Οριστικοποιήθηκε και επίσημα η συμφωνία AUKUS (από τα αρχικά των τριών χωρών) για την αγορά αμερικανικών πυρηνoκίνητων υποβρυχίων από την Αυστραλία, με τους ηγέτες των ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας να συναντιώνται για πρώτη φορά μετά την ανακοίνωση της συμμαχίας τους το φθινόπωρο του 2021.
Στην αμερικανική ναυτική βάση του Σαν Ντιέγκο, δίπλα ακριβώς από το πυρηνικό υποβρύχιο USS Missouri, οι Τζο Μπάιντεν, Ρίσι Σούνακ και Άντονι Αλμπανίζ αποκάλυψαν τις λεπτομέρειες του σχεδίου η Καμπέρα να αποκτήσει τρία τέτοια υποβρύχια από τις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Τι προβλέπει η συμφωνία για τα υποβρύχια
Το πρόγραμμα για τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια θα αναπτυχθεί σε τρεις φάσεις. Επίσης, θα βασιστεί σε μια κρίσιμη αρχή, όπως δήλωσε ο Μπάιντεν: «αυτά τα υποβρύχια θα είναι πυρηνοκίνητα, αλλά δεν θα φέρουν πυρηνικά όπλα».
Η πρώτη φάση θα αφορά στην εξοικείωση της Αυστραλίας με την πυρηνική τεχνολογία και τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια. Στόχος είναι να αναπτυχθούν στη χώρα από το 2027 εκ περιτροπής τέσσερα αμερικανικά και ένα βρετανικό υποβρύχια στην αυστραλέζικη βάση του Περθ.
Σε δεύτερο χρόνο, και αφού το Κογκρέσο δώσει την άδειά του, η Αυστραλία θα αγοράσει τρία αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια τύπου Virginia, με τη δυνατότητα να αγοράσει δύο ακόμη. Αυτά θα αρχίσουν να παραδίδονται από το 2030.
Tα υποβρύχια αναμένεται να κοστίσουν στην Καμπέρα 40 δισ. δολάρια τα δέκα πρώτα χρόνια, ενώ το συνολικό κόστος ενδέχεται να εκτιναχθεί στο αστρονομικό ποσό των 245 δισ. δολαρίων (230 δισ. ευρώ) έως το 2055.
Τέλος, στην τρίτη φάση, για πρώτη φορά εδώ και 65 χρόνια, οι ΗΠΑ θα μοιραστούν τα μυστικά της πυρηνικής τους τεχνολογίας για την ανάπτυξη ενός νέου τύπου υποβρυχίου, του SSN-AUKUS, που θα κατασκευάζεται σε Αυστραλία και Βρετανία με αμερικανική τεχνογνωσία. Το Λονδίνο θα παραλάβει το πρώτο του SSN-AUKUS στα τέλη της δεκαετίας του 2030 και η Καμπέρα στις αρχές της δεκαετίας του 2040.
Με το βλέμμα στην Κίνα
Η συμφωνία αυτή ερμηνεύεται από τον αμερικανικό Τύπο ως ένα από τα πιο επιθετικά βήματα της κυβέρνησης Μπάιντεν για να αντιμετωπίσει τη στρατιωτική επέκταση της Κίνας στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, με το Πεκίνο να έχει ήδη αντιδράσει με οργή.
Βέβαια, ο Αμερικανός πρόεδρος απέφυγε να τείνει το δάχτυλο προς τον ασιατικό γίγαντα, περιοριζόμενος απλά σε γενικές δηλώσεις στο πλάι των ηγετών της Βρετανίας και της Αυστραλίας.
«Οι ΗΠΑ έχουν εξασφαλίσει τη σταθερότητα στον Ινδο-Ειρηνικό για δεκαετίες, με τεράστια οφέλη για τα έθνη της περιοχής: από την Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, τα νησιά του Ειρηνικού και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας», ήταν η μόνη αναφορά που έκανε ο Μπάιντεν στο Πεκίνο. «Τοποθετούμαστε στην καλύτερη δυνατή θέση για να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο», πρόσθεσε.
Αντίθετα, ο Ρίσι Σούνακ δεν δίστασε να κατονομάσει την Κίνα ως «αιτία ανησυχίας», σημειώνοντας ότι οι τρεις στόλοι υποβρυχίων «θα εργάζονται μαζί στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό για να διατηρούν τους ωκεανούς μας ελεύθερους για πολλές δεκαετίες».
«Oι αυξανόμενες διεκδικήσεις της Κίνας, η αποσταθεροποιητική συμπεριφορά του Ιράν και της Βόρειας Κορέας απειλούν να δημιουργήσουν έναν κόσμο που ορίζεται από κίνδυνο, αταξία και διχασμό. Μπροστά σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, είναι πιο σημαντικό από ποτέ, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των χωρών μας», ανέφερε ο Βρετανός πρωθυπουργός.
Ο Αλμπανέζι υπογράμμισε ότι η χώρα του «κάνει τη μεγαλύτερη επένδυση στην ιστορία της» μέσω αυτής της συνεργασίας, ενώ ο Σούνακ σχολίασε ότι «τρεις στόλοι υποβρυχίων θα εργάζονται μαζί στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό για να διατηρούν τους ωκεανούς μας ελεύθερους (…) για πολλές δεκαετίες».
Αντιδράσεις
Η Κίνα έχει καταδικάσει τη συμμαχία AUKUS, χαρακτηρίζοντάς τη «μια παράνομη ενέργεια διάδοσης των πυρηνικών». Το σχέδιο «ενέχει σοβαρούς κινδύνους διάδοσης των πυρηνικών όπλων, υπονομεύει το διεθνές σύστημα μη διάδοσης, πυροδοτεί την κούρσα εξοπλισμών και πλήττει την ειρήνη και τη σταθερότητα», ανέφερε στο Twitter η μόνιμη αποστολή της Κίνας στον ΟΗΕ.
Όταν ρωτήθηκε αν ανησυχεί μήπως το Πεκίνο θεωρήσει τη συμφωνία για τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια επιθετική ενέργεια, ο Μπάιντεν απάντησε αρνητικά. Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι πρόκειται να συνομιλήσει με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ σύντομα, χωρίς να διευκρινίσει πότε.
Από την πλευρά του, ο Αυστραλός υπουργός Άμυνας Ρίτσαρντ Μαρλς επεσήμανε ότι η χώρα του έχει ενημερώσει την Κίνα για τη συμφωνία.
«Καλούμε τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία να εγκαταλείψουν τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου και του παιχνιδιού μηδενικού αθροίσματος», δήλωσε χθες, Δευτέρα, η Μάο Νινγκ εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
Με πληροφορίες από Reuters, CNN / Φωτογραφίες: Reuters, AP
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr