Πολλοί ήταν εκείνοι που «έπαιξαν» φέτος στη διεθνή σκηνή, προχωρώντας σε κινήσεις που άλλαξαν όσα θεωρούσαμε δεδομένα, από την Ουκρανία ως την Ιταλία και από την Ανατολική Μεσόγειο ως την Κίνα.
Ο ιστοχώρος Gzero ξεχωρίζει δέκα τέτοιους «παίκτες» (ανθρώπους, ομάδες, τεχνολογίες, τάσεις), που άφησαν το στίγμα τους στη χρονιά που φεύγει.
Καλώς ήρθατε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης
Η νοημοσύνη μπορεί να είναι τεχνητή, πλην όμως το πολιτικό διακύβευμα που αναδύεται μέσω αυτής είναι καθ’ όλα πραγματικό. Μόλις κυκλοφόρησε το ChatGPT στα τέλη του περασμένου έτους, πολλοί διεθνώς άρχισαν να αντιλαμβάνονται την τεράστια δύναμη της εν λόγω τεχνολογίας, που μπορεί να κάνει τις κοινωνίες μας πιο αποτελεσματικές αλλά και να εξαλείψει θέσεις εργασίας ή να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη μας στους θεσμούς. Καθ′ όλη τη διάρκεια του 2023, οι πιο ισχυρές κυβερνήσεις στον κόσμο επιχείρησαν να θέσουν την τεχνητή νοημοσύνη εντός ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα περιορίζει μεν τους κινδύνους που απορρέουν από αυτήν χωρίς όμως να καταπνίγει παράλληλα και την καινοτομία. Το παιχνίδι άλλαξε: Το 2023 ήταν μόνο η αρχή…
Ο Τραμπ στο εδώλιο μεν… αλλά και σε τροχιά ανόδου
Θα υπέθετε κανείς ότι ένας πρώην πρόεδρος που έχει παραπεμφθεί σε δίκες και αντιμετωπίζει σειρά από κατηγορίες δεν θα είχε σχεδόν καμία πιθανότητα να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρώτος πρώην πρόεδρος που βρίσκεται αντιμέτωπος με ποινικές κατηγορίες στην ιστορία των ΗΠΑ, εξακολουθεί, υπό μια έννοια, να εκπλήσσει. Αντί να υπονομεύσουν την εκστρατεία του ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2024, τα νομικά δεινά του Τραμπ φαίνεται πως του δίνουν επιπλέον ώθηση. Ο 77χρονος αποχαιρετά το 2023 με ποσοστά πολύ υψηλότερα από εκείνα των λοιπών διεκδικητών του προεδρικού χρίσματος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, χωρίς καν να συμμετέχει στα προεδρικά ντιμπέιτ. Παράλληλα προηγείται και έναντι του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν στις δημοσκοπήσεις.
Ρωσικά χαρακώματα μπλοκάρουν την ουκρανική αντεπίθεση
Η Ουκρανία εξαπέλυσε φέτος τη δική της αντεπίθεση με την ελπίδα να ανακτήσει τον έλεγχο εδαφών που είναι σήμερα υπό ρωσική κατοχή αλλά και να πείσει τους Δυτικούς ότι η βοήθεια που έχουν στείλει στο Κίεβο έχει πρακτικό αντίκρισμα. Οι ρωσικές δυνάμεις θωρακίστηκαν, ωστόσο, πίσω από φράγματα, ναρκοπέδια και χαρακώματα, ματαιώνοντας έτσι τα σχέδια των Ουκρανών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται πια, με τις ρωσικές δυνάμεις να εξακολουθούν να κατέχουν το 18% του εδάφους της Ουκρανίας. Οσο για τον ίδιο τον Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι πια περισσότερο σίγουρος ότι η Ρωσία μπορεί να αντέξει τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Η στιγμή του Μόντι και η Ινδία που ανεβαίνει
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και την περίοδο που ακολούθησε, ενώ οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας ωθούσαν τις τιμές τροφίμων και καυσίμων στα ύψη, οι πλούσιες δημοκρατίες της Δύσης από τη μία πλευρά και οι αναπτυσσόμενες χώρες του παγκόσμιου Νότου από την άλλη, είδαν το μεταξύ τους χάσμα να διευρύνεται. Ωστόσο, κανείς δεν έκανε περισσότερα προκειμένου να γεφυρώσει αυτό το χάσμα φέτος από τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι. Βελτιώνοντας τη σχέση της Ινδίας με την G7 αλλά και μέσα από την ηγεσία του στην G20 φέτος, ο Μόντι μεσολάβησε ώστε να επιτευχθούν συμβιβασμοί σε θέματα όπως η κλιματική πολιτική. Ακόμη και η διαμάχη σχετικά με τη δολοφονία ενός ακτιβιστή στον Καναδά δεν ήταν αρκετή ώστε να πλήξει τη θέση του Μόντι έναντι των δυτικών δυνάμεων που τον αντιμετωπίζουν πια ως έναν ολοένα σημαντικότερο σύμμαχο απέναντι στην Κίνα.
Τα συνδικάτα στις ΗΠΑ – και πάλι ισχυρά
Απεργοί εργάτες στις Ηνωμένες Πολιτείες κατάφεραν φέτος να εξασφαλίσουν παραχωρήσεις από τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες αλλά και να κάνουν τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να πάρει θέση στο πλευρό τους στον δρόμο. Οι ενώσεις των ηθοποιών κατέβασαν ρολά στο Χόλιγουντ για μήνες και το συνδικάτο των Teamsters κατέληξε σε συμφωνία με την UPS. Συνολικά, σχεδόν μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι έκαναν απεργία φέτος, σχεδόν οκτώ φορές περισσότεροι από ό,τι το 2021, με τα ποσοστά της λαϊκής υποστήριξης προς τις συνδικαλιστικές ενώσεις να κινούνται πια σε επίπεδα που για τελευταία φορά είχαν καταγραφεί τη δεκαετία του 1960.
Η Χαμάς ανοίγει πληγές στη Μέση Ανατολή
Εως και το βράδυ της 6ης Οκτωβρίου, ένα Ισραήλ το οποίο πολιτικά είχε μετακινηθεί δεξιότερα, φαινόταν ότι ήταν σε θέση να περιορίσει τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, να επεκτείνει τους παράνομους εποικισμούς του στη Δυτική Οχθη και να προχωρήσει στην εξομάλυνση των σχέσεών του με τον αραβικό κόσμο. Οσο για το δράμα των Παλαιστινίων, εκείνο έδειχνε να έχει πια εκπέσει από την ατζέντα της διεθνούς ειδησεογραφίας. Οι πολύνεκρες επιθέσεις που εξαπέλυσε η Χαμάς ωστόσο κατά Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου ήρθαν να αλλάξουν πλήρως τα δεδομένα.
Ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και η λάμψη των σπορ
Εως και πριν από λίγα χρόνια, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε ταυτιστεί με αρνητικές εξελίξεις όπως ήταν η δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, οι επενδύσεις του πλούσιου σε πετρέλαιο σουνιτικού βασιλείου σε δημοφιλή αθλήματα –όπως είναι κυρίως το ποδόσφαιρο και το γκολφ– θα άλλαζαν εν τω μεταξύ τη διεθνή ατζέντα επηρεάζοντας θετικά το κλίμα υπέρ του Ριάντ. Στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Σαουδικής Αραβίας αγωνίζονται πια ορισμένοι από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές στον κόσμο όπως ο σούπερ σταρ Κριστιάνο Ρονάλντο. Σύμφωνα με τους επικριτές του, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν απλώς «ξεπλένει» τα όποια κακώς κείμενα μέσα από μεγάλες και λαμπερές αθλητικές διοργανώσεις («sportswashing») αλλάζοντας έτσι την ατζέντα. Οι όποιες επικρίσεις ωστόσο, όπως φαίνεται δεν αγγίζουν την ίδια τη σαουδαραβική ηγεσία η οποία έχει βαλθεί να μετατρέψει το σουνιτικό βασίλειο σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό.
Barbie η φεμινίστρια
Η σκηνοθέτις Γκρέτα Γκέργουιγκ επανέφερε στο προσκήνιο, μέσω της κινηματογραφικής ταινίας «Barbie», τις φεμινιστικές καταβολές της ομώνυμης κούκλας. Παράλληλα ωστόσο, έγινε και η πρώτη γυναίκα στα χρονικά που σκηνοθέτησε μια ταινία τα έσοδα της οποίας ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια παγκοσμίως.
Τζόρτζια Μελόνι η πραγματίστρια
Η Τζόρτζια Μελόνι ήταν σχετικά άγνωστη στη διεθνή σκηνή ώσπου οι Ιταλοί ψηφοφόροι εξέλεξαν πρώτη δύναμη το ακροδεξιό κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli d’Italia) στα τέλη του περασμένου έτους, γεννώντας έτσι φόβους ότι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε. θα μπορούσε να γίνει σαν την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν. Η Τζόρτζια Μελόνι ωστόσο, ως πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας μετά την εκλογή της, έσπευσε να «αγκαλιάσει» την Ουκρανία αλλά και την Ε.Ε., ενθαρρύνοντας έτσι τους Ευρωπαίους ηγέτες οι οποίοι, με τη σειρά τους, ήταν πιο ανοιχτοί στο να ακούσουν τις ιδέες της Ιταλίας για μια αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική.
Οι οικονομικές αρρυθμίες της Κίνας
Η κινεζική οικονομική άνοδος καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τη γεωπολιτική τροχιά της δεκαετίας του 2010. Εν έτει 2023 ωστόσο, πολλοί άρχισαν να αναρωτιούνται εάν η κινεζική μηχανή έχει πια μείνει από καύσιμα… Οι προσπάθειες του Πεκίνου να χαλιναγωγήσει έναν δείκτη χρέους προς ΑΕΠ που είχε εκτοξευθεί στο 272%, είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων, στους δείκτες απασχόλησης, στους ισολογισμούς κ.α. Κάπως έτσι λοιπόν, η οικονομική ανάπτυξη περιορίστηκε σημαντικά στην Κίνα το 2023, με τις ειδήσεις από το κινεζικό μέτωπο να προκαλούν παγκόσμια ανησυχία αναφορικά με την υγεία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο.
Με πληροφορίες από Gzero
