Η πολιορκία του Μπαχμούτ αποτελεί μια από τις πιο μακροχρόνιες και αιματηρές μάχες που καταγράφονται στα ουκρανικά εδάφη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής.
Δέκα μήνες μετά την έναρξη της πολιορκίας, Ουκρανοί στρατιώτες συνεχίζουν να υπερασπίζονται μια περιοχή γεμάτη ερείπια, σε μια δυτική γειτονιά της πόλης, έκτασης μόλις 20 οικοδομικών τετραγώνων, δεχόμενοι το διαρκές ρωσικό σφυροκόπημα.
Μοιρασμένος σε αυτήν την ολοένα και μικρότερη γωνιά, ο ουκρανικός στρατός είναι αποφασισμένος να μην υποχωρήσει και να αντέξει τα πλήγματα που προκαλεί ο αντίπαλος, ακόμη και αν οι σύμμαχοι αμφισβητούν πλέον «αθόρυβα» αυτή τη στρατηγική. Πράγματι οι απώλειες είναι σημαντικές και η πόλη έχει μετατραπεί σε ένα «πανόραμα» κατεστραμμένων κτιρίων και ερειπίων.
Ακόμη και πριν από έξι εβδομάδες, οι ουκρανικές βάσεις στο Μπαχμούτ αποδυναμώνονταν και η πόλη κινδύνευε να περικυκλωθεί, όπως αποκαλύπτουν διαρροές εγγράφων των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Μια αυτοψία αυτή την εβδομάδα στην εμπόλεμη ζώνη, καθώς και συνομιλίες με στρατιώτες και διοικητές, αποκαλύπτουν ότι η Ουκρανία έχει χάσει σημαντικό έδαφος, παρότι ένα τμήμα του οδικού δικτύου παραμένει ανοιχτό, επιτρέποντας έτσι τον ανεφοδιασμό και την απομάκρυνση των τραυματιών.
Οπως εκτιμά η πλευρά του Κιέβου, η επιμονή παρά τις σκληρές συνθήκες είναι μέρος μιας στρατηγικής, με στόχο να «βαλτώσει» ο ρωσικός στρατός, όσο η Ουκρανία επανεξοπλίζει και εκπαιδεύει τον δικό της στρατό για την επερχόμενη αντεπίθεσή του.
«Είναι πραγματικά μια σκληρή μάχη», τονίζει ο συνταγματάρχης Παύλο Παλίσα, διοικητής της 93ης Ταξιαρχίας, της ουκρανικής μονάδας που εκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος της γραμμής του μετώπου μέσα στο Μπαχμούτ. Ο ίδιος περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί, μιλώντας στους New York Times από ένα καταφύγιο, την ώρα που στρατιώτες κουβαλώντας οπλισμό, κινούνταν στον χώρο.
«Βοηθάμε τις άλλες μονάδες μας να κερδίσουν χρόνο, να προμηθευτούν πυρομαχικά και όπλα και να προετοιμαστούν για την αντεπίθεση», σημειώνει.
Επισημαίνει ότι στρατεύματα μέσα και γύρω από την πόλη είχαν επίσης κατά καιρούς ελλείψεις σε πυρομαχικά, εξηγώντας πως το πρόβλημα εντοπίζεται στις γενικές ελλείψεις που υπάρχουν στις στρατιωτικές αποθήκες της Ουκρανίας.
«Για μένα, ως διοικητή, είναι οδυνηρό να βλέπω πώς πληρώνουμε με τη ζωή μας την έλλειψη πυρομαχικών», αναφέρει και συμπληρώνει ότι «οι σύμμαχοι ήταν αργοί στις παραδόσεις στρατιωτικής βοήθειας», παρότι, όπως λέει, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες προσπαθούν να κλείσουν συμφωνίες που θα ανοίξουν τον δρόμο για στρατιωτική ενίσχυση. «Λυπάμαι, αλλά χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ταχύτητα από τους συμμάχους μας», τονίζει.
Το Μπαχμούτ σήμερα έχει καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά. Αξιωματούχος από το υπουργείο Άμυνας συγκρίνει την εικόνα της πόλης με την κατεστραμμένη από τον πόλεμο συριακή πόλη Χαλέπι.
Οι διαδρομές του ουκρανικού στρατού για τον ανεφοδιασμό είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Οπως περιγράφει το δημοσίευμα των NYT, μέσα στην πόλη, ένα θωρακισμένο αυτοκίνητο σταμάτησε και στρατιώτες πήδηξαν έξω και έτρεξαν με μεγάλη ταχύτητα προς ένα υπόγειο, για να αποφύγουν να μείνουν εκτεθειμένοι σε ρωσικά πυρά.
Διάσπαρτα στους δρόμους και τις αυλές της πόλης συναντά κανείς κλαδιά δέντρων και θραύσματα γυαλιού από τις εκρήξεις, ενώ οι καταστροφές σε πολυκατοικίες είναι τεράστιες.
Η απόλυτη σιωπή της πόλης σπάει κάθε λίγα δευτερόλεπτα από μια έκρηξη ή από τον ήχο όπλων, που ερχόταν από τρία μέτωπα, βόρεια, ανατολικά και νότια, μόλις εκατοντάδες μέτρα μακριά.
Η Ουκρανία έχει υιοθετήσει μια δαπανηρή στρατηγική για να μπορέσει να αντέξει τη μάχη. Ο στρατός αναπτύσσει συνεχώς μικρές μονάδες σε πεδία κοντά στον αστικό ιστό, ενώ χιλιάδες άλλοι στρατιώτες προσπαθούν να διαφυλάξουν τις διόδους πρόσβασης από τα χωράφια και τα χωριά που βρίσκονται στα δυτικά της πόλης.
Ουκρανοί στρατιώτες που μίλησαν στους NYT περιέγραψαν μάχες σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, σε βάσεις και σε χαρακώματα, ενώ κάνουν λόγο για βομβαρδισμούς που διαρκούν όλο το εικοσιτετράωρο. Συχνά βρίσκονται τόσο κοντά ώστε να μπορούν να ακούν Ρώσους να μιλούν.
Σε ένα πρόσφατο περιστατικό που αφηγήθηκε ο συνταγματάρχης Παλίσα, οι Ρώσοι χρησιμοποίησαν ένα τανκ για να ανοίξουν μια τρύπα σε έναν τοίχο μιας πολυκατοικίας που ήλεγχαν οι Ουκρανοί. Στη συνέχεια, οι Ρώσοι στρατιώτες σκαρφάλωσαν μέσα από αυτήν την τρύπα, για να δώσουν μάχη ακόμα και μέσα στα δωμάτια του χώρου. «Ένα τμήμα του κτίσματος το κατέλαβε ο εχθρός, ένα άλλο πέρασε στον δικό μας έλεγχο», είπε ο συνταγματάρχης για το εν λόγω περιστατικό.
Οι Ουκρανοί αποφάσισαν να παγιδεύσουν το κτίριο με εκρηκτικά, προσέθεσε ο συνταγματάρχης Παλίσα.
Και οι δύο πλευρές υποστηρίζουν ότι η μάχη του Μπαχμούτ, η οποία έχει ως τραγικό απολογισμό δεκάδες χιλιάδες θύματα σε διάστημα 10 μηνών, είναι ζωτικής σημασίας για την αποδυνάμωση του αντιπάλου.
Η Ρωσία έχει πραγματοποιήσει επιδρομές μέσα και γύρω από το Μπαχμούτ, με την υποστήριξη αλεξιπτωτιστών και ειδικών δυνάμεων γνωστών ως Spetsnaz. Από την ουκρανική πλευρά, η 93η Ταξιαρχία υπερασπίστηκε το μεγαλύτερο μέρος του αστικού μετώπου από τον Ιανουάριο, μαζί με στρατεύματα της εθνικής φρουράς και της συνοριακής φρουράς.
Στις οδομαχίες, πάντως, το πλεονέκτημα το έχει η ουκρανική πλευρά. Όπως σε κάθε πόλεμο που λαμβάνει χώρα μέσα στον αστικό ιστό, ο «λαβύρινθος» των ερειπίων και των κρυσφήγετων αναγκάζει τον πιο ισχυρό, στην προκειμένη περίπτωση τη Ρωσία, να πολεμήσει με τον ίδιο τρόπο, μην μπορώντας να αξιοποιήσει την υπεροχή του σε βαριά όπλα ή πυροβολικό.
«Είναι εφικτό να αποστερηθεί το πλεονέκτημα που θέλει να έχει ο επιτιθέμενος», εξηγεί ο Τζον Σπένσερ, πρόεδρος μελετών στο Modern War Institute στο West Point. Υπό αυτή την έννοια, ο «αστικός πόλεμος», αναφέρει, έχει μετατραπεί «σε μεγάλο ισορροπιστή».
Σε τέτοιου είδους μάχες, είναι σύνηθες να αναπτύσσεται μια στρατηγική περικύκλωσης με σκοπό οι αμυντικές δυνάμεις των πυρομαχικών να εξαντλούνται. Αυτό είχε πράξει η Σοβιετική Ένωση στο Στάλινγκραντ. Όμως η Ουκρανία ενίσχυσε τις γραμμές ανεφοδιασμού της κατορθώνοντας να υπερασπιστεί τις διόδους πρόσβασης.
Το γεγονός ότι η δίοδος ανεφοδιασμού παραμένει σχετικά βατή, σημαίνει ότι η προσπάθεια της Μόσχας να περικυκλώσει τα ουκρανικά στρατεύματα έχει αποτύχει, προς το παρόν τουλάχιστον, αναγκάζοντας τον ρωσικό στρατό να προχωρήσει σε αιματηρές επιθέσεις στους δρόμους της πόλης. Οι απώλειες αυξάνονται καθημερινά.
Στο υπόγειο καταφύγιο του ουκρανικού στρατού, σχεδιάζονται οι ουκρανικές επιθέσεις. Από μια οθόνη, ο συνταγματάρχης Παλίσα, περιγράφει το ρεπορτάζ των NYT, παρακολουθεί βίντεο από drone που δείχνει Ρώσους να τρέχουν σε ένα κτίριο, σχεδιάζοντας προφανώς μια νέα επίθεση από εκεί. Κατόπιν δίνει την εντολή για επίθεση στον στόχο.
Ο συνταγματάρχης Παλίσα, 38 ετών, διέκοψε τις μεταπτυχιακές σπουδές του, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πέρυσι. Επέστρεψε στο μέτωπο για να πολεμήσει.
Ένα από τα μαθήματα που δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει, όπως λέει, αφορά ακριβώς τα χαρακτηριστικά της «αστικής μάχης». Ειρωνεία της τύχης, αν σκεφτεί κανείς τον ρόλο του σήμερα. «Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ», συμπληρώνει. «Είμαστε ακόμα εδώ, στο Μπαχμούτ».
Πηγή: New York Times
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr