Ενα νέο πρόγραμμα της κυβέρνησης της Δανίας ουσιαστικά επιβάλλει την αφομοίωση των πολιτών που διαβιούν σε χαμηλών εισοδημάτων γειτονιές με πλειοψηφία μεταναστών.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι χιλιάδες διαμερίσματα θα κατεδαφιστούν, θα πωληθούν σε επενδυτές ή θα αντικατασταθούν με νέες κατοικίες που θα εξυπηρετούν πλουσιότερους (και συχνά μη μετανάστες) κατοίκους, ώστε να ενισχυθεί η ποικιλία των κατοίκων εκεί.
Τα δανικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν το πρόγραμμα «το μεγαλύτερο κοινωνικό πείραμα αυτού του αιώνα». Οι επικριτές λένε ότι είναι «κοινωνική πολιτική με μπουλντόζα».
Η κυβέρνηση λέει ότι το σχέδιο έχει σκοπό να διαλύσει «παράλληλες κοινωνίες», τις οποίες αξιωματούχοι περιγράφουν ως διαχωρισμένους θύλακες όπου οι μετανάστες δεν συμμετέχουν στην ευρύτερη κοινωνία ή δεν μαθαίνουν δανικά, ακόμη κι αν επωφελούνται από το γενναιόδωρο σύστημα πρόνοιας της χώρας.
Οι επικριτές της κυβερνητικής απόφασης λένε ότι είναι μια ωμή μορφή εθνοτικών διακρίσεων και άσκοπη, σε μια χώρα με χαμηλή εισοδηματική ανισότητα και όπου το επίπεδο στέρησης στις φτωχές περιοχές είναι πολύ λιγότερο έντονο από ό,τι σε πολλές χώρες.
Ενώ πολλές άλλες κυβερνήσεις έχουν πειραματιστεί με λύσεις για την καταπολέμηση των γκέτο, κάποιοι ειδικοί λένε ότι η επιβολή μείωσης των δημόσιων κατοικιών με βάση το εθνικό υπόβαθρο των κατοίκων είναι μια ασυνήθιστη, βαριά και αντιπαραγωγική λύση.
Σε περιοχές όπως το Φολσμόσε, ένα προάστιο του Οντενσε όπου πάνω από τα δύο τρίτα των κατοίκων προέρχονται από μη δυτικές (κυρίως μουσουλμανικές) χώρες, η κυβερνητική εντολή μεταφράζεται σε ευρείας κλίμακας κατεδαφίσεις.
«Αισθάνομαι ότι απομακρύνοντάς μας επιθυμούν να μας κρύψουν, επειδή είμαστε ξένοι», είπε η Νασρίν Μπαχραμπούρ, 73 ετών και περσικής καταγωγής. «Αισθάνομαι ότι είμαι πάντα πρόσφυγας», πρόσθεσε.
Το στεγαστικό πρόγραμμα ανακοινώθηκε το 2018 από μια συντηρητική κυβέρνηση στην Κοπεγχάγη, αλλά άρχισε να παίρνει απτή μορφή μόλις πρόσφατα. Ηταν μέρος ενός ευρύτερου πακέτου που έγινε νόμος, με τους υποστηρικτές του να δεσμεύονται ότι θα διαλύσει τις «παράλληλες κοινωνίες» έως το 2030. Μεταξύ των προβλέψεών του είναι η απαίτηση τα μικρά παιδιά σε ορισμένες περιοχές να περνούν τουλάχιστον 25 ώρες την εβδομάδα σε νηπιαγωγεία όπου θα διδάσκονται τη δανική γλώσσα και τις «δανικές αξίες».
Ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια
Η απόφαση για το ποια κατοικία θα παραμείνει δημόσια θα ληφθεί από τις τοπικές αρχές και τους οικιστικούς συλλόγους. Η ένωση που δραστηριοποιείται στο Φολσμόσε είπε ότι βασίζει τις αποφάσεις της όχι τόσο στο αν ένα κτίριο είναι ερειπωμένο αλλά στη θέση του και στο αν θα τα πήγαινε καλά στην ανοιχτή αγορά.
Στους εκτοπισμένους κατοίκους προσφέρεται εναλλακτική δημόσια στέγαση σε άλλα κτίρια ή γειτονιές.
Αρκετές δικαστικές υποθέσεις που βασίζονται στην κατηγορία ότι ο νόμος ισοδυναμεί με εθνοτικές διακρίσεις έχουν φτάσει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ακόμη και τα Ηνωμένα Εθνη έχουν ασχοληθεί, με μια ομάδα εμπειρογνωμόνων τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα να λέει ότι η Δανία, που έχει σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, θα πρέπει να σταματήσει την πώληση ακινήτων σε ιδιώτες επενδυτές έως ότου εκδοθεί απόφαση για τη νομιμότητα του προγράμματος.
Ο νόμος ορίζει ότι σε γειτονιές όπου τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός είναι μη δυτικής καταγωγής ή τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: χαμηλό εισόδημα, χαμηλή εκπαίδευση, υψηλή ανεργία ή υψηλό ποσοστό κατοίκων που είχαν ποινικές καταδίκες, το ποσοστό των κοινωνικών κατοικιών πρέπει να μειωθεί στο 40% έως το 2030.
Αυτό σημαίνει ότι περισσότερες από 4.000 δημόσιες κατοικίες θα πρέπει να εκκενωθούν ή να γκρεμιστούν. Τουλάχιστον 430 έχουν ήδη κατεδαφιστεί.
Οι επικριτές στη Δανία και αλλού έχουν πει ότι η χώρα θα ήταν καλύτερα να επικεντρωθεί στην καταπολέμηση των διακρίσεων κατά των μειονοτικών κοινοτήτων – κυρίως του μουσουλμανικού πληθυσμού της – εάν ο στόχος είναι να ενσωματωθούν περισσότεροι άνθρωποι στη δανική κοινωνία. Λένε ότι ο νόμος που δημιούργησε το πρόγραμμα στέγασης στην πραγματικότητα επιδεινώνει τις διακρίσεις χαρακτηρίζοντας όσους έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο ως κοινωνικό πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί.
Υποστηρίζουν επίσης ότι οι εθνοτικοί θύλακοι χρησίμευαν ιστορικά ως σημεία υποδοχής για νέους μετανάστες σε πολλές χώρες, μέρη όπου θα μπορούσαν να αποκτήσουν βάση πριν αφομοιωθούν οι επόμενες γενιές μεταναστών.
