«Η AI αλλάζει εντελώς τον τρόπο χρήσης των υπολογιστών», λέει ο 68χρονος ιδρυτής της Microsoft, ο οποίος παραμένει ενεργός στο πεδίο των ιδεών, αναφορικά με το παρόν και το μέλλον της τεχνολογίας.
Στο εβδομαδιαίο newsletter του, ο Μπιλ Γκέιτς επέλεξε να περιγράψει το πώς θα μοιάζει η ζωή μας ύστερα από λίγα χρόνια, βάσει της ταχύτατης εξέλιξης της ΑΙ. «Εξακολουθώ να αγαπώ το λογισμικό όσο όταν ο Πολ Αλεν και εγώ ξεκινήσαμε τη Microsoft», λέει αλλά σπεύδει να το χαρακτηρίσει… χαζό.
«Για να εκτελέσετε οποιαδήποτε εργασία σε έναν υπολογιστή, πρέπει να πείτε στη συσκευή σας ποια εφαρμογή θα χρησιμοποιήσει. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το Microsoft Word και τα Έγγραφα Google για να συντάξετε μια επιχειρηματική πρόταση, αλλά δεν μπορούν να σας βοηθήσουν να στείλετε ένα email, να μοιραστείτε μια selfie, να αναλύσετε δεδομένα, να προγραμματίσετε ένα πάρτι ή να αγοράσετε εισιτήρια κινηματογράφου. Και ακόμη και οι καλύτεροι ιστότοποι έχουν ελλιπή κατανόηση της δουλειάς, της προσωπικής ζωής, των ενδιαφερόντων και των σχέσεών σας και περιορισμένη δυνατότητα χρήσης αυτών των πληροφοριών για να κάνουν πράγματα για εσάς».
Ο Γκέιτς σημειώνει ότι σήμερα αυτή η διαδικασία είναι εφικτή μόνο από έναν άλλο άνθρωπο – ένα φίλο ή έναν βοηθό. «Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, αυτό θα αλλάξει εντελώς. Δεν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε διαφορετικές εφαρμογές για διαφορετικές εργασίες. Απλώς θα πείτε στη συσκευή σας, σε απλή γλώσσα, τι θέλετε να κάνετε. Και ανάλογα με το πόσες πληροφορίες θα επιλέξετε να μοιραστείτε μαζί του, το λογισμικό θα μπορεί να ανταποκριθεί προσωπικά, επειδή θα κατανοήσει πλούσια τη ζωή σας».
Στο εγγύς μέλλον, οποιοσδήποτε είναι online θα μπορεί να έχει έναν προσωπικό βοηθό με τεχνητή νοημοσύνη που ξεπερνά κατά πολύ τη σημερινή τεχνολογία. «Αυτός ο τύπος λογισμικού –κάτι που ανταποκρίνεται στη φυσική γλώσσα και μπορεί να ολοκληρώσει πολλές διαφορετικές εργασίες με βάση τις γνώσεις του για τον χρήστη– ονομάζεται εκπρόσωπος (agent)».
Ο Γκέιτς σημειώνει ότι είχε στο μυαλό του αυτή την ιδέα για σχεδόν 30 χρόνια. Εγραψε μάλιστα για τους «εκπροσώπους» στο βιβλίο του The Road Ahead το 1995. «Οι εκπρόσωποι δεν πρόκειται μόνο να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο όλοι αλληλεπιδρούν με τους υπολογιστές. Θα ανατρέψουν επίσης τη βιομηχανία λογισμικού, φέρνοντας τη μεγαλύτερη επανάσταση στους υπολογιστές από τότε που περάσαμε από την πληκτρολόγηση εντολών στο πάτημα εικονιδίων».
Ενας προσωπικός βοηθός για όλους
Γιατί οι άνθρωποι θα χρησιμοποιούν agents, αναρωτιέται ο Μπιλ Γκέιτς. «Η απάντηση είναι ότι θα είναι δραματικά καλύτεροι» από οτιδήποτε έχουμε δει στο παρελθόν.
«Θα μπορείτε να κάνετε συζητήσεις μαζί τους. Θα είναι πολύ πιο εξατομικευμένοι και δεν θα περιορίζονται σε σχετικά απλές εργασίες όπως η σύνταξη μιας επιστολής. Το Clippy (σ.σ.: ένας ψηφιακός βοηθός του Microsoft Office) έχει τόσα κοινά με τους agents όσο ένα περιστροφικό τηλέφωνο με μια φορητή συσκευή. Ενας agent θα μπορεί να σας βοηθήσει με όλες τις δραστηριότητές σας, εάν το θέλετε. Με την άδεια να παρακολουθεί τις διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις και τις τοποθεσίες σας στον πραγματικό κόσμο, θα αναπτύξει μια ισχυρή κατανόηση των ανθρώπων, των τοποθεσιών και των δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετέχετε. Θα λάβει υπόψη τις προσωπικές και εργασιακές σας σχέσεις, τα χόμπι, τις προτιμήσεις και το πρόγραμμά σας. Θα επιλέξετε πώς και πότε θα παρέμβει για να βοηθήσει σε κάτι ή θα σας ζητήσει να πάρετε μια απόφαση».
Ακολούθως, ο Μπιλ Γκέιτς σπεύδει να συγκρίνει τους agents με τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που είναι διαθέσιμα σήμερα.
«Τα περισσότερα από αυτά είναι bots. Περιορίζονται σε μία εφαρμογή και γενικά παρεμβαίνουν μόνο όταν γράφετε μια συγκεκριμένη λέξη ή ζητάτε βοήθεια. Επειδή δεν θυμούνται πώς τα χρησιμοποιείτε κάθε φορά, δεν βελτιώνονται ούτε μαθαίνουν καμία από τις προτιμήσεις σας. Ο Clippy ήταν bot, όχι agent. Οι agents είναι πιο έξυπνοι. Είναι προνοητικοί, ικανοί να κάνουν προτάσεις πριν τις ζητήσετε. Εκτελούν εργασίες σε όλες τις εφαρμογές. Βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου επειδή θυμούνται τις δραστηριότητές σας και αναγνωρίζουν την πρόθεση και τα πρότυπα στη συμπεριφορά σας. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, προσφέρονται να παρέχουν αυτό που πιστεύουν ότι χρειάζεστε, αν και πάντα θα παίρνετε τις τελικές αποφάσεις».
Και δίνει παραδείγματα: « Φανταστείτε ότι θέλετε να προγραμματίσετε ένα ταξίδι. Ενα ταξιδιωτικό bot θα προσδιορίσει τα ξενοδοχεία που ταιριάζουν στον προϋπολογισμό σας. Ενας agent θα γνωρίζει ποια εποχή του χρόνου θα ταξιδέψετε και, με βάση τις γνώσεις του σχετικά με το αν δοκιμάζετε πάντα έναν νέο προορισμό ή αν θέλετε να επιστρέφετε επανειλημμένα στο ίδιο μέρος, θα μπορεί να προτείνει τοποθεσίες. Οταν του ζητηθεί, θα σας προτείνει πράγματα που πρέπει να κάνετε με βάση τα ενδιαφέροντά σας και την τάση σας για περιπέτεια και θα κάνει κρατήσεις στα είδη εστιατορίων που θα απολαύσετε. Αν θέλετε αυτό το είδος βαθιά εξατομικευμένου προγραμματισμού σήμερα, πρέπει να πληρώσετε έναν ταξιδιωτικό πράκτορα και να αφιερώσετε χρόνο λέγοντάς του τι θέλετε. Ο πιο συναρπαστικός αντίκτυπος των AI agents είναι ο τρόπος με τον οποίο θα εκδημοκρατίσουν τις υπηρεσίες που σήμερα είναι πολύ ακριβές για τους περισσότερους ανθρώπους».
Συμπληρώνει δε ότι οι agents θα έχουν ιδιαίτερα μεγάλη επιρροή σε τέσσερις τομείς: υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, παραγωγικότητα και ψυχαγωγία-κατανάλωση.
Υγεία
«Σήμερα, ο κύριος ρόλος του AI στην υγειονομική περίθαλψη είναι να βοηθά σε διοικητικά καθήκοντα. Οι Abridge, Nuance DAX και Nabla Copilot, για παράδειγμα, μπορούν να καταγράψουν ηχητικά ένα ραντεβού και στη συνέχεια να γράψουν σημειώσεις για να τις εξετάσει ο γιατρός. Η πραγματική αλλαγή θα έρθει όταν οι agents μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να λάβουν συμβουλές για το πώς να αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας και να αποφασίσουν εάν πρέπει να αναζητήσουν θεραπεία», σημειώνει ο 68χρονος ιδρυτής της Microsoft.
«Αυτοί οι agents θα βοηθήσουν επίσης τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας να λαμβάνουν αποφάσεις και να είναι πιο παραγωγικοί», τονίζει και προσθέτει: «Η βοήθεια ασθενών και εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης θα είναι ιδιαίτερα επωφελής για τους ανθρώπους σε φτωχές χώρες, όπου πολλοί δεν μπορούν ποτέ να δουν γιατρό. Αυτοί οι κλινικοί ιατροί-agents θα είναι πιο αργοί από άλλους που θα τεθούν σε κυκλοφορία, επειδή η σωστή αντιμετώπιση είναι θέμα ζωής και θανάτου».
Σημειώνει ότι θα χρειαστούν αποδείξεις, ότι οι agents της υγείας θα είναι συνολικά ωφέλιμοι, «μολονότι δεν θα είναι τέλειοι και θα κάνουν λάθη». Φυσικά και οι άνθρωποι κάνουν λάθη και το να μην έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη είναι επίσης ένα πρόβλημα, λέει και προσθέτει: «Η φροντίδα ψυχικής υγείας είναι ένα άλλο παράδειγμα υπηρεσίας που οι agents θα διαθέσουν σχεδόν σε όλους. Σήμερα, οι εβδομαδιαίες θεραπευτικές συνεδρίες φαίνονται πολυτέλεια. Αλλά υπάρχουν πολλές ακάλυπτες ανάγκες και πολλοί άνθρωποι που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από θεραπεία στην οποία δεν έχουν πρόσβαση».
Οι agents τεχνητής νοημοσύνης, που είναι καλά εκπαιδευμένοι στην ψυχική υγεία, θα κάνουν τη θεραπεία προσιτή και ευκολότερη. «Οι Wysa και Youper είναι δύο από τα πρώτα chatbots, αλλά οι agents θα πάνε πολύ πιο βαθιά. Εάν επιλέξετε να μοιραστείτε αρκετές πληροφορίες με έναν agent ψυχικής υγείας, θα κατανοήσει το ιστορικό της ζωής σας και τις σχέσεις σας. Θα είναι διαθέσιμο όταν το χρειαστείτε και δεν θα γίνει ποτέ ανυπόμονο. Θα μπορούσε ακόμη και, με την άδειά σας, να παρακολουθεί τις φυσικές σας απαντήσεις στη θεραπεία μέσω του έξυπνου ρολογιού σας –όπως αν η καρδιά σας αρχίζει να χτυπάει γρήγορα όταν μιλάτε για ένα πρόβλημα με το αφεντικό σας– και να προτείνει πότε πρέπει να επισκεφθείτε έναν άνθρωπο θεραπευτή».
Εκπαίδευση
«Για δεκαετίες, ενθουσιάστηκα με όλους τους τρόπους με τους οποίους το λογισμικό θα διευκόλυνε τις δουλειές των δασκάλων και θα βοηθούσε τους μαθητές να μάθουν», λέει ο Γκέιτς, σημειώνοντας ότι η νέα σελίδα της τεχνολογίας «δεν θα αντικαταστήσει τους δασκάλους, αλλά θα συμπληρώσει την εργασία τους — εξατομίκευση της εργασίας για τους μαθητές και απελευθέρωση των δασκάλων από τη γραφειοκρατία και άλλες εργασίες, ώστε να μπορούν να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα πιο σημαντικά μέρη της δουλειάς».
«Αυτές οι αλλαγές αρχίζουν επιτέλους να συμβαίνουν με δραματικό τρόπο», επισημαίνει. «Το Khanmigo, ένα ρομπότ βασισμένο σε κείμενο που δημιουργήθηκε από την Ακαδημία Khan, μπορεί να διδάξει μαθηματικά, επιστήμες και ανθρωπιστικές επιστήμες. Για παράδειγμα, μπορεί να εξηγήσει τον τετραγωνικό τύπο και να δημιουργήσει μαθηματικά προβλήματα για εξάσκηση. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τους δασκάλους να κάνουν πράγματα όπως να γράφουν σχέδια μαθήματος».
«Οι agents θα ανοίξουν πολλές περισσότερες ευκαιρίες μάθησης. Για παράδειγμα, λίγες οικογένειες μπορούν να πληρώσουν για έναν δάσκαλο που εργάζεται αποκλειστικά με έναν μαθητή. Εάν οι agents μπορούν να καταγράψουν τι κάνει έναν εκπαιδευτή αποτελεσματικό, θα ξεκλειδώσουν αυτήν τη συμπληρωματική οδηγία για όλους όσοι το θέλουν. Εάν ένας καθηγητής γνωρίζει ότι σε ένα παιδί αρέσει το Minecraft και η Taylor Swift, θα χρησιμοποιήσει το Minecraft για να του διδάξει τον υπολογισμό του όγκου και του εμβαδού των σχημάτων και τους στίχους της Taylor για να του διδάξει την αφήγηση και τα σχήματα ομοιοκαταληξίας. Η εμπειρία θα είναι πολύ πιο πλούσια —με γραφικά και ήχο, για παράδειγμα— και πιο εξατομικευμένη».
Παραγωγικότητα
Υπάρχει ήδη μεγάλος ανταγωνισμός σε αυτόν τον τομέα. «Η Microsoft κάνει το Copilot μέρος του Word, του Excel, του Outlook και άλλων υπηρεσιών. Η Google κάνει παρόμοια πράγματα με το Assistant with Bard και τα εργαλεία παραγωγικότητάς του. Αυτοί οι copilots μπορούν να κάνουν πολλά – όπως να μετατρέψουν ένα γραπτό έγγραφο σε slide deck, να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με ένα υπολογιστικό φύλλο χρησιμοποιώντας φυσική γλώσσα και να συνοψίσουν νήματα email την ώρα που εκπροσωπούν την άποψη κάθε ατόμου».
«Οι agents θα κάνουν ακόμη περισσότερα. Το να έχετε έναν θα είναι σαν να έχετε ένα άτομο αφοσιωμένο να σας βοηθά με διάφορες εργασίες. Εάν έχετε μια ιδέα για μια επιχείρηση, ένας agent θα σας βοηθήσει να συντάξετε ένα επιχειρηματικό σχέδιο, θα δημιουργήσει μια παρουσίαση και εικόνες για το πώς μπορεί να μοιάζει το προϊόν σας. Οι εταιρείες θα μπορούν να διαθέτουν agents στους υπαλλήλους τους για να συμβουλεύονται άμεσα και να συμμετέχουν σε κάθε συνάντηση, ώστε να μπορούν να απαντούν σε ερωτήσεις. Είτε εργάζεστε σε γραφείο είτε όχι, θα μπορεί να σας βοηθήσει με τον ίδιο τρόπο που οι προσωπικοί βοηθοί υποστηρίζουν τα στελέχη σήμερα. Εάν ο φίλος σας μόλις υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση, ο agent θα προσφερθεί να στείλει λουλούδια και να τα παραγγείλει για εσάς. Αν του πείτε ότι θέλετε να συναντήσετε τον παλιό σας συγκάτοικο από το κολέγιο, θα συνεργαστεί με τον agent του για να βρουν χρόνο. Θα σας υπενθυμίσει ακόμα ότι το μεγαλύτερο παιδί του μόλις ξεκίνησε το κολέγιο στο τοπικό πανεπιστήμιο».
Ψυχαγωγία και κατανάλωση
«Ηδη, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να σας βοηθήσει να επιλέξετε μια νέα τηλεόραση και να προτείνει ταινίες, βιβλία, εκπομπές και podcast. Ομοίως, μια εταιρεία στην οποία έχω επενδύσει, κυκλοφόρησε πρόσφατα το Pix, το οποίο σας επιτρέπει να κάνετε ερωτήσεις (ποιες ταινίες του Ρόμπερτ Ρέντφορντ θα ήθελα και πού μπορώ να τις δω;) και στη συνέχεια κάνει συστάσεις με βάση αυτό που σας άρεσε στο παρελθόν. Το Spotify διαθέτει έναν DJ με τεχνητή νοημοσύνη που όχι μόνο παίζει τραγούδια με βάση τις προτιμήσεις σας, αλλά μιλάει μαζί σας και μπορεί ακόμη και να σας καλεί με το όνομά σας».
«Οι agents δεν θα κάνουν απλώς συστάσεις. Θα σας βοηθήσουν να ενεργήσετε. Εάν θέλετε να αγοράσετε μια κάμερα, θα ζητήσετε να σας διαβάσει όλες τις κριτικές, να τις συνοψίσει, να κάνει μια σύσταση και να την παραγγείλει μόλις λάβετε απόφαση. Εάν πείτε ότι θέλετε να παρακολουθήσετε το Star Wars, θα γνωρίζει εάν έχετε εγγραφεί στη σωστή υπηρεσία και αν δεν είστε, θα σας προτείνει να εγγραφείτε. Και αν δεν ξέρετε τι διάθεση έχετε, θα κάνει προτάσεις και στη συνέχεια θα καταλάβει πώς να παίξει την ταινία. Θα μπορείτε επίσης να λαμβάνετε νέα και ψυχαγωγία που έχουν προσαρμοσθεί στα ενδιαφέροντά σας. Το CurioAI, το οποίο δημιουργεί ένα προσαρμοσμένο podcast για οποιοδήποτε θέμα ρωτάτε, είναι μια γεύση του τι έρχεται».
Ενα κύμα σοκ στον κλάδο της τεχνολογίας
Καταληκτικά, ο Μπιλ Γκέιτς περιγράφει την επόμενη μέρα, λέγοντας ότι οι agents θα μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά σε οποιαδήποτε δραστηριότητα και σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής.
«Οι συνέπειες για τις επιχειρήσεις λογισμικού και για την κοινωνία θα είναι βαθιές. Το Android, το iOS και τα Windows είναι πλατφόρμες. Οι agents θα είναι η επόμενη πλατφόρμα. Για να δημιουργήσετε μια νέα εφαρμογή ή υπηρεσία, δεν θα χρειαστεί να ξέρετε πώς να γράφετε κώδικα ή να κάνετε γραφιστική. Απλώς θα πείτε στον agents τι θέλετε. Θα μπορεί να γράψει τον κώδικα, να σχεδιάσει την εμφάνιση και την αίσθηση της εφαρμογής, να δημιουργήσει ένα λογότυπο και να δημοσιεύσει την εφαρμογή σε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα».
«Οι agents θα επηρεάσουν τον τρόπο που χρησιμοποιούμε το λογισμικό καθώς και τον τρόπο γραφής του. Θα αντικαταστήσουν τους ιστότοπους αναζήτησης επειδή θα είναι καλύτεροι στο να βρίσκουν πληροφορίες και να τις συνοψίζουν για εσάς. Θα αντικαταστήσουν πολλούς ιστότοπους ηλεκτρονικού εμπορίου επειδή θα βρουν την καλύτερη τιμή για εσάς και δεν θα περιοριστούν σε λίγους μόνο προμηθευτές. Θα αντικαταστήσουν τους επεξεργαστές κειμένου, τα υπολογιστικά φύλλα και άλλες εφαρμογές».
«Σήμερα, οι agents είναι ενσωματωμένοι σε άλλο λογισμικό, όπως σε επεξεργαστές κειμένου και υπολογιστικά φύλλα, αλλά τελικά θα λειτουργήσουν μόνοι τους. Αν και ορισμένοι θα είναι ελεύθεροι (και θα υποστηρίζονται από διαφημίσεις), πιστεύω ότι θα πληρώσετε για τα περισσότερα από αυτά, πράγμα που σημαίνει ότι οι εταιρείες θα έχουν κίνητρο να τους κάνουν να εργάζονται για λογαριασμό σας και όχι για έναν διαφημιστή. Εάν ο αριθμός των εταιρειών που άρχισαν να εργάζονται για την τεχνητή νοημοσύνη μόλις φέτος είναι κάποια ένδειξη, θα υπάρχει εξαιρετικός ανταγωνισμός, που θα κάνει τους agents πολύ φθηνούς».