Στα ανοιχτά της Βραζιλίας, πλέει παροπλισμένο το «Σάο Πάολο», ένα αεροπλανοφόρο πλοίο γεμάτο με άγνωστη ποσότητα αμιάντου, καθώς η ανακύκλωσή του, που επρόκειτο να γίνει στην Τουρκία, απαγορεύτηκε και καμία κυβέρνηση δεν θέλει να την αναλάβει. Το 2021, η τουρκική εταιρεία Σοκ Ντενιζτσιλίκ αγόρασε το πλοίο σε πλειστηριασμό έναντι 1,8 εκατομμυρίου δολαρίων. Σκοπός της ήταν να καταστρέψει το πλοίο, ανακυκλώνοντας τα άχρηστα μέρη του και πουλώντας το υπόλοιπο ως μετάλλευμα. Τα σχέδια της εταιρείας, ωστόσο, ματαιώθηκαν ύστερα από την παρέμβαση οικολογικών οργανώσεων που διαμαρτυρήθηκαν πως το πλοίο κρύβει πολύ πιο μολυσματικά υλικά από ό,τι πιστεύει ο αγοραστής του. Το πλοίο, που είχε υπηρετήσει το γαλλικό ναυτικό για σχεδόν 40 χρόνια από το 1963 έως το 2000, είχε μία δεκαετία να περάσει οποιοδήποτε σέρβις. Οι εμπειρογνώμονες έκριναν πως μερικά τμήματά του είχαν συγκεντρώσει τόσα τοξικά αέρια που ήταν επικίνδυνο για οποιονδήποτε να εισέλθει.
Εκρυψαν 10 τόνους
Την εποχή που κατασκευάστηκε το αεροπλανοφόρο οι οικολογικές διατάξεις ήταν πολύ πιο χαλαρές. Πολλά από τα υλικά που πλέον απαγορεύονται, τότε χρησιμοποιούνταν ευρέως. Ενα από αυτά είναι και ο καρκινογόνος αμίαντος, που επιτελούσε σκοπούς μόνωσης λόγω των αντιπυρικών του ιδιοτήτων. Οταν το «αδελφάκι» του, εν ονόματι «Κλεμενσό», που μαζί είχαν αποτελέσει τα πρώτα επιτυχημένα γαλλικά αεροπλανοφόρα που κατασκευάστηκαν μετά τον Β΄ Π.Π., καταστράφηκε τη δεκαετία του 2000, οι ειδικοί δήλωσαν πως συγκέντρωσαν από τη διάλυσή του 45 τόνους αμιάντου. Το πρόβλημα με το «Σάο Πάολο», ωστόσο, είναι πως οι άνθρωποι που το επιθεώρησαν κατά την αγορά του δήλωσαν δέκα τόνους αμιάντου λιγότερους, πράγμα που έκανε πολλούς καχύποπτους. Τον περασμένο Ιούλιο, ακτιβιστές επικοινώνησαν με τη νορβηγική εταιρεία που είχε διενεργήσει την επιθεώρηση. Οι υποψίες τους επιβεβαιώθηκαν. Οι επιθεωρητές τούς είπαν πως μέρη του πλοίου ήταν σφραγισμένα για λόγους τοξικότητας και ήταν αδύνατο να ερευνηθούν. «Είναι πιθανό η πραγματική ποσότητα αμιάντου να είναι πολύ μεγαλύτερη», δήλωσε η εταιρεία.
Διαμαρτυρίες ακτιβιστών
Αμέσως μετά, άρχισαν να ασκούνται αυξανόμενες πιέσεις στην τουρκική κυβέρνηση ώστε να απορρίψει το πλοίο και να μη δεχθεί τη διάλυσή του. Τον περασμένο Αύγουστο, κι ενώ το πλοίο είχε ξεκινήσει από τη Βραζιλία, η τουρκική κυβέρνηση του ανακοίνωσε πως αρνείται να το δεχθεί και το ανάγκασε να επιστρέψει. Το πλοίο, που είχε ήδη φτάσει στο Γιβραλτάρ, αναγκάστηκε έτσι να επιστρέψει, ενώ οι οικολόγοι πανηγύριζαν μια μεγάλη νίκη. Στην πατρίδα του όμως, το περίμενε μία ακόμη έκπληξη. Οι διαμαρτυρίες είχαν πάρει τέτοια διάσταση που το λιμάνι του Ρίο ντε Τζανέιρο, από το οποίο είχε ξεκινήσει, ήταν αδύνατο να το δεχθεί. Το «Σάο Πάολο», ύστερα από δύο υπερατλαντικά ταξίδια, βρέθηκε να κάνει κύκλους γύρω από τη Βραζιλία. Ετσι, την Τετάρτη, και υπό την πίεση της διαρκώς επιδεινούμενης υλικοτεχνικής κατάστασής του, το βραζιλιάνικο ναυτικό αποφάσισε να βυθίσει το πλοίο σε διεθνή ύδατα. «Κάτι τέτοιο θα ήταν τρομακτικό και εντελώς παράλογο», σημειώνουν τώρα οι οικολόγοι γνωρίζοντας πως οι τόνοι τοξικού μετάλλου θα σκοτώσουν τεράστιο μέρος της θαλάσσιας ζωής.