«Κάθε δύο ώρες ακούγαμε για κάποια νέα μέτρα επιβολής», είχε πει τον περασμένο Φεβρουάριο στους New York Times η Κριστίν Σμιθ, εκτελεστική διευθύντρια του Blockchain Association, εμπορικού ομίλου της βιομηχανίας κρυπτονομισμάτων.
Για να τη συμπληρώσει ο Πολ Γκρούαλ, επικεφαλής νομικός διευθυντής της Coinbase, της μεγαλύτερης εταιρείας ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων στις ΗΠΑ: «Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μια συντονισμένη προσπάθεια που διατρέχει πολλούς οργανισμούς και φαινομενικά αντικατοπτρίζει μια ενιαία άποψη ότι πρέπει να οριστούν περιορισμοί σε ολόκληρη τη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων. Είναι σημαντικό για τη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων να προετοιμαστεί για μακρές μάχες».
«Υπάρχουν πολλοί σερίφηδες στην πόλη και ο καθένας προσπαθεί να διεκδικήσει τον έλεγχο της ίδιας πόλης».
«Βλέπουμε έναν ανταγωνισμό μεταξύ ομοσπονδιακών υπηρεσιών στις ΗΠΑ για να δείξουν πόσο σκληροί μπορούν να είναι σε θέματα κρυπτονομισμάτων», είχε δηλώσει ο Τζέισον Ουάινστιν, δικηγόρος της Steptoe & Johnson. «Υπάρχουν πολλοί σερίφηδες στην πόλη και ο καθένας προσπαθεί να διεκδικήσει τον έλεγχο της ίδιας πόλης».
Και, απ’ ό,τι φαίνεται, έχουν δίκιο· το 2023, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, οι αρχές αποδύονται σε αγώνα δρόμου για να βάλουν σε τάξη μία ολόκληρη βιομηχανία, η οποία στις αρχές της δεκαετίας του 2010 εμφανίστηκε ως κάτι μεταξύ νέας εποχής επενδύσεων, ριζοσπαστικής αποφυγής του mainstream χρηματοπιστωτικού συστήματος και χώρος ξεπλύματος χρήματος από παράνομες δραστηριότητες. Βέβαια, το λεγόμενο blockchain, παρότι αποτελείται από παντελώς ακατανόητα εκ πρώτης όψεως κωδικοποιημένα στοιχεία, λειτουργεί ως αρχείο των συναλλαγών που γίνονται με κρυπτονομίσματα.
Ηλπιζαν στο 2023
Η οικεία βιομηχανία, έπειτα από ένα 2022 όπου προσπαθούσε να ανακτήσει τη χαμένη της αξιοπιστία και να λάμψει εκ νέου, θεωρούσε ότι το τρέχον έτος θα ήταν περίοδος για να «ρεφάρει». Οπως είχαν γράψει η ΝΥΤ, η πτώση των κρυπτονομισμάτων είναι μέρος μιας ευρύτερης απόσυρσης των επενδυτών από επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία, που υποκινούνται από την αύξηση των επιτοκίων, τον πληθωρισμό και την οικονομική αβεβαιότητα που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτοί οι παράγοντες συνέτειναν ένα λεγόμενο πανδημικό hangover που ξεκίνησε καθώς η ζωή άρχισε να επιστρέφει στο φυσιολογικό στις Ηνωμένες Πολιτείες, βλάπτοντας τις τιμές των μετοχών εταιρειών όπως η Zoom και η Netflix που ευδοκιμούσαν κατά τη διάρκεια των lockdowns.
Οι εταιρείας κρυπτονομισμάτων, όμως, λογάριασαν χωρίς τον ξενοδόχο για το 2023, καθώς οι αρμόδιες αρχές κάνουν φύλλο και φτερό όχι μόνον τις εταιρείες, αλλά και εκείνους που προωθούν τα προϊόντα τους – κυρίως διασημότητες και διαδικτυακούς influencers, οι οποίοι πολλάκις αναγκάστηκαν να πληρώσουν υπέρογκα ποσά για διαφημίσεις εταιρειών κρυπτονομισμάτων δίχως να δηλώσουν ότι έχουν αποζημιωθεί γι’ αυτές (η Κιμ Καρντάσιαν και η Λίντσεϊ Λόχαν είναι μόνον δύο από τις δεκάδες περιπτώσεις).
Το «κακό» 2022
Μόνο το 2022, η Bitcoin καταβαραθρώθηκε εξαιτίας της πτώσης του κρυπτονομίσματος της· η Coinbase, ένα, ας πούμε, χρηματιστήριο κρυπτονομισμάτων, υποχώρησε σε αξία. Το κρυπτονόμισμα, άλλοτε σταθερό μέσο συναλλαγών και ανταλλαγών, κατέρρευσε, ενώ περισσότερα από 300 δισ. δολάρια είχαν εξαφανιστεί από την κατάρρευση των τιμών των κρυπτονομισμάτων, όπως είχαν γράψει η νεοϋορκέζικη εφημερίδα.
Η SEC, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, δεν αστειεύεται πλέον, καθώς επιβάλλει πρόστιμα σε κάθε εταιρεία ή πρόσωπο που υποπίπτει σε πράξεις που δεν εμπίπτουν στους κανονισμούς που έχει ορίσει. Παράλληλα, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αυστηροποιούν τους όρους συμμετοχής στο mainstream χρηματοοικονομικό σύστημα, ενώ έχει ήδη δημιουργηθεί νεοφυής επιχείρηση-ντετέκτιβ των εταιρειών κρυπρονομισμάτων, ονόματι Chainalysis, που αποτελείται από μία ομάδα αναλυτών blockchain που βοηθά την κυβέρνηση να παρακολουθεί τις συναλλαγές κρυπτονομισμάτων.
Αυτή η επιθετική πολιτική των αρχών αφορμή είχε την κατάρρευση της FTX τον περασμένο Νοέμβριο –αφού οι επενδυτές απέσυραν 6 δισ. δολάρια από την πλατφόρμα εντός τριών ημερών– και τις κατηγορίες του επικεφαλής της, Σαμ Μπάνκμαν-Φράιντ, για κατά συρροήν εγκληματικές ενέργειες, όπως επανειλημμένα ψεύδη σε πελάτες του σχετικά με τη δομή της επιχείρησής του και για το πώς διαχειρίστηκε τα δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια που οι πελάτες του κατέθεσαν στο ανταλλακτήριό του.
Η πτώχευση της FTX και των σκανδάλων που ακολούθησαν αποτέλεσαν ακόμα μία θρυαλλίδα εξελίξεων.
Οπως είχε γράψει η «Κ», η εν λόγω πλατφόρμα δεν είχε ούτε καν τους στοιχειώδεις και αναγκαίους οικονομικούς και λογιστικούς ελέγχους, ενώ δεν επέτρεπε να διατυπωθεί καμία αντίθετη άποψη ή διαφωνία εντός των κόλπων της. Μάλιστα, δημοσίευμα του Bloomberg έκανε λόγο για «ύβρη, απληστία και ανικανότητα» εκ μέρους των στελεχών της FTX, που μάλιστα έκαναν μεταξύ τους αστεία για το πού μπορεί να βρίσκονται τα εκατομμύρια δολάρια με τα οποία συναλλασσόταν η εταιρεία. Την ημέρα, μάλιστα, οπότε και κατατέθηκε η αίτηση χρεοκοπίας, πιθανόν εξαιτίας των αμφιλεγόμενων επενδύσεων του Σαμ Μπάνκμαν-Φράιντ, η εταιτεία δεν είχε καν πλήρη και ενημερωμένο κατάλογο του προσωπικού που εργαζόταν γι’ αυτήν.
Μετά την FTX, η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έβαλε στο στόχαστρο τη Nexo, επιβάλλοντάς της πρόστιμο που ξεπέρασε τα 40 εκατ. δολάρια. Η κατηγορία –την οποία αρνήθηκε η εταιρεία, παρότι δέχθηκε να συμβιβαστεί– ήταν ότι η Nexo επέτρεψε στους πελάτες στις ΗΠΑ να μετατρέψουν τις αποταμιεύσεις τους σε κρυπτονομίσματα και να κερδίσουν τόκους από αυτά τα κεφάλαια, χωρίς νωρίτερα να έχει εγγραφεί στο οικείο μητρώο ως εταιρεία που προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες.
Και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεν το έβαλε κάτω. Κατηγόρησε δύο εταιρείες, την Genesis και την Gemini, ότι είχαν συγκεντρώσει περιουσιακά στοιχεία δισεκατομμυρίων δολαρίων από εκατοντάδες χιλιάδες επενδυτές χωρίς επίσης να εγγραφούν στο μητρώο κινητών αξιών.
Εντείνεται το κυνήγι των αρχών
Το κυνήγι των παρανομιών των εταιρειών κρυπτονομισμάτων, εντός του 2023, φαίνεται ότι εντείνεται και οι αμερικανικές αρχές δεν αστειεύονται, ειδικά μετά τις απανωτές καταρρεύσεις εταιρειών την προηγούμενη χρονιά και τους χιλιάδες επενδυτές που έμειναν με τη… χαρά, ενώ οι επικεφαλής των εταιρειών αγόραζαν εξοχικά, πανάκριβα αυτοκίνητα και είχαν μετατραπεί σε αλαζονικά εξυπνοπούλια.
Ηδη από την αρχή της χρονιάς, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ανάγκασε το ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων Kraken να αφαιρέσει ένα από τα δημοφιλή επενδυτικά του προϊόντα από την αμερικανική αγορά, ενώ μέσα στον Φεβρουάριο η ίδια υπηρεσία μήνυσε την Terraform Labs, την εταιρεία που ανέπτυξε τα ψηφιακά νομίσματα Luna και TerraUSD, τα οποία κατέρρευσαν την περασμένη άνοιξη και προκάλεσαν μια ευρύτερη κατάρρευση των τιμών των κρυπτονομισμάτων, όπως έχουν γράψει οι ΝΥΤ.
Μάλιστα, όσον αφορά τα ψηφιακά νομίσματα Luna και TerraUSD, που συνέβαλαν στην κατάρρευση της αγοράς κρυπτονομισμάτων το 2022, ο σχεδιαστής τους, Ντον Κουόν, συνελήφθη στο Μαυροβούνιο τον περασμένο Μάρτιο, την ώρα που επιβιβαζόταν σε αεροπλάνο για το Ντουμπάι με πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα της Κόστα Ρίκα, καθώς θεωρείτο φυγάς. Αν εκδοθεί στις ΗΠΑ, θα του απαγγελθούν οκτώ κατηγορίες: για τη διαχείριση της Terraform Labs, της εταιρείας πίσω από τα ψηφιακά νομίσματα Luna και TerraUSD, για απάτες και συνωμοσία για χειραγώγηση της αγοράς.
Τις ίδιες ημέρες, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι ήρθε σε διακανονισμό με τον πρώην αστέρα του ΝΒΑ Πολ Πιρς, αναγκάζοντάς τον να πληρώσει 1,4 εκατ. δολάρια επειδή, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, διέθεσε στην αγορά ένα κρυπτονόμισμα χωρίς τις αναγκαίες δημόσιες ανακοινώσεις.
Την περασμένη Δευτέρα 5 Ιουνίου, ήρθε για δεύτερη φορά η σειρά της δημοφιλούς Binance, που συνιστά το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων στον κόσμο. Η ακούραστη Επιτροπή Κεφαλαιαγορά τής απήγγειλε κατηγορίες για κακή διαχείριση κεφαλαίων πελατών και ψευδείς πληροφορίες στις αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές αλλά και τους επενδυτές σχετικά με τις δραστηριότητές της.
Binance, Coinbase, Kraken και Terraform Labs είναι οι εταιρείες που δίωξαν οι αρχές το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Οι ρυθμιστικές αρχές, σύμφωνα με τους ΝΥΤ, έχουν θέσει εδώ και καιρό την Binance, το οποίο έχει δηλώσει ότι πραγματοποιεί 65 δισεκατομμύρια δολάρια ως μέσο ημερήσιο όγκο συναλλαγών, ως κύριο στόχο στην προσπάθειά τους να θέσουν υπό πλήρη έλεγχο τη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων, την οποία κατηγορούν για αντικανονική νοοτροπία.
Η Binance, από πλευράς της, δήλωσε ότι έλαβε το κατηγορητήριο τη στιγμή που οι επικεφαλής της προσπαθούσαν να διαπραγματευτούν έναν διακανονισμό με τις ρυθμιστικές αρχές.
«Υποστηρίζουμε ότι ο Zhao (σ.σ. ο επικεφαλής της Binance) και οι οντότητες της Binance όχι μόνο γνώριζαν τους κανόνες, αλλά ταυτόχρονα επέλεξαν συνειδητά να τους αποφύγουν και να θέσουν σε κίνδυνο τους πελάτες και τους επενδυτές τους», δήλωσε ο Γκάρι Γκρούλ, διευθυντής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Εδώ και δύο μήνες, όμως, η εταιρεία έχει μπει στο στόχαστρο των αρχών, με τις υποψίες εναντίον της να συνίστανται στην παραβίαση των διεθνών κανονισμών για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και στις απόπειρες να βρει «παραθυράκια» στους κανονισμούς των χωρών όπου δραστηριοποιείται.
Χθες, Τρίτη, ήταν η μέρα της Coinbase. Μία από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες συναλλαγών κρυπτονομισμάτων στις ΗΠΑ κατηγορείται ότι παρέβη τον νόμο, καθώς δεν ενεγράφη στο μητρώο ως προσφέρουσα αντίστοιχες υπηρεσίες.
Και πάλι, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έκρινε ότι η εταιρεία γνώριζε πολύ καλά τους κανονισμούς και τους παρέβλεψε. «Η Coinbase έχει αυξήσει το ενδιαφέρον της για την αύξηση των κερδών της σε σχέση με τα συμφέροντα των επενδυτών και τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία και το ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τις αγορές κινητών αξιών και δημιουργήθηκε για να προστατεύει τους επενδυτές και την κεφαλαιαγορά των ΗΠΑ», σημειώνει η Επιτροπή στην καταγγελία της.
Διασημότητες και influencers που… έμπλεξαν
Οπως είναι βεβαίως φυσικό, οι εταιρείες που επιχειρούν στη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων θα ήταν αδύνατον να μη ζητήσουν την επιδραστική βοήθεια των σταρ του διαδικτύου, αλλά όχι μόνον αυτού. Και τους… έμπλεξαν.
Η Λίντσεϊ Λόχαν έλαβε 10.000 δολάρια για να διαφημίσει την εταιρεία Tron, αλλά δεν το δήλωσε. Αναγκάστηκε να πληρώσει δεκαπλάσιο πρόστιμο.
Το ίδιο συνέβη και με την Κιμ Καρντάσιαν, η οποία αναγκάστηκε να πληρώσει 1,26 εκατ. δολάρια ως συμβιβασμό για τις κατηγορίες που τη βάρυναν, σχετικά με την απόκρυψη της αποζημίωσής της.
Ο μουσικός παραγωγός DJ Khaled βρέθηκε να πληρώνει κοντά στα 150.000 δολάρια, αφού η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς απέδειξε ότι απέκρυψε πληρωμή 50.000 δολαρίων από την εταιρεία Centra Tech, της οποίες της υπηρεσίες είχε διαφημίσει.
Στο παιχνίδι, πάντως, της διαφήμισης των κρυπτονομισμάτων, αλλά με τρόπους καθ’ όλα νόμιμους, μπήκε και ο Ματ Ντέιμον με προωθητική ενέργεια για την Crypto.com, ενώ και η Ρις Ουίδερσπουν είχε γράψει στα τέλη του 2021 ένα tweet που υποστήριζε ότι τα κρυπτονομίσματα ήρθαν για να μείνουν.
Η Πάρις Χίλτον πήγε ένα βήμα παρακάτω… Ονόμασε τα σκυλιά της Crypto και Ether, εξηγώντας ότι τα ονόματά τους είναι «μια ωδή στο πάθος και την αγάπη μου για τα #NFTs».
Οι αρχές, πάντως, διεθνώς αλλά ιδίως στις ΗΠΑ, δεν θα σταματήσουν, εξ όσων συνάγεται, να ξεσκονίζουν κάθε εταιρεία, πρόσωπο ή… διαφημιστή κρυπτονομισμάτων. Είναι αποφασισμένες να θέσουν όρια και κανονισμούς, να αποκωδικοποιήσουν τη βιομηχανία και το blockchain της και, κυρίως, να περιορίσουν, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, την… ελευθερία κινήσεων που προσφέρει ένα νόμισμα που το πρώτο του συνθετικό είναι το «κρυπτο-».