Σε ένα παλιό μεσαιωνικό χωριό λίγο έξω από την Τοσκάνη, λειτουργεί τα τελευταία 26 χρόνια ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο. Η Σχολή «Rondine – Cittadella della Pace», (Ροντίν – Ακρόπολη της Ειρήνης) με έδρα την Ιταλία ανοίγει κάθε Σεπτέμβριο τις πόρτες της σε νέους φοιτητές, που οι αιτήσεις τους «συναντώνται» σε δυο τρία κοινά στοιχεία: προέρχονται από ενεργές ή πρώην εμπόλεμες ζώνες του πλανήτη, έχουν ζήσει τη σκληρή εμπειρία των συγκρούσεων και πάνω από όλα, συμφωνούν να συμβιώσουν και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους με «εχθρούς».
Μέσα στις αίθουσες της Σχολής, Ουκρανοί και Ρώσοι, Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί, νέοι και νέες από χώρες στις οποίες διεξάγονται εμφύλιοι κάνουν παρέα, συζητούν, αναλύουν τις απόψεις τους και ξεπερνούν τις διαφορές τους.
«Μιλήσαμε για πληγές που δεν είχαμε τολμήσει να ανοίξουμε ποτέ»
«Αυτό που αρχικά με φόβιζε όταν μπήκα στη Σχολή ήταν αν η Ανα από την “εχθρική” χώρα, την οποία συνάντησα εκεί, θα ήταν πρόθυμη να πάρει μέρος σε μία ανοιχτή συζήτηση μαζί μου», λέει στην «Κ» η Ενβέρα Σούλτζικ, από τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη που αποφοίτησε το 2017 από το Ροντίν. «Νομίζω ότι το πιο σημαντικό βήμα και για τις δυο μας έγινε όταν παρακολουθήσαμε μια ταινία για τον πόλεμο. Κλάψαμε μαζί και στη συνέχεια μιλήσαμε αναλυτικά για κάποιες “πληγές” που δεν είχαμε τολμήσει να ανοίξουμε ποτέ».
Μέσα στις αίθουσες της Σχολής, Ουκρανοί και Ρώσοι, Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί, νέοι και νέες από χώρες στις οποίες διεξάγονται εμφύλιοι κάνουν παρέα, συζητούν, αναλύουν τις απόψεις τους και ξεπερνούν τις διαφορές τους.
Η Ενβέρα σήμερα είναι 32 ετών, έχει επιστρέψει στη χώρα της και συνεργάζεται με οργανισμούς που προωθούν την ειρήνη. Πιστεύει ότι η φοίτησή της, τα δύο χρόνια στην ξεχωριστή αυτή σχολή της Ιταλίας, τη βοήθησε να αντιληφθεί πώς να διαχειριστεί μια σύγκρουση και πώς αυτήν τη γνώση να την αξιοποιήσει θετικά στην κοινωνία.
«Αναζητούσα ένα μέρος όπου θα μπορούσα να αισθάνομαι απόλυτη ασφάλεια και άνεση για να μοιραστώ τις ιδέες και τις σκέψεις μου για δύσκολα θέματα που αφορούν τη Βοσνία και να συναντηθώ με συνομήλικούς μου που θα ήταν επίσης πρόθυμοι να αφιερώσουν χρόνο για να συζητήσουμε τις διαφορές μας. Νομίζω πως ολοκληρώνοντας την εκπαίδευση αυτό που καταφέραμε ήταν να βγούμε από τέτοια πολιτικά αδιέξοδα», λέει η ίδια.
Στο «Παγκόσμιο Σπίτι» που αποτελεί το βασικό όραμα της Σχολής, φοιτητές ηλικίας 21 έως 28 ετών από την ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο και τη Λατινική Αμερική, φιλοξενούνται σε ένα «ουδέτερο έδαφος» μακριά από συγκρούσεις μαθαίνοντας να επικεντρώνονται σε έναν ειρηνικό διάλογο. Οι υπεύθυνοι του Ροντίν ξεκαθαρίζουν πάντως ότι δεν πρόκειται για κάποιο ουτοπικό μέρος όπου οι μαθητές προσποιούνται ότι δεν υπάρχει πόλεμος.
«Το ακαδημαϊκό και εμπειρικό ταξίδι περιλαμβάνει μαθήματα, εργαστήρια, συμμετοχή σε εκδηλώσεις και εθελοντικές δραστηριότητες που ενδυναμώνουν τους νέους εκπροσώπους της ειρήνης».
«Μέσω της καθημερινής αντιπαράθεσης και εκπαίδευσης, οι φοιτητές μας μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τις συγκρούσεις και να τις μετατρέπουν σε δημιουργικές ευκαιρίες και διάλογο με την άλλη πλευρά», λέει στην «Κ» εκ μέρους της διοίκησης του Rondine, η Ελενα Τζιρολιμόνι. «Το ακαδημαϊκό και εμπειρικό ταξίδι περιλαμβάνει μαθήματα, εργαστήρια, συμμετοχή σε εκδηλώσεις και εθελοντικές δραστηριότητες που ενδυναμώνουν τους νέους εκπροσώπους της ειρήνης, και τους ενθαρρύνουν να συμβάλουν ουσιαστικά στη θετική αλλαγή και κοινωνική ανάπτυξη».
Αναζητούνται νέοι, πρόθυμοι στο μέλλον να αναλάβουν ηγετικές θέσεις
Μέχρι σήμερα, από το «Παγκόσμιο Σπίτι» έχουν αποφοιτήσει 200 φοιτητές από διάφορα μέρη του κόσμου, ενώ συνολικά στη Σχολή γίνονται κάθε χρόνο δεκτές 70 αιτήσεις.
«Αναζητούμε νέους ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να αναλάβουν στο μέλλον ηγετικές θέσεις, που θέλουν να μετασχηματίσουν οποιαδήποτε σύγκρουση –διαπροσωπική, κοινωνική, διεθνή– σε διάλογο, που ενδιαφέρονται για την επικοινωνία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συνεργασία, την παγκόσμια βιωσιμότητα. Και βέβαια που είναι πρόθυμοι να συμβιώσουν με νέους και νέες από διαφορετικές θρησκείες και κουλτούρες», λέει η κ. Τζιρολιμόνι.
Οι φοιτητές φιλοξενούνται σε δίκλινα δωμάτια, ενώ συχνά ενθαρρύνεται η συγκατοίκηση ανάμεσα σε δύο «συγκρουόμενες» πλευρές. Το σκεπτικό είναι ότι μέσα από την αποδόμηση της ιδέας του εχθρού, έρχεται η συμφιλίωση.
Στα πέτρινα κτίρια του συγκροτήματος λειτουργούν αίθουσες διδασκαλίας, προσευχής και αθλητικές εγκαταστάσεις. Οι φοιτητές φιλοξενούνται σε δίκλινα δωμάτια, ενώ συχνά ενθαρρύνεται η συγκατοίκηση ανάμεσα σε δύο «συγκρουόμενες» πλευρές. Το σκεπτικό είναι ότι μέσα από την αποδόμηση της ιδέας του εχθρού, έρχεται η συμφιλίωση.
Οι σχέσεις χτίζονται με τα πρόσωπα, όχι τα κράτη
«Το δυσκολότερο για μένα είναι να νιώθω μαζί με τους Ουκρανούς φίλους μου τον πόνο, την απογοήτευση, την κούραση, την τραγωδία που ζουν καθημερινά και να συνειδητοποιώ ότι είναι η χώρα μου και οι άνθρωποι που γνωρίζω οι οποίοι το κάνουν αυτό», λέει ο 26χρονος Ιλια από τη Ρωσία. Ο νέος πέρασε την πόρτα του Ροντίν πριν από ενάμιση χρόνο, συνειδητοποιώντας την ανάγκη να μάθει πώς μπορεί να συμβάλει πιο αποτελεσματικά στην οικοδόμηση της ειρήνης.
Ο Ιλια έχει σπουδάσει Διεθνείς Σχέσεις στη Ρωσία, Ανθρωπιστικό Δίκαιο στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει ένα μεταπτυχιακό στις σπουδές Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. Σήμερα, στη σχολή της Ιταλίας, κάνει ένα ακόμη μεταπτυχιακό στη διαχείριση συγκρούσεων και τις ανθρωπιστικές σπουδές.
Το δυσκολότερο για μένα είναι να νιώθω μαζί με τους Ουκρανούς φίλους μου τον πόνο, την απογοήτευση, την κούραση, την τραγωδία που ζουν καθημερινά και να συνειδητοποιώ ότι είναι η χώρα μου και οι άνθρωποι που γνωρίζω οι οποίοι το κάνουν αυτό.
«Αυτή είναι η δεύτερη χρονιά εδώ και μπορώ ήδη να δω ότι άλλαξα προσωπικά και επαγγελματικά. Και στους δύο τομείς η ισχυρότερη δεξιότητα που απέκτησα είναι η ενσυναίσθηση, που για μένα σημαίνει να μπορώ να έχω συναισθηματική εμπλοκή με ανθρώπους που περνούν μία σοβαρή τραγωδία, να διατηρώ σχέσεις και συναισθηματικούς δεσμούς με σύνθετες προσωπικότητες παρά τις διαφορές μας. Χτίζω σχέσεις με ένα πρόσωπο και όχι με το κράτος από το οποίο προέρχεται. Αυτή είναι μία πολύ σημαντική γραμμή την οποία αν καταφέρουμε να περάσουμε μπορεί να σημειωθεί μεγάλη πρόοδος παγκοσμίως».
Τη σκέψη του Ιλια συμμερίζεται και η Κάρεν από την Κολομβία με σπουδές στις διεθνές σχέσεις. Είναι 21 ετών και μία από τις νεότερες φοιτήτριες στη σχολή.
«Μεγαλώνοντας σε μια χώρα όπως η Κολομβία εκτέθηκα στην πολιτισμική βία από μικρή. Εδώ, νιώθω ότι έγινα μέλος μιας παγκόσμιας κοινωνίας. Η συμβίωση με ανθρώπους από χώρες που διαφέρουν πολύ από τη δική μου με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι τελικά δεν είμαστε τόσο διαφορετικοί όσο πιστεύουμε. Παρά τις ανόμοιες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που έχουμε ζήσει, όλοι μας αναζητούμε λύσεις πέρα από το χάος και συμφωνούμε ότι το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κοιτάξουμε τον “εχθρό” μας στα μάτια, ώστε να γνωρίσουμε τον άνθρωπο πίσω από αυτόν. Είμαστε φίλοι παρά τους πολέμους και μια οικογένεια παρά τις συγκρούσεις».