Ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνουν το ρίσκο για ανάπτυξη καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη – όμως, κάποια άλλα είναι καλά για τον οργανισμό, επισημαίνει νέα έρευνα σχετικά με τα «δαιμονοποιημένα» φαγητά.
Η μεγάλη διεθνής μελέτη διαπίστωσε ότι ενώ η τακτική κατανάλωση προϊόντων κρέατος –όπως λουκάνικα– και ζαχαρούχων ποτών αυξάνει την πιθανότητα να νοσήσει κάποιος, προϊόντα όπως το ψωμί και τα δημητριακά στην πραγματικότητα μειώνουν τον κίνδυνο –επειδή περιέχουν φυτικές ίνες– παρά το γεγονός ότι αποτελούν επίσης εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα (UPF), σύμφωνα με ευρήματα ερευνητών που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet. Ομοίως, οι σάλτσες, οι αλοιφές και τα καρυκεύματα επίσης βλάπτουν την υγεία, αλλά όχι τόσο πολύ όσο τα ζωικά προϊόντα και τα αναψυκτικά.
Ωστόσο, αρκετοί άλλοι τύποι υπερ-επεξεργασμένων προϊόντων που θεωρούνταν προηγουμένως επιβλαβείς –γλυκά και επιδόρπια, έτοιμα γεύματα, αλμυρά σνακ και φυτικές εναλλακτικές λύσεις σε προϊόντα κρέατος– πήραν επίσης το πράσινο φως. Δεν «σχετίζονται με τον κίνδυνο πολυνοσηρότητας», εξηγούν οι συντάκτες της έκθεσης, επισημαίνοντας ότι «η θεώρηση όλων των επεξεργασμένων προϊόντων ως βλαβερών δεν είναι αδικαιολόγητη».
Η εν λόγω μελέτη βασίζεται σε ανάλυση του διατροφικού ιστορικού και των ασθενειών που αντιμετώπισαν 266.666 άτομα σε επτά ευρωπαϊκές χώρες. Οι συντάκτες δήλωσαν αρχικά πως «η διατροφή των ανθρώπων είναι πολύ σημαντική για την υγεία: Σε αυτή την πολυεθνική ευρωπαϊκή μελέτη, διαπιστώσαμε ότι η υψηλότερη κατανάλωση UPF σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο πολυνοσηρότητας καρκίνου και καρδιομεταβολικών νοσημάτων». Οι άνθρωποι που επιθυμούν να μειώσουν τον κίνδυνο θα πρέπει να αντικαταστήσουν «κάποια αλλά όχι όλα» τα προϊόντα τέτοιου τύπου στη διατροφή τους με «παρόμοια, λιγότερο επεξεργασμένα για την πρόληψη του καρκίνου και της πολυνοσηρότητας» ή να ακολουθήσουν τη μεσογειακή διατροφή. Πολυνοσηρότητα αποκαλείται η κατάσταση κατά την οποία κάποιος πάσχει ταυτόχρονα από τουλάχιστον δύο ασθένειες που απειλούν τη ζωή του, όπως ο καρκίνος και η καρδιοπάθεια.
Η έντονη ανησυχία που έχει δημιουργηθεί γύρω από τα επεξεργασμένα τρόφιμα τους τελευταίους μήνες έχει επιδεινωθεί από το γεγονός ότι το 50%-60% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης σε ορισμένες χώρες υψηλού εισοδήματος προέρχεται από αυτά, αντί να προέρχεται από φρεσκομαγειρεμένα πιάτα.
Ο Χάινζ Φράισλινικ, ένας εκ των συντακτών της μελέτης και εμπειρογνώμονας στην υπηρεσία έρευνας για τον καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η οποία επίσης συνεργάστηκε στη μελέτη, τόνισε: «Η μελέτη μας υπογραμμίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να αποφεύγονται εντελώς τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά η κατανάλωσή τους θα πρέπει να περιορίζεται και να προτιμώνται τα φρέσκα ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα».
Ο Ιαν Τζόνσον, ερευνητής διατροφής και ομότιμος συνεργάτης του Ινστιτούτου Quadram, επισήμανε ότι η μελέτη έριξε φως στο ποιοι τύποι επεξεργασμένων τροφίμων είναι επιβλαβείς και ποιοι όχι: «Οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν συσχέτιση στην εμφάνιση πολλαπλών χρόνιων ασθενειών· δείχνουν, ωστόσο, πως η κοινή παραδοχή ότι όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με ασθένειες είναι μάλλον λανθασμένη».