Η προστασία των υποθαλάσσιων υποδομών θα αποτελεί τη νέα προτεραιότητα της βόρειας Ευρώπης – που προσφάτως πραγματοποίησε ναυτική άσκηση ρουτίνας υπό την ονομασία Freezing Winds 23 στη Βαλτική Θάλασσα.
Κοντά στο βρετανικό Mounts Bay, τη βάση των κοινών αυτών γυμνασίων, βρίσκεται εξάλου ο αγωγός Balticconnector που τον περασμένο Οκτώβριο υπέστη, μαζί με δύο καλώδια οπτικών ινών που συνδέουν την Εσθονία και τη Φιλανδία, ζημιά όταν το κινεζικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Newnew Polar Bear με προορισμό τη Ρωσία, έσυρε στον βυθό της Βαλτικής την άγκυρά του, βάρους έξι τόνων.
Όπως τονίζει σε σχετικό του δημοσίευμα το Politico, παρότι δεν έχει επιβεβαιωθεί αν επρόκειτο για ατύχημα ή δολιοφθορά, «στις αρχές Δεκεμβρίου οι δυτικές στρατιωτικές ηγεσίες αποφάσισαν πως δεν σκοπεύουν να περιμένουν την απάντηση για να λάβουν δράση».
Οι δέκα χώρες της Κοινής Εκστρατευτικής Δύναμης (JEF) -Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηβία, Σουηδία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο- ανακοίνωσαν την ανάπτυξη πλοίων στην περιοχή, στο πλαίσιο της «στρατιωτικής συμβολής για την προστασία κρίσιμων υποθαλάσσιων υποδομών».
Η εξέλιξη αυτή είναι η τελευταία πρωτοβουλία άμυνας των δυτικών εθνών κατά του λεγόμενου υβριδικού πολέμου ή «πολέμου της γκρίζας ζώνης» (ενέργειες που δεν πραγματοποιούνται στο πλαίσιο ενός κηρυγμένου πολέμου, αλλά ενδέχεται να περιλαμβάνουν δολιοφθορές σε υποδομές, κυβερνοεπιθέσεις και συντονισμένες εκστρατείες παραπληροφόρησης), εν μέσω του εξελισσόμενου πολέμου στην Ουκρανία.
Η νέα ευπάθεια
Το επεισόδιο στον Balticconector ήταν το τελευταίο σε μια σειρά καταστροφών σε υποθαλάσσιους αγωγούς και καλώδια επικοινωνιών, με σημαντικότερο όλων την έκρηξη στον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream που οι δυτικές κυβερνήσεις εξακολουθούν να θεωρούν αποτέλεσμα σαμποτάζ.
Οι φινλανδικές και εσθονικές αρχές που διερευνούν το «ατύχημα» στον Balticconector, δεν έχουν προσώρας στοιχεία που να επιβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας πως το Newnew Polar Bear ενεπλάκη σε υβριδική επίθεση για λογαριασμό της Ρωσίας ή της Κίνας – οι οποίες, αμφότερες, αρνούνται την όποια εμπλοκή.
Παρόλα αυτά, όπως σημειώνουν αναλυτές και ειδικοί, είναι κρίσιμη η ανάληψη δράσης, καθώς το τελευταίο αυτό συμβάν υποδεικνύει ευπάθεια.
«Πρέπει να το δούμε αυτό ως δοκιμή, διότι έδειξε πώς είναι τεχνικά δυνατό να καταστραφεί ένα τμήμα υποβρύχιας υποδομής, το οποίο είναι κρίσιμο και αρκετά βαρύ», τονίζει ο Γιούκα Σαβολάινεν από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Αντιμετώπιση Υβριδικών Απειλών που εδρεύει στο Ελσίνκι.«Σε κάποιο στάδιο μιας κρίσης, η αντίπαλη πλευρά θα μπορούσε να επιχειρήσει να καταστρέψει αυτή την υποδομή με πολλούς τρόπους, και αυτό ενδέχεται να περιλαμβάνει και αυτού του είδους τις τεχνικές: ένα εμπορικό πλοίο και την άγκυρά του» εξηγεί.
«Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να υφίσταται ζημιές ή πράξεις δολιοφθοράς σε υποδομές αγωγών, διότι αν αυτό συμβεί σε σημαντικές διασυνδέσεις, θα μπορούσε πραγματικά να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα για την Ευρώπη» δήλωσε η Σιμόν Ταλιαπιέτρα, ανώτερη συνεργάτης στο think tank Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες.
Δημιουργώντας ένα μηχανισμό αποτροπής
Το ΝΑΤΟ έχει ήδη δημιουργήσει μια οντότητα (Critical Undersea Infrastructure Coordination Cell) για την περιφρούρηση και θωράκιση υποβρύχιων εγκαταστάσεων, με επικεφαλής τον Γερμανό υποστράτηγο, Χανς-Βέρνερ Βίρμαν.
Το σώμα αυτό, που συστάθηκε μετά την έκρηξη στον Nord Stream, έχει στόχο να συνδέει εμπλεκόμενους φορείς προστασίας υποθαλάσσιων υποδομών -από κυβερνήσεις και το ίδιο το ΝΑΤΟ έως ιδιωτικές εταιρείες- και να συμβάλλει στην αναγνώριση δυνητικών απειλών.
Ένας από τους στόχους της πρωτοβουλίας αυτής, σημειώνει ο Βίρμαν σε συνέντευξή του στο Politico, είναι να ανιχνεύει απειλές και ύποπτες συμπεριφορές και ενέργειες σε πραγματικό χρόνο γύρω από κομβικές δομές.
«Οι υβριδικές στρατηγικές βασίζονται στη χρήση αμφίσημων περιβαλλόντων ώστε να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά, και λόγω αυτής της αμφισημίας του περιβάλλοντος, υπάρχει μια θεμιτή πιθανότητα να τη γλιτώσουν οι δράστες» διευκρινίζει ο ίδιος.
«Όμως, η χρήση δεδομένων και της τελευταίας τεχνολογίας για τον έγκαιρο εντοπισμό των επιτιθέμενων «στέλνει ένα ισχυρό αποτρεπτικό μήνυμα» προσθέτει.
Πηγή: Politico