ΛΟΝΔΙΝΟ. Την αδιαφάνεια των οικονομικών και της προσωπικής περιουσίας της βασιλικής οικογενείας της Βρετανίας καταγγέλλουν οργανώσεις, μετά τις αποκαλύψεις της εφημερίδας The Guardian, που κάνει λόγο για καλά οργανωμένο δίκτυο συγκάλυψης της βασιλικής περιουσίας από τα αδιάκριτα βλέμματα του κοινού, αλλά και των φορολογικών υπηρεσιών. Τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ υποστηρίζουν ότι οι οικονομικές υποθέσεις και δοσοληψίες των μελών της βασιλικής οικογενείας «πρέπει να παραμένουν εμπιστευτικές, όπως για όλους τους πολίτες». Το επιχείρημα αυτό καταπίπτει, όμως, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, ενόψει της σημερινής στέψης του Καρόλου, καθιστώντας επιτακτική την ενημέρωση του κοινού. Σημαντικά ερωτήματα μένει να απαντηθούν σχετικά με τα εισοδήματα της βασιλικής οικογένειας και τον βαθμό που αυτά προέρχονται από τον δημόσιο ρόλο της. Ο πλούτος των ανακτόρων πρέπει να ερευνηθεί, εν μέρει εξαιτίας της αμφιλεγόμενης προέλευσής του, αλλά και της σύγχυσης που έχει καλλιεργηθεί στο κοινό γύρω από τη νομή και την ιδιοκτησία του πλούτου αυτού.
Η δημοσιογραφική έρευνα έδειξε ότι η προσωπική περιουσία του βασιλιά Καρόλου ανέρχεται σε 1,8 δισ. στερλίνες. Μεγάλο μέρος της περιουσίας αυτής προέρχεται, όμως, από τον ρόλο του –και της οικογένειάς του– ως εκπροσώπου της βασιλικής οικογένειας. Τα ανάκτορα απέρριψαν την εκτίμηση της περιουσίας του βασιλιά, χαρακτηρίζοντάς την «ευφάνταστο μείγμα υποθέσεων, ανακριβειών και εικασιών».
Αξιοποίηση ακινήτων
Η εξοχική έπαυλη της βασίλισσας, το κάστρο του Μπαλμόραλ στη Σκωτία, αλλά και η εξοχική κατοικία της βασιλικής οικογένειας στο Σάντριγχαμ του Νόρφολκ της Αγγλίας, αξιοποιούνται τουριστικά με διάφορους τρόπους τις τελευταίες δεκαετίες, προκειμένου να καλύπτεται το υπέρογκο κόστος συντήρησής τους. Τα ανάκτορα ενοικιάζουν έτσι περισσότερες από 300 κατοικίες στις βασιλικές γαίες του Σάντριγχαμ, σε μία προσπάθεια περιορισμού των δαπανών.
Η βασιλική οικογένεια διαθέτει στόλο πολυτελών αυτοκινήτων. Οι δεκάδες Ρολς Ρόις, Μπέντλεϊ και Αστον Μάρτιν ανήκουν στα μέλη της οικογένειας, παρότι πολλά αποτελούν δώρα ξένων ηγετών και θα έπρεπε έτσι να αποτελούν μέρος της κρατικής περιουσίας.
Η βασίλισσα Ελισάβετ επένδυσε ατελείωτο χρόνο και τεράστια κεφάλαια καθ’ όλη τη βασιλεία της για να ασκήσει αυτό που η ίδια είχε περιγράψει ως την «απλή φιλοσοφία της»: τη δημιουργία αλόγου πιο γρήγορου από των άλλων. Μετά τον θάνατο της μητέρας του, ο Κάρολος πούλησε κάποια άλογα από το βασιλικό ιπποφορβείο. Η αξία των αλόγων στους στάβλους της Ελισάβετ εκτιμάται σε 27 εκατ. στερλίνες.
Ο Κάρολος έχει εξασφαλίσει αφορολόγητα εισοδήματα από δύο κληρονομικά φέουδα σε Λάνκαστερ και Κορνουάλη, ύψους 1,2 δισ. στερλινών, και αυτό παρά τα εκατομμύρια που λαμβάνει ως κρατική επιδότηση για τις επίσημες αρμοδιότητές του. Ο μονάρχης, που εισπράττει κάθε χρόνο 86 εκατ. στερλίνες από τον κρατικό κορβανά, αναμένεται να εισπράξει επιπλέον 250 εκατ. στερλίνες τον χρόνο, όπως ορίζει συμφωνία χρηματοδότησης των ανακτόρων, την οποία υπέγραψε ο τότε πρωθυπουργός Κάμερον το 2011.
Ο Κάρολος στηρίζει, όμως, την πρωτοβουλία για προώθηση της ιστορικής έρευνας γύρω από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των προγόνων του και τις σχέσεις τους με το εμπόριο σκλάβων. Ιστορικά έγγραφα έδειξαν ότι πρόγονοί του ήταν ιδιοκτήτες φυτειών καπνού στη Βιρτζίνια. Νομικό έγγραφο από τα αρχεία αυτά δείχνει πως ένας από τους προγόνους του βασιλιά οργάνωσε την αγορά και μεταφορά 200 σκλάβων από την Αφρική στη Βιρτζίνια. Ο πρόγονος αυτός ήταν μέλος της οικογένειας Μπάους-Λάιον, επίθετο της μετέπειτα βασιλομήτορος Ελισάβετ, γνωστής ως Queen Μom.
Σχεδόν 400 έργα τέχνης ανήκουν στην ιδιωτική συλλογή των Ουίνδσορ, μεταξύ των οποίων πίνακες των Μονέ, Νταλί, Φρόιντ, Σαγκάλ και Λάουρι. Εκατοντάδες έργα των Τιτσιάνο, Ρέμπραντ, Ρούμπενς και Βαν Ντάικ βρίσκονται κρυμμένα από τα μάτια του κοινού σε συλλογή που διαχειρίζεται το βασιλικό ίδρυμα τέχνης. Πολλά από αυτά χαρίστηκαν στη βασιλική οικογένεια ως επίσημα δώρα. Το Μπάκιγχαμ αρνείται, πάντως, να σχολιάσει τη συλλογή, ενώ οι κυβερνήσεις από το 1953 –ημερομηνία στέψης της Ελισάβετ– μέχρι σήμερα απέφυγαν να νομοθετήσουν σχετικά. Προβληματικό είναι επίσης το ζήτημα της κυριότητας συλλογής γραμματοσήμων, αξίας άνω των 100 εκατ. στερλινών, που χαρίστηκαν στον βασιλιά Γεώργιο τη δεκαετία του 1930. Τα ανάκτορα παρέκαμψαν το θέμα, ισχυριζόμενα ότι η συλλογή είναι ιδιωτική. Ο αδελφός του Καρόλου, πρίγκιπας Αντριου, χρησιμοποίησε εταιρεία-βιτρίνα προκειμένου να αποκρύψει τη συμμετοχή του σε εταιρείες, ενόσω υπηρετούσε ως εμπορικός απεσταλμένος της Βρετανίας στο εξωτερικό, εγείροντας θέματα σύγκρουσης συμφερόντων.
Τα σουβενίρ της στέψης κατακλύζουν τη Βρετανία
Η παλιά συνήθεια της δημιουργίας αναμνηστικών με αφορμή κάποια σημαντική στιγμή της βασιλικής οικογενείας δεν θα μπορούσε, φυσικά, να μην τηρηθεί και στην περίπτωση της στέψης του βασιλιά Καρόλου. Ο δρ Iμραν Χακ, χειρουργός στη Μεγάλη Βρετανία, δημιούργησε πριν από μερικές εβδομάδες τα «Coronation Flakes», μια σειρά από πακέτα δημητριακών τα οποία σχεδίασε ο ίδιος και στο εξώφυλλο έχουν μια εκδοχή του βασιλιά σε καρτούν, ενώ στο πίσω μέρος έχουν παζλ και το πρόσωπο του Καρόλου σε μεγάλο μέγεθος, ώστε τα παιδιά να μπορούν να το κόψουν και να το κάνουν μάσκα. Ο Χακ σχεδίασε τα κουτιά, τα γέμισε με κορν φλέικς από γνωστή αλυσίδα και τα πουλάει προς 25 ευρώ το ένα.
Η Τζανέτ Κρίνιον από τη Βόρεια Ιρλανδία έχει οικογενειακό ιστορικό στη δημιουργία αναμνηστικών με θέμα τη βασιλική οικογένεια. Το 1977 έπλεξε με τη μαμά της ένα ομοίωμα τσαγιέρας με το πρόσωπο της Ελισάβετ. Αργότερα της το ταχυδρόμησαν και έλαβαν ένα ευχαριστήριο γράμμα. Eκτοτε έχει πλέξει πολλά ενθύμια, ενώ δηλώνει πως αυτά που έφτιαξε με αφορμή τη στέψη του Καρόλου είναι «πάρα πολύ δημοφιλή».
Η Eμα Μπριτζγουότερ, ιδιοκτήτρια μιας ομώνυμης επιχείρησης κεραμικών στο Στόουκ ον Τρεντ της Αγγλίας, δημιουργεί συχνά συλλογές με θέμα τη βασιλική οικογένεια. Με βάση τη ζήτηση του παρελθόντος για τα εν λόγω προϊόντα, προβλέπει ότι θα υπάρξει μεγάλο ενδιαφέρον για τη συλλογή από κούπες, πετσέτες τσαγιού και πιατάκια «Cheers for King Charles», που κυκλοφόρησε για τη στέψη του Καρόλου. Η Μπριτζγουότερ δήλωσε ότι ο ενθουσιασμός για τα βασιλικά σουβενίρ στη Βρετανία εκτοξεύεται «λίγες ημέρες πριν από το γεγονός». Τότε είναι που, όπως είπε η ίδια, «όλη η χώρα τρελαίνεται».
