Φαινομενικά, οι διαμαρτυρίες που συγκλονίζουν τον Παναμά τις τελευταίες δύο εβδομάδες αφορούν μια σύμβαση που επιτρέπει σε μια καναδική εταιρεία να επεκτείνει τις εργασίες εξόρυξης χαλκού.
Αυτό όμως που διακυβεύεται, είναι ένα πολύ μεγαλύτερο ζήτημα: Τι είδους χώρα πρόκειται να γίνει ο ισθμός της Κεντρικής Αμερικής; Θα πρέπει να παραδίδει τα φυσικά του πλεονεκτήματα σε ξένους επενδυτές;
Το αποτέλεσμα; Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις εδώ από την Εθνική Σταυροφορία των Πολιτών του 1987, όταν οι Παναμέζοι φόρεσαν τα λευκά, βγήκαν στους δρόμους και χτύπησαν κατσαρόλες και τηγάνια για να διαμαρτυρηθούν για τη δικτατορία του στρατηγού Μανουέλ Αντόνιο Νοριέγκα.
Οι διαδηλωτές τώρα έχουν κλείσει δρόμους και έχουν καταστρέψει επιχειρήσεις. Εκατοντάδες έχουν συλληφθεί σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Στο αποκορύφωμα των ταραχών, το υπουργείο Παιδείας ανέστειλε τη λειτουργία των σχολείων. Οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό των Fiestas Patrias, ένα τριήμερο εθνικών εορτών από τις 3 έως τις 5 Νοεμβρίου, αναβλήθηκαν. Δύο ακόμη διαδηλωτές σκοτώθηκαν την Τρίτη, σύμφωνα με την αστυνομία, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων να ανέρχεται σε τουλάχιστον τέσσερις.
Για την ιστορία, ο Θίοντορ Ρούσβελτ διαχώρισε τον Παναμά από την Κολομβία το 1903 ώστε οι Ηνωμένες Πολιτείες να μπορέσουν να ολοκληρώσουν και να ελέγξουν τη διώρυγά του.
Η μια πλευρά υποστηρίζει ότι η συμφωνία με την First Quantum Minerals με έδρα το Τορόντο θα χρηματοδοτήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ θα αποφέρει στην κυβέρνηση τουλάχιστον 375 εκατομμύρια δολάρια ετησίως – μια ευλογία για αυτή τη χώρα των 4,4 εκατομμυρίων κατοίκων, όπου το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι λιγότερο από 19.000 δολάρια. Το ορυχείο Cobre Panama εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στην ιστορία της χώρας και αντιπροσωπεύει σχεδόν το 5% του ΑΕΠ του Παναμά. Παράλληλα, αποτελεί το 75% των εξαγωγικών προϊόντων της χώρας και έχει δημιουργήσει τουλάχιστον 40.000 θέσεις εργασίας.
Οι διαδηλωτές διαφωνούν. Το σύνταγμα του Παναμά κηρύσσει όλα τα κοιτάσματα ορυκτών πόρων, ιδιοκτησία του κράτους. Η σύμβαση δίνει στην First Quantum το δικαίωμα να εξορύσσει χαλκό σε μια έκταση 32.000 στρεμμάτων στην περιοχή Donoso στην ακτή της Καραϊβικής της χώρας για τουλάχιστον 20 χρόνια. Οι ίδιοι λένε ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε αντ′ αυτού να προωθεί τη βιώσιμη γεωργία, την αλιεία και τον τουρισμό.
Η σύμβαση First Quantum βρίσκεται τώρα ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο θα μπορούσε να αποφανθεί για τη συνταγματικότητά της ήδη από τον επόμενο μήνα.
Πηγή: Washington Post