Ερντογάν εναντίον Κιλιτσντάρογλου: Το «έργο» της μεταξύ τους σύγκρουσης το έχουμε ξαναδεί μεν τα τελευταία χρόνια… αλλά διαφορετικό.
Ως ηγέτες των δύο μεγαλύτερων πολιτικών παρατάξεων της Τουρκίας, οι δυο τους έχουν «συγκρουστεί» ουκ ολίγες φορές τα περασμένα 13 έτη, από τον Μάιο του 2010 οπότε ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ανέλαβε τα ηνία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) και έπειτα.
Η επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση της 14ης Μαΐου θα είναι, ωστόσο, διαφορετική.
Είναι η πρώτη φορά που ο 74χρονος Κιλιτσντάρογλου διεκδικεί «αυτοπροσώπως» την προεδρία ως υποψήφιος ενάντια στον 69χρονο Ερντογάν, έχοντας στο πλευρό του μια πρωτοφανώς πολυσυλλεκτική «Εθνική Συμμαχία» έξι πολιτικών δυνάμεων (CHP, İYİ, Saadet, DP, DEVA, Gelecek) που γίνονται επτά εάν προστεθούν και οι Κούρδοι-φιλοκούρδοι του HDP, οι οποίοι στηρίζουν μεν τον Κιλιτσντάρογλου στη μάχη του για την προεδρία αλλά όχι και την «Εθνική Συμμαχία» των «έξι» (το HDP παίρνει μέρος σε αυτές τις εκλογές μέσω του οικολογικού/αριστερού Yeşil Sol Parti – YSP, στηρίζοντας τους υποψηφίους της «συμμαχίας» Labour and Freedom Alliance για τις έδρες στην τουρκική εθνοσυνέλευση).
Οι προεδρικές που προηγήθηκαν
Για την ιστορία, υπενθυμίζεται ότι στις προεδρικές του 2018, το CHP είχε κατέβει με υποψήφιο τον Μουχαρέμ Ιντζέ, και στις – πρώτες – προεδρικές του 2014 με εκλεκτό του τον Εκμελεντίν Ιχσάνογλου. Πίσω από εκείνη την υποψηφιότητα του Ιχσάνογλου είχαν μάλιστα τότε, προ δεκαετίας, συμπαραταχθεί κεμαλιστές (CHP – Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου) και εθνικιστές (MHP – Ντεβλέτ Μπαχτσελί)… Ήταν η εποχή πριν από τον πολιτικό «γάμο» Ερντογάν – Μπαχτσελί και τη γέννηση της ερντογανικής «Συμμαχία του Λαού».
Έκτοτε, έχουν ωστόσο αλλάξει πάρα πολλά στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας, με φόντο παράλληλα και την ανάδυση νέων πολιτικών δυνάμεων που προέκυψαν ως διασπάσεις προϋπαρχουσών παρατάξεων.
Άλλες από αυτές τις νέες δυνάμεις προέρχονται από το ερντογανικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης – AKP (βλ. DEVA και Gelecek), άλλες από το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης – MHP (βλ. İYİ) και άλλες από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα – CHP (βλ. Memleket), ενώ πολλά είναι παράλληλα και τα μικρά κόμματα που αναμένεται να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα στις επερχόμενη διπλές (προεδρικές και βουλευτικές) εκλογές.
Οι διαφορές σε σχέση με το παρελθόν
Εν έτει 2023, έχουν πια πάρει εκλόγιμη θέση απέναντι από τον Ερντογάν – για πρώτη φορά – άλλοτε κορυφαίοι υπουργοί του όπως εν προκειμένω οι κ.κ. Αλί Μπαμπατζάν (DEVA) και Αχμέτ Νταβούτογλου (Gelecek).
Εν έτει 2023, ο Ερντογάν πηγαίνει – για πρώτη φορά – σε εθνικές κάλπες… έχοντας «χαμένες» (ήδη από το 2019) τις δημαρχίες σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη οι οποίες έχουν περάσει υπό τον έλεγχο του CHP, με δήμαρχο τον Εκρέμ Ιμάμογλου στην Πόλη και τον Μανσούρ Γιαβάς στην πρωτεύουσα.
Εν έτει 2023, ο Ερντογάν πηγαίνει σε εθνικές κάλπες… μετρώντας πρωτοφανή πλήγματα (έπειτα από τις καταστροφικές σεισμικές δονήσεις της 6ης Φεβρουαρίου), φθορά (έπειτα από δύο συναπτές δεκαετίες στην εξουσία) και πληγές που δύσκολα κλείνουν στην οικονομία (καλπάζων πληθωρισμός, ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, μειούμενα συναλλαγματικά διαθέσιμα κ.ά.) αλλά και στην εξωτερική πολιτική.
Τα πρόσωπα-κλειδιά
Ερντογάν εναντίον Κιλιτσντάρογλου: Το «έργο» της μεταξύ τους σύγκρουσης είναι, λοιπόν, αυτήν τη φορά διαφορετικό για λόγους που έχουν να κάνουν όχι μόνο με καθαυτούς τους δύο προεδρικούς υποψηφίους αλλά με όσα και όσους τους περιβάλλουν, είτε πρόκειται για συνθήκες και καταστάσεις είτε για πρόσωπα.
Με άλλα λόγια, τα πρόσωπα της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης, αλλά και της μετεκλογικής περιόδου που θα ακολουθήσει στην Τουρκία, δεν είναι μόνο εκείνα των δύο βασικών προεδρικών υποψηφίων αλλά περισσότερα. Ποια είναι αυτά;
Μουχαρέμ Ιντζέ – Σινάν Ογάν
Ο πρώην προεδρικός υποψήφιος του CHP (στις εκλογές του 2018) διεκδικεί εκ νέου την προεδρία, αλλά αυτήν τη φορά με όχημα το νεοσυσταθέν δικό του κόμμα (Memleket)… ενάντια στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Την τετράδα των προεδρικών υποψηφίων έρχεται να συμπληρώσει ο – προερχόμενος από το εθνικιστικό MHP και υποστηριζόμενος από κάποια μικρότερα εθνικιστικά κόμματα – Σινάν Ογάν.
Ιντζέ και Ογάν δεν έχουν, βέβαια, καμία ελπίδα να εκλεγούν. Μαζί και οι δύο παρουσιάζονται να συγκεντρώνουν, ωστόσο, κοντά στο 7%, όπερ σημαίνει ότι οι ψηφοφόροι τους πρόκειται να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα σε έναν ενδεχόμενο δεύτερο προεδρικό γύρο μεταξύ Κιλιτσντάρογλου και Ερντογάν στις 28 Μαΐου, εάν βέβαια πάμε σε έναν δεύτερο γύρο που είναι όμως το πιθανότερο.
Εκρέμ Ιμάμογλου – Μανσούρ Γιαβάς
Δημοφιλείς αμφότεροι, οι προερχόμενοι από το CHP δήμαρχοι της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, και της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, αντιμετωπίζονται ως τα πιο δυνατά χαρτιά της αντιπολίτευσης από το 2019 οπότε εξελέγησαν στους δημαρχιακούς θώκους των μεγαλύτερων τουρκικών πόλεων και έπειτα. Πολλοί δεν κρύβουν ότι θα τους προτιμούσαν και ως υποψήφιους για την προεδρία ενάντια στον Ερντογάν, στη θέση του Κιλιτσντάρογλου. Οι «έξι» της αντιπολιτευόμενης «Συμμαχίας του Έθνους» έκριναν, ωστόσο, ότι δεν θέλουν να τους «κάψουν» στις δρόμο προς τις επόμενες τοπικές εκλογές που αναμένονται στην Τουρκία το 2024. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και αν βγάλουν οι κάλπες της 14ης Μαΐου, οι κ.κ. Ιμάμογλου και Γιαβάς έχουν έρθει για να μείνουν… στο προσκήνιο, εάν όχι σε θέσεις εξουσίας. Εάν πάντως ο Κιλιτσντάρογλου επικρατήσει, τότε εκείνοι έχει ειπωθεί ότι θα είναι «αντιπρόεδροι» στο πλευρό του.
Σελαχατίν Ντεμιρτάς
Έγινε γνωστός διεθνώς ως ο πολιτικός υπό την ηγεσία του οποίου το φιλοκουρδικό HDP θριάμβευσε (με 13,12%) στις βουλευτικές εκλογές του 2015 (Ιούνιος), στερώντας τότε την αυτοδυναμία από το AKP αλλά μόνο προσωρινά. Ο ίδιος ο Ντεμιρτάς θα την «πλήρωνε ακριβά» εκείνη την εκλογική επιτυχία, καταλήγοντας στη φυλακή όπου βρίσκεται ήδη από το 2016. Σχεδόν επτά χρόνια μετά, η φυλάκισή του εξακολουθεί, ωστόσο, να διχάζει, προκαλώντας αντιδράσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας αλλά και διεθνώς.
Τι θα κάνει, άραγε, ο Κιλιτσντάρογλου, εάν εκλεγεί πρόεδρος της Τουρκίας, με την υπόθεση του Ντεμιρτάς; Ο ίδιος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα πρέπει να απελευθερωθούν όχι μόνο ο Ντεμιρτάς αλλά και ο Οσμάν Καβαλά. Σε μια τέτοια περίπτωση ωστόσο, θα υπάρξουν αντιδράσεις από την πλευρά της άκρας δεξιάς που στην Τουρκία διατρέχει πολύ μεγαλύτερο κομμάτι του πολιτικού φάσματος από ό,τι σε άλλες χώρες, ένα κομμάτι το οποίο μάλιστα «αγγίζει» όχι μόνο τη «Λαϊκή Συμμαχία» των Ερντογάν και Μπαχτσελί αλλά και την «ενωμένη» τουρκική αντιπολίτευση των «έξι».
Μεράλ Ακσενέρ
Η ηγέτιδα του επονομαζόμενου Καλού Κόμματος (İYİ) κυριαρχεί πια – δημοσκοπικά – στις τάξεις της «σκληρής» τουρκικής δεξιάς, εξασφαλίζοντας ποσοστά υψηλότερα από εκείνα του MHP από το οποίο προέρχεται. Ως εκ τούτου, η ίδια αποτελεί, πλέον, κυρίαρχο πόλο και μεταξύ των «έξι» της τουρκικής αντιπολίτευσης. Παράλληλα ωστόσο, η Ακσενέρ αντιμετωπίζεται και ως «πολύφερνη νύφη», λόγω των ποσοστών της αλλά και λόγω της θέσης που εκείνη κατέχει στα δεξιά του τουρκικού πολιτικού φάσματος (σε μια χώρα όπως είναι η Τουρκία, όπου οι σκληροί δεξιοί μετακινούνται πολύ πιο εύκολα μεταξύ αντιμαχόμενων «συμμαχιών» ή συνασπισμών από ό,τι άλλες πολιτικές δυνάμεις).
Είτε ο Κιλιτσντάρογλου επικρατήσει στις κάλπες του Μαΐου είτε όχι, η 66χρονη Ακσενέρ έχει, υπό μια έννοια, ήδη επικρατήσει κατοχυρώνοντας μια θέση στην κεντρική σκηνή των πολιτικών εξελίξεων.
Αλί Μπαμπατζάν – Αχμέτ Νταβούτογλου
Από δημοσκοπική σκοπιά, οι παρατάξεις των κ.κ. Μπαμπατζάν (DEVA) και Νταβούτογλου (Gelecek) δεν συγκεντρώνουν τα ποσοστά που θα ήθελαν οι ιδρυτές τους. Ως άλλοτε κορυφαίοι υπουργοί του Ερντογάν ωστόσο που «αλλαξοπίστησαν» πολιτικά με αποτέλεσμα πλέον να τον αντιπολιτεύονται, οι εν λόγω πολιτικοί αποτελούν και θα συνεχίσουν να αποτελούν σημείο αναφοράς. Ειρήσθω εν παρόδω, οι σχέσεις τους με την Ακσενέρ λέγεται πως δεν είναι και οι καλύτερες… με ό,τι θα μπορούσε να σημαίνει κάτι τέτοιο για τις μελλοντικές εξελίξεις στο μέτωπο της αντιπολιτευόμενης «Εθνικής Συμμαχίας» των «έξι».
Χουλουσί Ακάρ – Σουλεϊμάν Σοϊλού
Και αν ο Ερντογάν χάσει ή… αρρωστήσει, ποιος θα μπορούσε, άραγε, να τον διαδεχθεί;
Το ερώτημα επανέρχεται ανά διαστήματα, άλλοτε ως ανησυχία και άλλοτε ως «ευσεβής πόθος», ανάλογα με τις διαθέσεις εκείνου που το εκφράζει.
Ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, και ο υπουργός Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σοϊλού, έχουν πάντως παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο σεναρίων που τείνουν να επανεμφανίζονται ανάλογα με τις εξελίξεις, ως πιθανοί διάδοχοι του νυν προέδρου.
Πιο «σοβαρός» ο πρώτος (Ακάρ) στα μάτια των «έξω»… πιο «σκληρός» ο δεύτερος (Σοϊλού) έναντι κάθε αντιπολιτευόμενης φωνής εντός των συνόρων αλλά και έναντι των δυτικών «συμμάχων» της Τουρκίας… οι νυν υπουργοί Άμυνας και Εσωτερικών το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα έλεγαν «όχι» σε μια «προαγωγή» εάν βέβαια οι συνθήκες το… απαιτήσουν.
Εάν φτάσουμε, ωστόσο, σε ένα τέτοιο σημείο, τότε θα έχουν εν τω μεταξύ αλλάξει πάρα πολλά…
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr