Η Βιέννη, μια πόλη συνώνυμη με τις ίντριγκες της ψυχροπολεμικής περιόδου, έχει πια ξαναγίνει αυτό που ήταν άλλοτε: η πρωτεύουσα της κατασκοπείας στην Ευρώπη («the espionage capital of Europe») όπως την χαρακτηρίζουν σε μακροσκελές άρθρο τους οι Financial Times.
Εντός των αυστριακών συνόρων έχουν την έδρα τους ουκ ολίγοι διεθνείς οργανισμοί. Ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC) έχει, για παράδειγμα, τα κεντρικά του γραφεία στην αυστριακή πρωτεύουσα, όπως άλλωστε και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), ενώ εκεί κοντά διατηρούν γραφεία και διάφορες υπηρεσίες του ΟΗΕ.
Οι αυστριακές Αρχές ωστόσο από την πλευρά τους, επιλέγουν να «κάνουν τα στραβά μάτια» όπως αναφέρουν οι FT, ανεχόμενες τη δράση κατασκόπων εντός των αυστριακών συνόρων εάν αυτή η δράση δεν στρέφεται κατά του ιδίου του αυστριακού κράτους.
Μυστικοί πράκτορες και κατάσκοποι, Ρώσοι ή σχετιζόμενοι με ρωσικά συμφέροντα πολλοί εξ αυτών, φέρονται να έχουν εντείνει την παρουσία και τη δράση τους στην αυστριακή πρωτεύουσα τους τελευταίους 17 μήνες του πολέμου στην Ουκρανία, με την ανοχή των ιδίων των αυστριακών Αρχών οι οποίες, όπως καταγγέλλεται, δεν φαίνεται να βιάζονται να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Οι 400 και οι… 4
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και έπειτα, οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν συνολικά απελάσει περισσότερους από 400 Ρώσους κατασκόπους οι οποίοι δρούσαν υπό διπλωματική κάλυψη. Μέσα στο ίδιο διάστημα ωστόσο, η Αυστρία έχει απελάσει μόνο τέσσερις, όπως αναφέρουν οι FT.
Στη Βιέννη εξακολουθούν να υπάρχουν σήμερα περισσότεροι από 180 διαπιστευμένοι Ρώσοι διπλωμάτες, σύμφωνα με όσα δηλώνει στους FT ανώτερος αξιωματούχος των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, και τουλάχιστον οι 60 από αυτούς τους Ρώσους «διπλωμάτες» είναι γνωστό ότι επιδίδονται σε δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών, ενώ εκτιμάται ότι είναι παράλληλα πολλοί περισσότεροι όσοι δραστηριοποιούνται παράνομα εντός των αυστριακών συνόρων εκμεταλλευόμενοι τη χαλαρή στάση των αυστριακών Αρχών.
Ταυτόχρονα ωστόσο, έχουν αναπτύξει δράση στην Αυστρία και πολλοί πράκτορες από την Κίνα, το Ιράν, το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία… τους οποίους όμως παρακολουθούν πολλοί Αμερικανοί, Βρετανοί και Ευρωπαίοι που επίσης έχουν σταλεί εκεί.
Δυτικός διπλωμάτης παρομοιάζει, χαρακτηριστικά, την κατάσταση με την «Άγρια Δύση».
«Αν, για παράδειγμα, η Ρωσία κατασκόπευε τη Γερμανία – έναν από τους στενότερους εταίρους μας – στην αυστριακή επικράτεια, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα για αυτό γιατί δεν συμβαίνει “σε βάρος της Αυστρίας”», δηλώνει η Στέφανι Κρίσπερ, βουλευτής με την αυστριακή παράταξη Neos.
«Εάν είστε αξιωματικός της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών και θέλετε να έρθετε σε επαφή με έναν πληροφοριοδότη στη Γερμανία, γιατί να διακινδυνεύσετε να τον συναντήσετε εκεί; Τον προσκαλείτε σε διακοπές για σκι στην Αυστρία ή σε έναν χορό στη Βιέννη», δηλώνει, από την πλευρά του, ο – προερχόμενος από τις αυστριακές ένοπλες δυνάμεις – Γκούσταφ Γκρέσελ της ευρωπαϊκής δεξαμενής σκέψης ECFR.
Δορυφορικά πιάτα στις στέγες
«Υπάρχουν ισχυρά δορυφορικά πιάτα στις στέγες σχεδόν όλων των ρωσικών διπλωματικών κτιρίων (σ.σ. στη Βιέννη). Ακόμη και στην κορυφή του (σ.σ. ρωσικού) πολιτιστικού κέντρου», σημειώνει ο Αυστριακός ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας Τόμας Ρίγκλερ, υπογραμμίζοντας το προφανές: ότι δηλαδή οι Ρώσοι επιχειρούν να συλλέξουν μέσω σημάτων (signals intelligence collection) πληροφορίες και δεδομένα για τη δράση και τα σχέδια άλλων χωρών.
Από την πλευρά τους, ακόμη και οι αυστριακές υπηρεσίες πληροφοριών παραδέχονται ότι υπάρχει πρόβλημα.
«Η τρέχουσα νομική κατάσταση στην Αυστρία, με τις πολύ περιορισμένες νομικές δυνατότητες καταπολέμησης της κατασκοπείας, έχει οδηγήσει σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό ξένων πρακτόρων εντός των αυστριακών συνόρων», ανέφερε χαρακτηριστικά σε έκθεσή της πέρυσι η αυστριακή γενική διεύθυνση για τη δημόσια ασφάλεια (DSN).
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο ωστόσο, και με δεδομένο ότι οι λοιπές ευρωπαϊκές μυστικές υπηρεσίες γνωρίζουν την κατάσταση, η Αυστρία πια απομονώνεται και μένει απέξω από πολλές ευρωπαϊκές συμφωνίες ανταλλαγής πληροφοριών, συμφωνίες οι οποίες συντονίζονται μέσω του άτυπου δικτύου ευρωπαϊκών κατασκοπευτικών υπηρεσιών «Club de Berne».
Όσο για τις φωνές που ζητούν να γίνουν αλλαγές στον αυστριακό ποινικό κώδικα που θα βάζουν στο στόχαστρο την κατασκοπευτική δράση, εκείνες προς το παρόν, έπειτα από 17 μήνες πολέμου στην Ουκρανία, πέφτουν στο κενό…
Με πληροφορίες από FT