Τελικά είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;

«Αν με ρωτάτε, πιστεύω ότι υπάρχει ζωή σε ένα σύμπαν τόσο τεράστιο, που μου είναι δύσκολο να αντιληφθώ πόσο μεγάλο είναι, η προσωπική μου απάντηση είναι “ναι”». Αυτή ήταν η απάντηση του Μπιλ Νέλσον, του επικεφαλής της NASA, στη χθεσινή, πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου για την ύπαρξη ζωής έξω από τον πλανήτη μας. Οι επιστήμονες της ομάδας του εκτιμούν την πιθανότητα ύπαρξης ζωής σε έναν άλλο πλανήτη που μοιάζει με τη Γη σε «τουλάχιστον μία στο τρισεκατομμύριο».

Πολύ ενδιαφέρουσα αναφορά, πάντως, από τις χθεσινές ανακοινώσεις της διαστημικής αρχής των ΗΠΑ ήταν εκείνη του επικεφαλής της, Μπιλ Νέλσον, που δήλωσε ότι «θέλουμε να μετατοπίσουμε τη συζήτηση για τα UAP από το φανταστικό στην επιστήμη», που υποσχέθηκε μια ανοιχτή και διαφανή προσέγγιση από την επιτροπή που συστάθηκε για να ερευνήσει το ζήτημα της ύπαρξης εξωγήινης ζωής.

Θέλουμε να μετατοπίσουμε τη συζήτηση για τα UAP από το φανταστικό στην επιστήμη.

Και αυτό, ασφαλώς, έχει να κάνει με τις χιλιάδες, ακραίες ή μη, εικασίες αλλά και θεωρίες συνωμοσίας που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το υπό εξέτασιν θέμα. Εικασίες και θεωρίες, βέβαια, που δεν τροφοδοτούν μόνον «ψεκασμένες» απόψεις, αλλά και την τέχνη σε κάθε της μορφή, καθώς και τη φιλοσοφία και την ηθική, που εξετάζουν το ζήτημα από όλες τις προοπτικές του: τη φανταστική, την υπαρξιακή, τη θεολογική, αλλά και την οπτική της γήινης… μοναξιάς στον αχανή κόσμο του Σύμπαντος και των γαλαξιών.

Οι «κακές γλώσσες», ωστόσο, θεωρούν ότι η NASA την Πέμπτη δεν απάντησε, ουσιωδώς, σε τίποτα, κάτι που φαντάζει ακραίο, αν σκεφτεί κανείς ότι εντέλει οι επιστήμονες θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα ανοιχτά και χωρίς προκαταλήψεις και… προλήψεις σχετικά με ό,τι οι άνθρωποι σκέφτονται –ή φοβούνται– για την ύπαρξη ζωής πέραν αυτής που γνωρίζουμε.

Πιεστικά ερωτήματα και το «κρυφτό» με τον επικεφαλής της ομάδας

Οι δημοσιογράφοι πιέζουν, πάντως, για να μάθουν αν μέχρι ώρας οι επιστήμονες της NASA αποκρύπτουν κάτι, προκειμένου να παραμείνουν καθησυχαστικοί. Ο Μπιλ Νέλσον ήταν κατηγορηματικός, φαινομενικά τουλάχιστον, λέγοντας απλώς: «Δείξτε μου τις αποδείξεις». Κι ίσως δεν έχει άδικο αν σκεφτεί κανείς πόσο έχουν μπερδευτεί η επιστημονική πραγματικότητα και τα υπαρξιακά ή και μεταφυσικά ερωτήματα του ανθρώπου.

Εντύπωση προκάλεσε, δε, η αμερικανική διαστημική αρχή όταν αρνήθηκε, στην αρχή, να δώσει το όνομα του επικεφαλής της ανεξάρτητης ομάδας, καθώς, όπως ειπώθηκε, υπήρξαν φόβοι για απειλές προς τους επιστήμονες που απαρτίζουν μια τέτοια επιστημονική ομάδα, γεγονός που έχει ήδη σημειωθεί.

Υπήρξαν φόβοι για απειλές προς τους επιστήμονες που απαρτίζουν μια τέτοια επιστημονική ομάδα, γεγονός που έχει ήδη σημειωθεί.

Λίγες ώρες μετά, νέο δελτίο Τύπου της NASA ανέφερε ότι επικεφαλής των ειδικών που θα διερευνήσουν τα «Μη αναγνωρισμένα ανώμαλα φαινόμενα» αναλαμβάνει ο Μαρκ ΜακΙνερνι, ο οποίος στο παρελθόν υπηρέτησε ως σύνδεσμος στο θέμα των UAPs μεταξύ της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας και του υπουργείου Αμυνας της χώρας, ενώ έχει επίσης συνεργαστεί με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας και το Εθνικό Κέντρο Τυφώνων των ΗΠΑ.

Μάλιστα, η δρ Νίκι Φοξ, αναπληρώτρια διοικήτρια της διεύθυνσης επιστημονικών αποστολών της NASA, σε ανάρτησή της στο Χ δήλωσε: «Δεδομένου του ενδιαφέροντος, μοιράζομαι τον επιλεγμένο από τη NASA Μαρκ ΜακΙνερνι ως διευθυντή έρευνας UAP. Καθώς συνεχίζουμε να αφομοιώνουμε την έκθεση και τα ευρήματα της ομάδας έρευνας, σας παρακαλούμε να του συμπεριφέρεστε με σεβασμό σε αυτό τον καθοριστικό ρόλο για να μας βοηθήσετε να κατανοήσουμε καλύτερα επιστημονικά το UAP».

Given the interest, I’m sharing NASA selected Mark McInerney director of UAP research. As we continue to digest the study team’s report and findings, please treat him with respect in this pivotal role to help us better scientifically understand UAP.

More:… pic.twitter.com/yH69nUIxtm

— Dr. Nicky Fox (@NASAScienceAA) September 14, 2023

Οπως μεταδίδει το Associated Press, στην 33 σελίδων έκθεση που παρουσιάστηκε, αναφέρθηκε εμφατικά ότι η αρνητική αντίληψη γύρω από τα UFOs αποτελεί εμπόδιο στη συλλογή δεδομένων. Ωστόσο, αξιωματούχοι είπαν ότι η εμπλοκή της NASA θα πρέπει να συμβάλει στη μείωση του στίγματος γύρω από τα UAPs.

«Η μελέτη των μη αναγνωρισμένων ανώμαλων φαινομένων (UAP) παρουσιάζεται ως μοναδική επιστημονική ευκαιρία που απαιτεί μια αυστηρή, βασισμένη σε στοιχεία προσέγγιση. Η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης θα απαιτήσει νέες και ισχυρές μεθόδους απόκτησης δεδομένων, προηγμένες τεχνικές ανάλυσης, ένα συστηματικό πλαίσιο αναφοράς και μείωση του στίγματος των αναφορών. Η NASA –με την εκτεταμένη τεχνογνωσία της σε αυτούς τους τομείς και την παγκόσμια φήμη για την επιστημονική ειλικρίνεια– είναι σε εξαιρετική θέση να συνεισφέρει στις μελέτες των UAPs εντός του ευρύτερου πλαισίου ολόκληρης της κυβέρνησης», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.

Η στιγματισμένη συζήτηση για την εξωγήινη ζωή

Τι οδήγησε, όμως, τη NASA τώρα στη δημιουργία αυτής της επιστημονικής επιτροπής έρευνας και γιατί θεωρεί σημαντική τη διερεύνηση μυστήριων φαινομένων;

«Η συζήτηση για τα UFOs, ειδικά την προηγούμενη δεκαετία, ήταν στιγματισμένη διότι υπήρχαν πολλές περιπτώσεις που άνθρωποι είχαν ισχυριστεί πως είδαν ιπτάμενους δίσκους στον ουρανό κι εντέλει επρόκειτο για αναλήθειες. Ετσι, τα περισσότερα αντικείμενα που είχαν ερευνηθεί τα προηγούμενα χρόνια ήταν οπτικές απάτες, δηλαδή επρόκειτο για μετεωρολογικά μπαλόνια και drones. Για τον λόγο αυτόν, η εξερεύνηση των αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενων αντικειμένων είχε παραγκωνισθεί σε μεγάλο βαθμό», εξηγεί στην «Κ» ο διακεκριμένος Ελληνας αστροφυσικός της NASA και ακαδημαϊκός, δρ Σταμάτης Κριμιζής.

Τα περισσότερα αντικείμενα που είχαν ερευνηθεί τα προηγούμενα χρόνια ήταν οπτικές απάτες, δηλαδή επρόκειτο για μετεωρολογικά μπαλόνια και drones. Για τον λόγο αυτόν, η εξερεύνηση των αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενων αντικειμένων είχε παραγκωνισθεί σε μεγάλο βαθμό.

Σύμφωνα, πάντως, με τον Σταμάτη Κριμιζή, η συζήτηση άνοιξε ξανά τα τελευταία δύο χρόνια όταν το Κογκρέσο έδωσε οδηγία στο υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ να δημοσιοποιήσει μία σειρά από στοιχεία. Μέρος των στοιχείων αυτών αναφέρονταν και στα μη αναγνωρισμένα ανώμαλα φαινόμενα, ωστόσο, όταν οι αρμόδιοι του υπουργείου Αμυνας ερωτήθηκαν για τα φαινόμενα αυτά, οι απαντήσεις τους ήταν τόσο ασαφείς, που έγινε κατανοητό και από το Κογκρέσο πως έπρεπε να δημιουργηθεί μία επιτροπή που να καταγράψει και να ερμηνεύσει τα συγκεκριμένα αντικείμενα.

«Περισσότερες από 800 υποθέσεις»

Οι New York Times, παράλληλα, αναφέρουν ότι αξιωματούχος του Πενταγώνου, που μίλησε στη συνάντηση, είπε ότι το υπουργείο Αμυνας εξέταζε περισσότερες από 800 υποθέσεις τα τελευταία 27 χρόνια, αλλά μόνο το 2-5% αυτών των περιστατικών θεωρούνται πραγματικά ανεξήγητα.

Μία εξ αυτών είναι, απ’ ό,τι φαίνεται, και η εμφάνιση παράξενων αντικειμένων σχεδόν καθημερινά από το καλοκαίρι του 2014 έως τον Μάρτιο του 2015, στον ουρανό πάνω από την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ. Οι πιλότοι του Πολεμικού Ναυτικού ανέφεραν στους ανωτέρους τους ότι τα αντικείμενα δεν είχαν ορατή μηχανή ή υπέρυθρη εξάτμιση, αλλά ότι μπορούσαν να φτάσουν τα 30.000 πόδια και υπερηχητικές ταχύτητες, όπως είχε γράψει το 2019 η νεοϋορκέζικη εφημερίδα. Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, στα τέλη του 2014, πιλότος ενός Super Hornet είχε σχεδόν συγκρουστεί με ένα από τα αντικείμενα. Ορισμένα από τα περιστατικά είχαν βιντεοσκοπηθεί, μεταξύ αυτών και ένα που τραβήχτηκε από την κάμερα ενός αεροπλάνου στις αρχές του 2015.

Σε μια πρώιμη, τον περασμένο Μάιο, ανακοίνωση της επιτροπής, που εργάζεται εδώ και έναν χρόνο δίχως να έχει εξετάσει υψηλά διαβαθμισμένες αναφορές της NASA, ανέφερε ότι τα μέλη της πίεζαν την αμερικανική κυβέρνηση να συλλέξει καλύτερα δεδομένα για να προσπαθήσει να βρει απαντήσεις για ανεξήγητα γεγονότα που έχουν αιχμαλωτίσει τη φαντασία του κοινού.

Τέλος στις θεωρίες συνωμοσίας

«Είναι σαφές πως γίνεται μία μεθοδική προσπάθεια από την αμερικανική διαστημική αρχή να συγκεντρωθούν όλες οι πληροφορίες ώστε να μπορέσουν να ερμηνευτούν και να καταγραφούν κάποια φαινόμενα», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, Ιωάννης Δαγκλής, σχολιάζοντας στην «Κ» τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η NASA. Ο ίδιος θεωρεί πως στόχος της NASA είναι να φύγει από τη «σφαίρα της συνωμοσιολογίας» που είχε μπει τα τελευταία χρόνια συζήτηση σχετικά με τα UFOs και να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο επιστημονικής εξήγησης αυτών των φαινομένων.

Θα υπάρξει μια ξεκάθαρη και ταχύτερη απάντηση μπροστά σε μια πιθανή θέαση ή παρατήρηση ενός UAP, ώστε να μην ξοδεύεται χρόνος σε συνωμοσίες.

«Η έρευνα για ζωή πέρα από τη Γη εμπλέκει μέσα επιστήμες όπως η Αστρονομία, η Αστροφυσική, η Γεωλογία, η Χημεία, η Βιολογία και πολλές άλλες, μέσω των οποίων εμείς οι πλανητικοί επιστήμονες καθημερινά και με τη χρήση δεδομένων και εργαλείων βγάζουμε συμπεράσματα που μας βοηθούν σιγά σιγά να συμπληρώνουμε το τεράστιο παζλ που λέγεται κατανόηση του Σύμπαντος και της ζωής σε αυτό. Ετσι, σε αυτό που θα μπορούσε να συμβάλει η έκθεση της επιτροπής της NASA για τα UAPs και η εργασία που αναμένεται να γίνει στο μέλλον πάνω σε αυτή είναι να υπάρχει μια ξεκάθαρη και ταχύτερη απάντηση μπροστά σε μια πιθανή θέαση ή παρατήρηση ενός UAPs και να μην ξοδεύεται χρόνος σε συνωμοσίες, χρόνος που στερείται η επιστήμη και παίρνει μέρος από την αλήθεια και πραγματικότητα που χαρακτηρίζει την εξερεύνηση του διαστήματος», όπως λέει στην «Κ» η δρ Ανεζίνα Σολωμονίδου, πλανητική γεωλόγος, ειδική επιστήμονας του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, συνεργάτις του Jet Propulsion Laboratory/NASA.

Τι να περιμένουμε από την έρευνα της NASA;

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Ιωάννη Δαγκλή, η καταγραφή αγνώστων αντικειμένων δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως μιλάμε για εξωγήινη ζωή. «Στην Αμερική ουσιαστικά τα αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενα αντικείμενα είναι τα μη καταγεγραμμένα αντικείμενα. Οπότε είναι προφανές πως αυτά δεν συνεπάγονται μόνο εξωγήινη ζωή».

Τα στοιχεία δόθηκαν, πάντως, στη δημοσιότητα διότι η NASA πρόκειται για μία δημόσια υπηρεσία η οποία βάσει νόμου απαγορεύεται να διατηρεί μυστικές πληροφορίες σχετικά με την εύρεση κάποιου αντικειμένου. Οπότε το μόνο σίγουρο είναι πως τα επόμενα χρόνια η υπηρεσία θα δημοσιοποιήσει τα ευρήματά της σχετικά με τα μη αναγνωρισμένα ανώμαλα φαινόμενα.

Η δική μου πρόβλεψη είναι πως δεν θα βρεθεί κάτι που θα μας εκπλήξει, λέει στην «Κ» ο Σταμάτης Κριμιζής.

Σε αυτό πλαίσιο, ζητώντας από τον δρα Σταμάτη Κριμιζή τις προβλέψεις του για το τι να περιμένουμε τα επόμενα χρόνια, ο ίδιος απάντησε πως οι προβλέψεις χαρακτηρίζονται πάντα από μία αβεβαιότητα. «Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως ορισμένα φαινόμενα θα διαλευκανθούν τα επόμενα χρόνια και ορισμένα θα παραμείνουν στο σκοτάδι, καθώς δεν θα υπάρχουν επαρκή δεδομένα. Σε κάθε περίπτωση, η δική μου πρόβλεψη είναι πως δεν θα βρεθεί κάτι που θα μας εκπλήξει».

Αυτό ίσως εξηγείται, διότι, όπως λέει η Ανεζίνα Σολωμονίδου στην «Κ», «η επιστημονική έρευνα για την ανακάλυψη της ζωής πέρα από τη Γη εκτείνεται πολύ περισσότερο και αρκετά βαθύτερα από αυτό που προτείνει η επιτροπή αυτή και είναι πέρα από τον σκοπό της άλλωστε». Σύμφωνα με την ίδια, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη εκτόξευση διαστημικής αποστολής του European Space Agency, της διαστημικής υπηρεσίας της Ευρώπης που κράτος-μέλος είναι και η Ελλάδα, με προορισμό τα παγωμένα φεγγάρια του πλανήτη Δία, για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις για την πιθανότητα εμφάνισης και διατήρησης της ζωής.

«Αυτή η αποστολή χρειάστηκε χρόνια να σχεδιαστεί και την ενδελεχή εργασία εκατοντάδων επιστημόνων και μηχανικών. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι “το διάστημα είναι δύσκολο” και η κατανόησή του μια φανταστική αλλά αργή διαδικασία», καταλήγει η Ανεζίνα Σολωμονίδου.