιμετωπίσουν τους τουρκικούς φόβους. Μια διαδήλωση στη Στοκχόλμη στα μέσα Ιανουαρίου όμως, στη διάρκεια της οποίας κρεμάστηκε από το πόδι ομοίωμα του Ερντογάν μπροστά στο δημαρχείο, δηλητηρίασε την ατμόσφαιρα. Η χαριστική βολή στις διαπραγματεύσεις ήταν η πυρπόληση του ιερού βιβλίου των μουσουλμάνων το περασμένο Σάββατο.
Στο μεταξύ, την ενόχληση της Στοκχόλμης προκάλεσε η πρόθεση του Ελσίνκι να αποσυνδέσει την κοινή προοπτική ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ, σε περίπτωση που η Αγκυρα επιμείνει στο βέτο της για τη Σουηδία. Επειτα από τηλεφώνημα με τον Σουηδό ομόλογό του και τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο Φινλανδός ΥΠΕΞ Πέκα Χαβίστο επανήλθε χθες και διευκρίνισε πως ο στόχος της ταυτόχρονης ένταξης παραμένει πρώτη προτεραιότητα. «Η Τουρκία είναι απίθανο να αποφασίσει εάν θα εγκρίνει τις αιτήσεις για το ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας μέχρι τις τουρκικές εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν τον Μάιο του τρέχοντος έτους», είπε και ζήτησε ένα διάλειμμα λίγων εβδομάδων για τις συνομιλίες. Το επόμενο παράθυρο ευκαιρίας για την έγκριση της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ θα ήταν η σύνοδος της Συμμαχίας στο Βίλνιους, στις 11-12 Ιουλίου.
Την ενόχληση της Στοκχόλμης προκάλεσε η πρόθεση του Ελσίνκι να αποσυνδέσει την κοινή προοπτική ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.
Αμέσως μετά την αναφορά περί αποσύνδεσης των δύο χωρών, ο υπουργός Αμυνας της Φινλανδίας Μίκο Σαβόλα έγραψε στο Twitter πως είναι προς το συμφέρον του Ελσίνκι και της Στοκχόλμης η ταυτόχρονη ένταξη. «Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας», επισήμανε. Είχε προηγηθεί το αίτημα του Σουηδού ΥΠΕΞ για εξηγήσεις εκ μέρους του Ελσίνκι.
Ο κ. Στόλτενμπεργκ
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επέκρινε τη στάση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος απείλησε νωρίτερα πως θα εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία με αφορμή τη βεβήλωση του Κορανίου. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική εφημερίδα Die Welt, ο Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι «η ελευθερία της έκφρασης είναι πολύτιμο αγαθό στη Σουηδία και σε όλες τις άλλες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Γι’ αυτόν τον λόγο οι ανάρμοστες πράξεις δεν θεωρούνται αυτομάτως παράνομες». «Η σουηδική κυβέρνηση καταδίκασε (αυτή τη διαμαρτυρία) με πολύ ξεκάθαρους όρους», υπενθύμισε ο Στόλτενμπεργκ στη συνέντευξή του στην Die Welt. Είχε προηγηθεί η έντονη αντίδραση του Ερντογάν, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι η Στοκχόλμη δεν μπορεί πλέον να υπολογίζει στη στήριξη της Αγκυρας ύστερα από αυτό το επεισόδιο.
Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν επικρίνει επανειλημμένως τους Δυτικούς ομολόγους τους ότι αδιαφορούν ή τροφοδοτούν ακροδεξιές απόψεις, ειδικά σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία, όπου φιλοξενούνται πολυπληθείς μουσουλμανικές μειονότητες. Σύμφωνα με την τουρκική επιχειρηματολογία, οι κυβερνήσεις της Ευρώπης επενδύουν λιγότερο στον αγώνα κατά της ισλαμοφοβίας και ενίοτε κανονικοποιούν την εμπρηστική ρητορική. Τέλος, ανησυχούν ότι διαδηλώσεις σαν αυτές που πραγματοποιήθηκαν στη Σουηδία θα μπορούσαν να αυξήσουν τα ισλαμοφοβικά επεισόδια στη Γηραιά Ηπειρο αντί να τα περιορίσουν.
Διάβημα για το Κοράνι
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε διάβημα διαμαρτυρίας χθες στον Ολλανδό πρέσβη μετά τη διαδήλωση κατά του Κορανίου, ενώ ανάλογη διαμαρτυρία στη Σουηδία προκάλεσε κρίση στις διμερείς σχέσεις. Ο ηγέτης της ολλανδικής πτέρυγας του ισλαμοφοβικού κινήματος Pegida, που είχε γνωρίσει μεγάλη άνθηση στην πρώην Ανατολική Γερμανία πριν από λίγα χρόνια, έσκισε την Κυριακή σελίδες από αντίτυπο του Κορανίου και στη συνέχεια τις ποδοπάτησε έξω από το ολλανδικό Κοινοβούλιο. Η αστυνομία παρακολουθούσε την εκδήλωση χωρίς να επέμβει. «Αυτή η απεχθής πράξη, που έλαβε χώρα αυτή τη φορά στην Ολλανδία μετά τη Σουηδία, είναι μια σαφής δήλωση ότι η ισλαμοφοβία, οι διακρίσεις και η ξενοφοβία δεν γνωρίζουν όρια στην Ευρώπη», ανέφερε με ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Οι σχέσεις της Αγκυρας με την Ολλανδία είχαν πληγεί το 2017 όταν οι ολλανδικές αρχές απαγόρευσαν προεκλογικές ομιλίες Τούρκων πολιτικών στη χώρα για να μην επηρεαστεί η τουρκική διασπορά. Μάλιστα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε συγκρίνει τους Ολλανδούς με τους ναζί, ενώ οι πρέσβεις αποσύρθηκαν.