Με τον αριθμό των γεννήσεων σε πτώση –λιγότερες από 10 εκατ. το 2022 σε σύγκριση με περίπου 16 εκατ. το 2012– η Κίνα οδεύει προς δημογραφική κατάρρευση. Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς, η χώρα του 1,4 δισ. κατοίκων θα μπορούσε το 2100 να αριθμεί απλώς μισό δισ. πολίτες. Και την ευθύνη γι’ αυτό φαίνεται να την επωμίζονται οι γυναίκες.
Οι εκκλήσεις των τελευταίων χρόνων εκ μέρους της ηγεσίας της χώρας έχουν υπάρξει έντονες, καθώς το πρόβλημα έχει αρχίσει να εξελίσσεται σε κρίση για το κόμμα, που βλέπει όλο και περισσότερα νηπιαγωγεία να μειώνουν τα τμήματά τους στο μισό, ακόμη και στο ένα τρίτο. Ωστόσο αυτές δεν φαίνεται να «πιάνουν τόπο», καθώς οι περισσότερες Κινέζες δεν δείχνουν πρόθυμες να κάνουν περισσότερα από ένα (μερικές φορές ούτε ένα) παιδί. Ανησυχώντας για τις απαιτήσεις που έχει η μητρότητα, επιλέγουν να πάνε κόντρα στις προτροπές της κυβέρνησης και των οικογενειών τους.
Αλλαγή κουλτούρας
Σε μια εποχή που η κυβέρνηση ασκεί συχνά ασφυκτική καταπίεση, η ανεργία αυξάνεται και οι μισθοί δεν παρουσιάζουν σημαντικές αυξήσεις, η απόκτηση ενός παιδιού αποτελεί μια δύσκολη επιλογή. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια μια κουλτούρα αυτονομίας και φεμινιστικής χειραφέτησης κερδίζει διαρκώς έδαφος μεταξύ των νεαρών Κινέζων, που αρνούνται να μετατραπούν σε εργαλείο της κρατικής πολιτικής.
Ανησυχεί η κυβέρνηση καθώς –σύμφωνα με εκτιμήσεις– το 2100 ο πληθυσμός της χώρας θα είναι λιγότερος από τον μισό.
Τον Οκτώβριο ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ζήτησε δημόσια από την κρατική Πανκινεζική Ενωση Γυναικών να «φροντίσει για την αντιμετώπιση των κινδύνων που προκύπτουν στο πεδίο των γυναικών». «Είναι ξεκάθαρο ότι δεν μιλούσε για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, αλλά για τον κίνδυνο που οι γυναίκες αποτελούν για την κοινωνία», δήλωσε στη Wall Street Journal η Κλάιντ Γουάνγκ, καθηγήτρια στις ΗΠΑ με ειδίκευση στη μελέτη της κρατικής προπαγάνδας. Το Κρατικό Συμβούλιο, που αποτελεί ένα από τα κυριότερα Σώματα της κυβέρνησης, αρνείται σταθερά να απαντήσει σχετικά με το δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα.
Οι επανειλημμένες κομματικές ομιλίες σχετικά με τις «οικογενειακές αξίες» έχουν μικρή επιρροή ακόμη και στις αγροτικές περιοχές της χώρας. Σε αρκετές περιπτώσεις, κρατικοί υπάλληλοι παίρνουν μέχρι και τηλέφωνο παντρεμένες γυναίκες στην επαρχία ενθαρρύνοντάς τες να κάνουν παιδιά, ενώ στην επαρχία της Ζεγιάνγκ έφθασαν μέχρι και να «δωροδοκούν» με 1.000 γουάν (135 ευρώ) κάθε ζευγάρι κάτω των 25 ετών που παντρεύεται. Το 2021 η πόλη Λουανζού ζήτησε από ανύπαντρους νέους και ανύπαντρες νέες να εγγραφούν σε μια χορηγούμενη από το κράτος εφαρμογή που χρησιμοποιεί τα δεδομένα τους για να κανονίσει «ραντεβού» μεταξύ τους.
Δυσάρεστη έκπληξη
Οταν το 2015 το Πεκίνο ανακοίνωσε πως θα άρει την «πολιτική του ενός παιδιού» που ακολουθούσε για 35 χρόνια, οι κρατικοί αξιωματούχοι περίμεναν έκρηξη στις γεννήσεις. Τελικά, αντί γι’ αυτό υπήρξε πτώση. Μαιευτήρια που χτίστηκαν γρήγορα εξαιτίας αυτής της αισιοδοξίας έκλεισαν λίγα χρόνια μετά, επιχειρήσεις με βρεφικά προϊόντα έβαλαν λουκέτο, ενώ το 2022 μειώθηκε για πρώτη φορά σε 15 χρόνια ο αριθμός των παιδικών σταθμών.
Οι στατιστικολόγοι της χώρας υπολογίζουν πως τα περυσινά στοιχεία, που ακόμη αναλύονται, θα δείξουν μια περαιτέρω πτώση της τάξης των 7 εκατ. γεννήσεων. Οι ετήσιες γεννήσεις ανά γυναίκα προσεγγίζουν τη μία (1,09 για το 2022), πολύ χαμηλότερα από τις 2,1 που απαιτούνται ώστε να διασφαλιστεί μαθηματικά η σταθεροποίηση του πληθυσμού.
