ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ. Τα γιγάντια κρουαζιερόπλοια, σε μέγεθος πολυκατοικιών, αρχίζουν να καταπλέουν κάθε ξημέρωμα στο λιμάνι της Βαρκελώνης, ενώ η πόλη ακόμη κοιμάται, για να αποβιβάσουν χιλιάδες επιβάτες, οι οποίοι κατακλύζουν τους δρόμους της καταλανικής πρωτεύουσας αναζητώντας τα νεωτεριστικής αρχιτεκτονικής μνημεία και τα σοκάκια της γοτθικής συνοικίας.
Η σκηνή αυτή επαναλαμβάνεται καθημερινά στην πόλη, προκαλώντας την οργή των τοπικών αρχών, σύμφωνα με άρθρο της εφημερίδας The Guardian. Την περασμένη Δευτέρα, πέντε κρουαζιερόπλοια έδεσαν στο λιμάνι, ενώ την ερχόμενη Παρασκευή, οκτώ τέτοιοι κολοσσοί αναμένονται στα νερά της καταλανικής πρωτεύουσας.
Δεν καταναλώνουν
Ο δήμος αποφάσισε, πάντως, να αναλάβει δράση. «Εκεί που περπατάτε αμέριμνοι, βρίσκεστε μπροστά σε πλήθος ανθρώπων, οι οποίοι εμφανίζονται ξαφνικά από το πουθενά. Δεν καταναλώνουν τίποτα και δεν ωφελούν οικονομικά την πόλη. Τριγυρίζουν για τέσσερις ή πέντε ώρες και φεύγουν», λέει η Ζανέτ Σανς, αντιδήμαρχος της Βαρκελώνης και υπεύθυνη για θέματα περιβάλλοντος, πολεοδομίας και κινητικότητας.
Η πόλη εκφράζει εδώ και χρόνια παράπονα για τα κρουαζιερόπλοια και τα 3,1 εκατομμύρια τουριστών που αδειάζουν καθημερινά στους δρόμους της. Οι προσπάθειες αυτές αποδείχθηκαν, ωστόσο, φρούδες, καθώς το λιμάνι της Βαρκελώνης εμπίπτει στην αρμοδιότητα του λιμενικού ταμείου και όχι του δήμου.
Αυτή τη φορά, όμως, όπως επισημαίνει η Σανς σε πρόσφατη επιστολή της προς την τοπική κυβέρνηση της Καταλωνίας, η ώρα είναι ιδανική προκειμένου ο δήμος να επιβάλει την εξουσία του πάνω στις λιμενικές αρχές. Στόχος της δημαρχίας είναι ο δραστικός περιορισμός αφίξεων επισκεπτών από κρουαζιερόπλοια, στηρίζοντας το αίτημα στο προηγούμενο της Πάλμα ντε Μαγιόρκα. Στα τέλη του 2021, οι τοπικές αρχές της νήσου των Βαλεαρίδων περιόρισαν τον ελλιμενισμό επιβατικών πλοίων στα τρία την ημέρα, μειώνοντας τη ροή τουριστών κατά 13%.
Πρόβλημα ξηρασίας
Η πόλη εκφράζει παράπονα για τα 3,1 εκατ. τουριστών ημερησίως που την επιβαρύνουν, ενώ η αντίπαλη πλευρά μιλάει για οικονομικά οφέλη.
Η Καταλωνία αντιμετωπίζει επίσης τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών, επιβάλλοντας περιορισμούς στην κατανάλωση ύδατος. «Είναι εντελώς ανεξήγητο πώς την ώρα που υποφέρουμε από τέτοια λειψυδρία, το λιμάνι προγραμματίζει να φιλοξενήσει αριθμό ρεκόρ επιβατών», λέει η Σανς. Ο δήμος επιδιώκει να περιορίσει τον αριθμό επισκεπτών από κρουαζιερόπλοια στους 200.000 τον μήνα ή πέντε πλοία την ημέρα. Εως ότου γίνει αυτό, οι μόνιμοι κάτοικοι και οι τουρίστες που διαμένουν στην πόλη θα πρέπει να διαγκωνίζονται με 25.000 επιβάτες επιβατικών πλοίων για να επισκεφθούν τα εμβληματικά μνημεία της Βαρκελώνης.
Το θέμα έχει προκαλέσει σοβαρές τριβές στο παρελθόν. Το 2019, η τότε δημοτική σύμβουλος Γκάλα Πιν δήλωνε ότι στηρίζει την πλήρη απαγόρευση ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι της καταλανικής πρωτεύουσας. «Πρόκειται για επιδημία ακρίδων, καταστρέφουν τους δημόσιους χώρους και φεύγουν», τόνιζε η Πιν. Η διοίκηση του λιμένα είχε αντιτείνει τότε πως 80% των πλοίων αυτών δεν απαιτούν αναπλήρωση των δεξαμενών νερού τους, καθώς παράγουν μεγάλο όγκο νερού εν πλω χάρη σε συστήματα αφαλάτωσης.
Το λιμενικό ταμείο είχε παρουσιάσει στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία 58% των επιβατών διέμεναν τουλάχιστον μία νύχτα στην πόλη, δαπανώντας κατά μέσον όρο 230 ευρώ, έναντι των 57 ευρώ που ξοδεύουν κατά μέσον όρο οι ημερήσιοι εκδρομείς από κρουαζιερόπλοια. Απαντώντας στις επικρίσεις της αντιδημάρχου Σανς, ο λιμένας της Βαρκελώνης υπογραμμίζει ότι 20% των πλοίων που θα ελλιμενισθούν φέτος κινούνται με φυσικό αέριο, ενώ 62% των αφίξεων πραγματοποιούνται από πλοία ηλικίας μικρότερης των δέκα ετών.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το θέμα έχει αποκτήσει ξεχωριστή σημασία, με τη Βαρκελώνη να εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο ενόψει των δημοτικών εκλογών στα τέλη Μαΐου. Κάτοικοι της πόλης πραγματοποίησαν διαδήλωση στα μέσα Μαρτίου, με κεντρικό σύνθημα «Σταματήστε την εισβολή τουριστών». «Η βία που υφιστάμεθα από τους τουρίστες είναι αφόρητη, με τόνους σκουπιδιών, ούρα και περιττώματα στους δρόμους», ανέφερε το μανιφέστο των διαδηλωτών.
Διαδηλώσεις
Η Σανς χαρακτηρίζει τις διαδηλώσεις σημάδι της επιτακτικής ανάγκης για εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης με στόχο την ομαλή συμβίωση μονίμων κατοίκων, που αναγκάζονται να ξυπνούν νωρίς για να εργασθούν, και των τουριστών. «Πρέπει να είμαστε μια πόλη φιλική προς τον τουρίστα, αλλά όχι μια πόλη αποκλειστικά τουριστική», εξήγησε η Σανς.
«Αν μάθαμε κάτι από την πανδημία, είναι ότι ο μαζικός οικονομικός τουρισμός –ο τουρισμός δίχως όρια δηλαδή– αποδεικνύεται πολύ δαπανηρός για τις πόλεις. Αυτό διαπιστώσαμε στην πανδημία, όταν ολόκληρες συνοικίες ερήμωσαν χωρίς τουρίστες. Είναι ευθύνη όλων και ιδιαίτερα όσων δραστηριοποιούνται στον τουρισμό, προκειμένου η Βαρκελώνη να μη γίνει θεματικό πάρκο. Τη στιγμή που θα γίνει πάρκο, οι τουρίστες θα χαθούν για πάντα», επισημαίνει η Σανς.
