Σπασμένα γυαλιά περιστοιχίζουν την εγκαταλελειμμένη πισίνα μαζί με διαλυμένα παγκάκια, σπασμένα πλακάκια και ένα μονό βρώμικο στρώμα. Ανδρες της τοπικής αστυνομίας αναγνώρισαν τον τόπο ως ένα από τα σημεία όπου βιάστηκαν επανειλημμένως δύο νεαρά κορίτσια από μια ομάδα συνομηλίκων, όλοι τους κάτοικοι της ιταλικής πόλης Καϊβάνο, έξω από τη Νάπολη. Αν και οι βιασμοί των δύο κοριτσιών, ξαδέλφων 10 και 12 ετών, σημειώθηκαν πριν από αρκετούς μήνες, συγκέντρωσαν τα φώτα της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα, οπότε μεταδόθηκαν από τα τοπικά ΜΜΕ και επανέφεραν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την έμφυλη βία στην Ιταλία.
Αυτές οι επιθέσεις ήταν μεταξύ μιας σειράς αποτρόπαιων εγκλημάτων που απασχόλησαν την ειδησεογραφία φέτος το καλοκαίρι. Πριν από δύο εβδομάδες η έμφαση δόθηκε στους επτά νεαρούς άνδρες, ανάμεσά τους κι ένας 17χρονος, οι οποίοι θεωρούνται ύποπτοι για τον βιασμό μιας 19χρονης στο Παλέρμο. Πριν από αυτό υπήρξαν περιστατικά γυναικών που μαχαιρώθηκαν, πυροβολήθηκαν ή δηλητηριάστηκαν από συντρόφους τους ή ανθρώπους από τον στενό τους κύκλο. Οι υποθέσεις προκάλεσαν συζητήσεις στην Ιταλία για τις παραμελημένες περιοχές της, τις σεξιστικές απόψεις έναντι των γυναικών και τον ρόλο των σόσιαλ μίντια που αναπαράγουν και ανατροφοδοτούν τέτοιες στάσεις. Παράλληλα αποκάλυψαν βαθιές διαφωνίες για την ανθεκτικότητα του φαινομένου της έμφυλης βίας και τον τρόπο αντιμετώπισής του.
Την περασμένη εβδομάδα η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι επισκέφθηκε το Καϊβάνο, μια εργατική πόλη με 37.800 κατοίκους, όπου οι τοξικοεξαρτημένοι κάνουν χρήση δημοσίως στο φως της μέρας. Η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας παρέβλεψε το ζήτημα της βίας των γυναικών και επέμεινε στο θέμα του νόμου και της τάξης, αποκαλώντας τα εγκλήματα «βάρβαρα». «Αυτή η περιοχή θα καθαρίσει και σύντομα θα δείτε τα αποτελέσματα της παρουσίας μας εδώ», διακήρυξε αναφερόμενη στο πρόβλημα της ανομίας και των ναρκωτικών. Υποσχέθηκε να ανοίξει ξανά το αθλητικό κέντρο, να οικοδομήσει μια βιβλιοθήκη multimedia και να στείλει περισσότερους εκπαιδευτικούς στα σχολεία του Καϊβάνο. «Δεν μπορεί να υπάρχουν ζώνες όπου δεν λειτουργεί το κράτος στην Ιταλία», είπε μιλώντας στην αυλή ενός σχολείου. «Και το λέω αυτό στα πολλά Καϊβάνο της Ιταλίας».
Μία μέρα πριν από την επίσκεψη, δεκάδες αστυνομικοί περιπολούσαν σε γωνίες δρόμων και πάρκα με ψηλά χόρτα. Τοπικοί αξιωματούχοι δεσμεύθηκαν πως θα στείλουν ενισχύσεις μετά τα πρόσφατα περιστατικά. «Δεν χρειαζόμαστε περισσότερους αστυνομικούς», λέει ο ηλικιωμένος κάτοικος Αντόνιο, ο οποίος αρνήθηκε να πει το επίθετό του φοβούμενος εξοστρακισμό από τη γειτονιά. «Χρειαζόμαστε περισσότερες ώρες στο σχολείο, περισσότερους κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους να βοηθήσουν τα παιδιά των οποίων οι οικογένειες αδυνατούν να τα φροντίσουν».
«Δεν μπορεί να υπάρχουν ζώνες όπου δεν λειτουργεί το κράτος», είπε η Μελόνι μιλώντας στην αυλή ενός σχολείου στο Καϊβάνο.
Οι ανήλικες ξαδέλφες
Οι νεαρές ξαδέλφες μεγάλωσαν σε κοινωνικές κατοικίες στη Νάπολη από προβληματικούς γονείς. Ενα δικαστήριο αποφάσισε να αναθέσει την ανατροφή τους σε ανάδοχες οικογένειες. Η υπόθεση ερευνάται και ακόμη δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. «Τώρα τα κορίτσια είναι ασφαλή σε αποτελεσματικές δομές, πρέπει να σκεφτούμε όλα τα άλλα παιδιά που ζουν εδώ», επισημαίνει ο Μπρούνο Μάτσα, πρόεδρος της οργάνωσης «Μια παιδική ηλικία να ζήσεις», που έχει αναλάβει απογευματινές εξωσχολικές δραστηριότητες για παιδιά στη συγκεκριμένη γειτονιά. «Δεν μπορούμε να μεταφέρουμε όλα τα παιδιά, πρέπει να ξεκινήσουμε εδώ και τώρα».
Υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των γυναικών λένε ότι η έμφυλη βία δεν είναι απαραίτητο πως αυξάνεται, αλλά συγκεντρώνει μεγαλύτερη προσοχή το καλοκαίρι, όταν μειώνονται οι υπόλοιπες ειδήσεις.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι αριθμοί στην Ιταλία (27% των γυναικών λένε ότι έχουν βιώσει βία) είναι αντίστοιχοι με εκείνους άλλων ευρωπαϊκών χωρών. «Υπάρχουν υποθέσεις που προκαλούν αίσθηση, αλλά δυστυχώς δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι ένα πολιτισμικό φαινόμενο βαθιά ριζωμένο σε μια πατριαρχική κοινωνία εδώ και δεκαετίες», τονίζει η Αντονέλα Βέλτρι, πρόεδρος του Δικτύου Γυναικών κατά της Βίας. «Απλώς τώρα παίρνει μια νέα, ακόμη πιο φρικιαστική τροπή, με τα σόσιαλ μίντια να λειτουργούν ως μεγάφωνο».