Πέντε «φυλές» ψηφοφόρων αναμένεται να αναμετρηθούν στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, με τις ανησυχίες γύρω από την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση να αναδεικνύονται στα κρισιμότερα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες, σύμφωνα με τους αναλυτές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ECFR), Ιβαν Κράστεφ και Μαρκ Λέναρντ.
Η μελέτη του ινστιτούτου ECFR, που βασίσθηκε σε δημοσκοπήσεις σε οκτώ κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Εσθονία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Πολωνία) καθώς και σε Βρετανία και Ελβετία, δείχνει ότι το εκλογικό σώμα έχει διχασθεί, συνεπεία των πέντε διαδοχικών κρίσεων που έπληξαν την Ευρώπη: κλιματική, COVID-19, μεταναστευτικό, ακρίβειας και πολέμου στα ανατολικά σύνορα. Το τραύμα αυτό οδήγησε στην εμφάνιση πέντε διακριτών «φυλών»:
• Οσοι θεωρούν ότι η κλιματική αλλαγή είναι το σημαντικότερο πρόβλημα για το μέλλον: 73,4 εκατ. ψηφοφόροι.
• Οσοι πιστεύουν ότι η πανδημία του κορωνοϊού ήταν η μεγαλύτερη κρίση, που θα επηρεάσει το μέλλον: 72,8 εκατ. ψηφοφόροι.
• Οσοι εκτιμούν ότι η παγκόσμια οικονομική αναταραχή είναι η κρισιμότερη απειλή για το μέλλον: 69,3 εκατ. ψηφοφόροι.
• Οσοι βλέπουν τη μετανάστευση ως το κύριο μελλοντικό πρόβλημα: 58,2 εκατ. ψηφοφόροι.
• Οσοι πιστεύουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι αυτός που θα επηρεάσει κατά προτεραιότητα το μέλλον: 49 εκατ. ψηφοφόροι.
Οι «φυλές» αυτές δεν ορίζονται από εθνικά σύνορα, ενώ οι ανησυχίες δεν είναι ταυτόσημες σε κάθε χώρα. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η μετανάστευση είναι με διαφορά το σημαντικότερο ζήτημα για τους ψηφοφόρους, ενώ σε Γαλλία και Δανία, η κλιματική αλλαγή θεωρείται η πιο σοβαρή απειλή για το μέλλον των ψηφοφόρων. Σε Ιταλία και Πορτογαλία, που διατηρούν νωπή την εμπειρία της οικονομικής κρίσης, η οικονομία παραμένει στην κορυφή των ανησυχιών. Ψηφοφόροι χωρών σε μικρή απόσταση από τα πεδία μαχών της Ουκρανίας, όπως η Εσθονία, η Πολωνία, αλλά και η Δανία, εστιάζουν στη ρωσική επιθετικότητα ως κύρια μελλοντική απειλή.
Στην Ολλανδία, οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές ανέδειξαν στην πρώτη θέση κόμματα με αντιμεταναστευτική πλατφόρμα και στη δεύτερη, αριστερό συνασπισμό με περιβαλλοντικές προεκλογικές θέσεις, προσφέροντας παράδειγμα του διαχωρισμού σε δύο από τις παραπάνω εκλογικές φυλές. Ενδιαφέρον προκαλεί, ωστόσο, το γεγονός ότι σε χώρες όπου η Δεξιά κατέχει την εξουσία, όπως η Ιταλία της Τζόρτζια Μελόνι, η μετανάστευση δεν μοιάζει να αποτελεί κεντρική ανησυχία για τους ψηφοφόρους.
Τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα θα προσπαθήσουν τους ερχόμενους μήνες να μετατρέψουν τις ευρωεκλογές σε δημοψήφισμα για το μέλλον της Ευρώπης. Η τακτική τους είναι αντιπαραγωγική. Θα έκαναν καλύτερα να μελετήσουν και να προτείνουν λύσεις για τα δύο θέματα που απασχολούν κατά προτεραιότητα τους ψηφοφόρους και είναι τα μόνα ικανά να τους κινητοποιήσουν: την κλιματική αλλαγή και το μεταναστευτικό.
Η κλιματική αλλαγή έχει μετατραπεί από παραδοσιακό μέλημα της ήπια προοδευτικής Ευρώπης σε πόλο ιδεολογικής συσπείρωσης και αμφισβήτησης της εξουσίας. Το μεταναστευτικό, από τη μεριά του, πάλαι ποτέ αποκλειστικό πεδίο δράσης της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς, κυριαρχεί πια στις ανησυχίες ψηφοφόρων κάθε ιδεολογικής χροιάς. Αλλα ζητήματα, όπως η οικονομική κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενδέχεται να αποθαρρύνουν ψηφοφόρους από τις κάλπες, ενισχύοντας την εσωστρέφεια και την αποχή. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για το μέλλον της Ευρώπης, καθώς οι κυβερνήσεις θα προσπαθήσουν να συμβιβάσουν τις προσδοκίες και τις ανησυχίες των ψηφοφόρων με τα σχέδιά τους για ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε.
