Οταν ο καταστροφικός σεισμός έπληξε την Τουρκία και τη Συρία τον Φεβρουάριο, ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ εντόπισε μοναδική ευκαιρία. Κάλεσε σε άρση των διεθνών κυρώσεων κατά της χώρας του, με ορισμένες από αυτές να αναστέλλονται λίγες ημέρες αργότερα. Πολλά κράτη έστειλαν ανθρωπιστική βοήθεια, ενώ αξιωματούχοι των χωρών αυτών άρχισαν να επισκέπτονται τη Δαμασκό.
Εκτοτε, ο Ασαντ πραγματοποίησε εντυπωσιακή επανεμφάνιση, ύστερα από μία και πλέον δεκαετία διεθνούς απομόνωσης. Χθες, ο Σύρος πρόεδρος αγκάλιαζε τους ηγέτες του Αραβικού Συνδέσμου στην Τζέντα, στη σύνοδο του οποίου είχε προσκληθεί. «Η επάνοδος ενός αλώβητου Ασαντ στέλνει σαφές μήνυμα στους Αραβες ηγέτες. Οι δικτάτορες συνειδητοποιούν ότι δεν υπάρχουν συνέπειες, βλέποντας τον Ασαντ να πανηγυρίζει», λέει η ειδικός της Συρίας στο ινστιτούτο International Crisis Group, Νταρίν Χαλίφα.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο πόλεμος στη Συρία δημιούργησε τις συνθήκες για όσα βλέπουμε σήμερα στην Ουκρανία. Η πάταξη του αντικαθεστωτικού κινήματος στη Συρία και η επιβίωση του καθεστώτος επιτεύχθηκε εν μέρει χάρη στη δαπανηρή στρατιωτική στήριξη της Ρωσίας, ενώ το καθεστώς Πούτιν ουδέποτε λογοδότησε για τα εκεί εγκλήματά του, όπως τους βομβαρδισμούς νοσοκομείων στη Συρία.
Οι Ρώσοι έχουν αξιοποιήσει στην Ουκρανία ορισμένες τακτικές που διδάχθηκαν στα μέτωπα της Συρίας, όπως τις πολιορκίες αστικών περιοχών και την εργαλειοποίηση της έλλειψης τροφίμων. Ο πόλεμος στη Συρία ενίσχυσε την πεποίθηση του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι οι διεθνείς κανόνες μπορούν να παραβιάζονται κατά το δοκούν.
Παρότι η Ουάσιγκτον έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τη Δαμασκό, η κυβέρνηση Μπάιντεν στέλνει αντιφατικά μηνύματα στις συμμάχους της στον αραβικό κόσμο για την αναθέρμανση των σχέσεών τους με τον Ασαντ. Τον Φεβρουάριο, η οργάνωση Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κάλεσε όσες αραβικές χώρες έσπευσαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τη Συρία, να ζητήσουν από το καθεστώς της Δαμασκού να λογοδοτήσει για κάποια –έστω– από τα εγκλήματά του.
Σήμερα, ύστερα από 11 χρόνια αποκλεισμού από τις τάξεις του Αραβικού Συνδέσμου, πολλές κυβερνήσεις της ευρύτερης περιοχής συναλλάσσονται πλέον ανοιχτά με τη Δαμασκό. Στελέχη των κυβερνήσεων αυτών υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό μπορούν τουλάχιστον να ασκήσουν κάποια επιρροή στον Ασαντ για θέματα όπως τη ροή ναρκωτικών μέσω Συρίας και την τύχη των εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων στις γειτονικές χώρες.
«Η παρούσα προσέγγιση των αραβικών κρατών προς τη Δαμασκό θεωρεί ότι η προσφορά κινήτρων στον Ασαντ, όπως η νομιμοποίηση του καθεστώτος του με τη συμμετοχή του σε διεθνείς οργανισμούς, θα τον ωθήσει να λάβει πρωτοβουλίες για θέματα κοινού ενδιαφέροντος», λέει ο Ιμπραήμ Χαμιντί, δημοσιογράφος της συριακής εφημερίδας «Ασάρκ αλ Αουσάτ». «Η απουσία της Συρίας από τις συνόδους του Αραβικού Συνδέσμου υπήρξε στρατηγικό σφάλμα. Η επανένταξή της είναι αναγκαία για τον περιορισμό της επιρροής που ασκούν το Ιράν, η Ρωσία, η Τουρκία και οι ΗΠΑ στη Δαμασκό», λέει ο Λίβυος αρθρογράφος της ίδιας εφημερίδας, Τζιμπρίλ αλ Ομπέιντι.
Ακόμη και στα κράτη του Κόλπου, όπου οι σχέσεις με τη Συρία έχουν ήδη αποκατασταθεί, πολλοί εκφράζουν την ενόχλησή τους για τον στενό εναγκαλισμό με το καθεστώς Ασαντ. «Ελπίζουμε να θυμηθούν την τραγωδία του συριακού λαού όταν θα σφίγγουν το χέρι του Ασαντ», τιτλοφορούσε άρθρο της η εφημερίδα του Κουβέιτ «Αλ Καμπάς».