Δεκάδες χιλιάδες αντιφρονούντες, στρατιωτικοί, δικαστικοί, πανεπιστημιακοί ή καλλιτέχνες έχουν απολυθεί, φυλακιστεί ή αναγκαστεί σε εξορία επί ηγεσίας Ερντογάν στην Τουρκία.
Η καταστολή ξεκίνησε σε μεγάλη κλίμακα μετά τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας του Γκεζί, που ξεκίνησαν από την Κωνσταντινούπολη τον Μάιο 2013, και εντάθηκε δραματικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έκανε καμία νύξη για αμνηστία.
Οσμάν Καβαλά και Γκεζί
Ο Οσμάν Καβαλά, 65 ετών, φιλάνθρωπος, βρίσκεται στη φυλακή από το 2017 καταδικασμένος σε ισόβια κάθειρξη.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έκρινε το 2019 ότι η σύλληψη του εκδότη και επιχειρηματία είχε στόχο τη φίμωσή του και την αποθάρρυνση και άλλων υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η καταδίκη του Οσμάν Καβαλά επικυρώθηκε σε δεύτερο βαθμό τον Δεκέμβριο του 2022. Καταδικάστηκε για «απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης» του Ερντογάν και για «χρηματοδότηση του κινήματος του Γκεζί», το οποίο εξαπλώθηκε στην Τουρκία.
Οι δικαστές διατήρησαν επίσης τις ποινές κάθειρξης 18 ετών, που απαγγέλθηκαν στο τέλος του Απριλίου, κατά επτά συγκατηγορουμένων του. Ανάμεσά τους, ο Ταϊφούν Καχραμάν, πολεοδόμος στον δήμο της Κωνσταντινούπολης και πολλοί αρχιτέκτονες.
Η παραγωγός Τζιγκντέμ Ματέρ, ο ερευνητής Χακάν Αλτινάι, ή ακόμη ο δικηγόρος Τζαν Αταλάι, ο οποίος εξελέγη βουλευτής από το κελί της φυλακής, έχουν επίσης καταδικαστεί για το Γκεζί.
Σελαχατίν Ντεμιρτάς και στελέχη της αντιπολίτευσης
Το τουρκικό καθεστώς είχε ξεκινήσει, τη δεκαετία του 2000, συνομιλίες με στόχο την επίτευξη συμφωνίας με το PKK. Μετά την αποτυχία τους το 2015, η ένοπλη σύγκρουση επανελήφθη, όπως και η καταστολή.
Ηγετική φυσιογνωμία του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, κατηγορούμενος για «τρομοκρατική προπαγάνδα», βρίσκεται στη φυλακή από το τέλος του 2016. Κατηγορείται για δεκάδες εγκλήματα και αδικήματα, ανάμεσα στα οποία η «εξύβριση του προέδρου» και οι σχέσεις με το PKK, και απειλείται με ποινή κάθειρξης 142 ετών.
Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς αρνείται τις κατηγορίες και το Συμβούλιο της Ευρώπης ζητάει συστηματικά την αποφυλάκισή του βάσει απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Το HDP ζητεί επίσης την αποφυλάκιση του Γκιουλτέν Κισανάκ και του Σελτζούκ Μιζρακλί, πρώην δημάρχων του Ντιγιάρμπακιρ, και της Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ, πρώην συμπροέδρου του HDP.
Αλλος σημαντικός αντίπαλος του καθεστώτος και του Ερντογάν είναι ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, που απέσπασε θριαμβευτική νίκη επί του κυβερνώντος AKP το 2019. Τον Δεκέμβριο του 2022 καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2 ετών και 7 μηνών και σε στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για «εξύβριση» των μελών της εκλογικής επιτροπής. Εχει υποβάλει έφεση.
Συγγραφείς, δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί
Η αντιπολίτευση ανησυχεί για περαιτέρω περιστολή της ελευθερίας της έκφρασης και του Τύπου.
Η κατηγορία της «εξύβρισης του προέδρου» χρησιμοποιείται ευρέως -16.753 απαγγελίες κατηγοριών το 2022- για τη φίμωση κάθε επικριτικής φωνής και πέρυσι τέθηκε σε ισχύ και ένας «νόμος περί παραπληροφόρησης».
Περίπου 40 δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή και δεκάδες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Τουρκία. Ανάμεσα σε αυτούς και ο Τζαν Ντουντάρ, πρώην διευθυντής της εφημερίδας Cumhuriyet, που φυλακίστηκε τον Νοέμβριο 2015 για τη δημοσίευση ρεπορτάζ που έδειχνε τις αποστολές όπλων της Αγκυρας προς την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος στη Συρία. Στο τέλος του 2020 ο Τζ. Ντουντάρ καταδικάστηκε ερήμην σε κάθειρξη 27 ετών και 6 μηνών. Από το 2016 βρίσκεται στη Γερμανία.
Περισσότεροι από χίλιοι πανεπιστημιακοί έγιναν στόχος του πογκρόμ του 2016 επειδή υπέγραψαν κείμενο που καλούσε σε ειρήνευση και κατήγγειλλε τη συνέχιση της σύγκρουσης ανάμεσα στην Αγκυρα και το PKK.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ, AFP
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr