Το ηφαίστειο της χερσονήσου Ρέικιανες στην Ισλανδία εξερράγη τα ξημερώματα της Τρίτης ύστερα από αρκετές εβδομάδες σεισμικής δραστηριότητας. Το μήκους 4 χιλιομέτρων ρήγμα, ηλικίας περίπου 2.000 ετών, άρχισε να βρυχάται βγάζοντας εντυπωσιακούς πίδακες πηχτής λάβας και μάγματος. «Προσοχή: ηφαιστειακή έκρηξη έχει ξεκινήσει στα βόρεια της πόλης Γκρίνταβικ», έγραψε ο ιστότοπος της μετεωρολογικής υπηρεσίας της χώρας. Λίγα λεπτά αργότερα διατάχθηκε από τις Αρχές η εκκένωση της μικρής πόλης των 4.000 κατοίκων, στην οποία κατοικούν κυρίως ψαράδες.
Κινδυνεύουν άνθρωποι;
Η κυβέρνηση δήλωσε την Τρίτη πως καμία ανθρώπινη ζωή δεν βρίσκεται σε κίνδυνο, καθώς η ταχύτητα με την οποία κινείται η λάβα είναι πολύ χαμηλή και μπορεί κανείς να οδηγήσει μακριά της ή ακόμη και να απομακρυνθεί πεζή.
Η Γκρίνταβικ εκκενώθηκε εγκαίρως και οι Αρχές παραμένουν σε επιφυλακή ώστε να εκκενώσουν οποιαδήποτε άλλη πόλη ή χωριό χρειαστεί. Τα σπίτια του χωριού είναι απίθανο να κινδυνεύσουν ακόμη κι αν οι σεισμικές δραστηριότητες κρατήσουν για μήνες, δήλωσαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Ωστόσο, οι κάτοικοι δεν αναμένεται να επιστρέψουν στο χωριό στο άμεσο μέλλον.
Ο Χανς Βερά, Βέλγος που ζει 25 χρόνια σε ένα μικρό σπίτι έξω από το χωριό, δήλωσε πως «δεν έχουμε ιδέα πόσο θα διαρκέσει η αναμονή».
Οι Αρχές ωστόσο τονίζουν με κάθε σοβαρότητα ότι το ηφαίστειο δεν είναι τουριστική ατραξιόν και είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να προσεγγίζεται από μη ειδικούς, καθώς τα αέρια που εκλύονται μπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικές παθήσεις, ακόμη και λιποθυμίες.
Θα επηρεαστούν οι πτήσεις;
Οταν το 2010 εξερράγη στη χώρα το τεράστιο ηφαίστειο Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ, η σκόνη από την έκρηξη προκάλεσε χάος εβδομάδων και καθήλωσε περισσότερες από 100.000 πτήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι ειδικοί πιστεύουν πως η προχθεσινή έκρηξη δεν θα έχει τα ίδια αποτελέσματα, καθώς οι πιθανότητες να δημιουργήσει παρόμοια επίπεδα σκόνης είναι ελάχιστες.
Σε αντίθεση με το 2010, τα ηφαιστειακά συστήματα του Ρέικιανες δεν είναι παγιδευμένα κάτω από παγετώνες. Οι Αρχές παραμένουν ωστόσο σε επιφυλακή καθώς οι ηφαιστειακές δραστηριότητες είναι συχνά απρόβλεπτες. «Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κίνδυνος για τις πτήσεις, ειδικά όσες γίνονται εκτός Ισλανδίας», δήλωσε στον βρετανικό Guardian ο Σαμ Μίτσελ, ηφαιστειολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ.
Οποιαδήποτε αλλαγή κατά τις προσεχείς πτήσεις θα αφορά το αεροδρόμιο Κέφλαβικ που εξυπηρετεί την πρωτεύουσα της χώρας. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει κάτι τέτοιο.
Θα προκαλέσει ατμοσφαιρική ρύπανση;
Αν και η έκρηξη δεν αναμένεται να επηρεάσει άλλες κατοικημένες περιοχές ή κρίσιμες υποδομές (όπως σταθμούς παραγωγής ενέργειας), υπάρχει μια ήπια έκλυση τοξικών αερίων, τα οποία αναμένεται να φτάσουν μέχρι την πόλη του Ρέικιαβικ που βρίσκεται λίγο περισσότερα από 40 χιλιόμετρα μακριά. Εάν η έκρηξη διατηρήσει την τρέχουσα ένταση, πολλοί ερευνητές φοβούνται πως μπορεί να προκαλέσει σημαντική ατμοσφαιρική ρύπανση με απρόβλεπτες συνέπειες για την Ευρώπη. Ωστόσο προς στιγμήν η ένταση βαίνει μειούμενη, ενώ ο άνεμος είναι και αναμένεται να παραμείνει σύμμαχος. «Τα καλά νέα είναι ότι ο άνεμος είναι βορειοδυτικός και σύμφωνα με τις προγνώσεις θα παραμείνει βόρειος για τις επόμενες ημέρες. Ως εκ τούτου, η στήλη του καπνού της έκρηξης θα παρασυρθεί προς τον αρκτικό κύκλο, μακριά από κατοικημένες περιοχές», δήλωσε εκπρόσωπος της μετεωρολογικής υπηρεσίας της Ισλανδίας.
Η χώρα είναι εξαιρετικά ηφαιστειογενής και αποτελεί την πιο ηφαιστειακή περιφέρεια στην Ευρώπη.
Διαθέτει εκατοντάδες ηφαιστειακά συστήματα ηλικίας έως και χιλιάδων ετών, από τα οποία τα 33 θεωρούνται ενεργά. Η έκρηξη της Ρέικιανες είναι η τέταρτη στη συγκεκριμένη περιοχή από το 2021. Μέχρι εκείνη τη χρονιά η χερσόνησος είχε περίπου 800 χρόνια να καταγράψει ηφαιστειακή δραστηριότητα, ενώ οι ηφαιστειολόγοι εκτιμούν πως ο κύκλος που έχει ανοίξει θα μπορούσε να διαρκέσει πολλές δεκαετίες.
Σύμφωνα με το υπουργείο Τουρισμού της χώρας, οι συχνές εκρήξεις των ισλανδικών ηφαιστείων έχουν γίνει ατραξιόν μεταξύ φυσιολατρών και ερασιτεχνών ηφαιστειολόγων. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, τα τελευταία δύο χρόνια σχεδόν 680.000 επισκέπτες έχουν επισκεφθεί τη χώρα για να δουν από κοντά τα σωθικά της Γης να αναδύονται στην επιφάνεια.