Τις τελευταίες ημέρες κυριάρχησε, μεταξύ άλλων, η είδηση ότι η Κίνα έχει (ή σκοπεύει να) κατασκευάσει μια κατασκοπευτική βάση στην Κούβα, σε απόσταση 90 μιλίων από τη Φλόριντα.
Ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Η Κίνα χρησιμοποιεί την Κούβα για συλλογή πληροφοριών από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου – και φαίνεται ότι αναβαθμίζει τις εγκαταστάσεις της εκεί από το 2019. Επίσης γνωστό είναι ότι και η Αμερική παρακολουθεί την Κίνα εδώ και δεκαετίες από τοποθεσίες σε όλη την Ασία.
Λιγότερο γνωστό, όμως, είναι ότι τα τελευταία χρόνια του Ψυχρού Πολέμου η Αμερική λειτουργούσε σταθμούς στην Κίνα για να κατασκοπεύει τη Σοβιετική Ενωση. Παρότι γνωρίζαμε κάποιες λεπτομέρειες, περισσότερες έγιναν γνωστές από το podcast “The Great Wager”, με οικοδεσπότη την Tζέιν Πέρλεζ, πρώην επικεφαλής του γραφείου των New York Times στο Πεκίνο.
Οπως αποκάλυψε η ίδια, κατά τη διάρκεια της ιστορικής επίσκεψής του στην Αμερική, τον Ιανουάριο του 1979, ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, ηγέτης της Κίνας τότε, πήγε στα κεντρικά γραφεία της CIA – κάτι σπάνιο για ξένους ηγέτες. Η Περλέζ περιγράφει πώς η CIA απέκρυψε την επίσκεψη από άλλους Αμερικανούς αξιωματούχους.
«Εφτασε αργά το βράδυ, όταν το αρχηγείο της CIA ήταν σχεδόν άδειο και, αφού είδε δορυφορικές εικόνες στο κέντρο διοίκησης, ανέβηκε στον έβδομο όροφο για να συναντήσει τον διευθυντή, τον Στάνσφιλντ Τέρνερ», αφηγείται η Περλέζ. «Τότε συμφώνησαν να λειτουργήσουν από κοινού σταθμούς ακρόασης ώστε να κατασκοπεύσουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονταν κοντά στα σινοσοβιετικά σύνορα».
Μια άλλη λεπτομέρεια στο podcast είναι ότι λίγους μήνες αργότερα, όταν μια αμερικανική αντιπροσωπεία του Κογκρέσου επισκέφθηκε την Κίνα, η CIA ήθελε να επιβεβαιώσει αν ο Ντενγκ συμφωνούσε ακόμα με το σχέδιο. Ο Τζο Μπάιντεν, νεαρός γερουσιαστής τότε, συμμετείχε στο ταξίδι και βρήκε την ευκαιρία να ρωτήσει τον Ντενγκ αν πράγματι θα επέτρεπε τις εγκαταστάσεις. Η απάντηση ήταν θετική.
Μέχρι το 1980, η Κίνα και η Αμερική είχαν εγκαταστήσει τουλάχιστον δύο σταθμούς ακρόασης που ήταν στελεχωμένοι με τεχνικούς και με αμερικανικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας. Οι κασέτες που κατέγραφαν τα δεδομένα μεταφέρονταν με φορτηγό στο Πεκίνο και αντιγράφονταν από την κινεζική πλευρά πριν μεταφερθούν αεροπορικώς στην Αμερική.
Η σχέση της CIA με την Κίνα προχώρησε ακόμη περισσότερο όταν το Πεκίνο άρχισε -κρυφά- να προμηθεύει όπλα για την αντίσταση των Μουτζαχεντίν κατά των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Δεν είναι σαφές πόσο κράτησε η συμφωνία για τους σταθμούς ακρόασης, αλλά τουλάχιστον μία αναφορά υποδηλώνει πως εξακολουθούσε να υφίσταται μέχρι και το 2001.
Κανείς δεν θα έπρεπε να εκπλαγεί από αυτό. Ακόμη και στενοί εταίροι προσπαθούν να κλέψουν ο ένας τα μυστικά του άλλου. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο, δεδομένης της σημερινής κατάστασης των σχέσεων, είναι πως Κινέζοι και Αμερικανοί κατάσκοποι συνεργάζονταν κάποτε τόσο στενά, που έπιναν μαζί μπύρες.
Πηγή: Economist (The Drum Tower)