Επί αιώνες, η κατασκοπεία αφορούσε τη διακίνηση μυστικών αλλά όλο και πιο συχνά τις τελευταίες δεκαετίες φαίνεται να αφορά πληροφορίες που «κρύβονται σε κοινή θέα».
Ενας τεράστιος όγκος δεδομένων, από αναρτήσεις στο Facebook και κλιπ στο YouTube, μέχρι γεωγραφικές συντεταγμένες κινητών τηλεφώνων και εφαρμογές αυτοκινήτων, είναι διαθέσιμος στο ανοιχτό διαδίκτυο, για όποιον ξέρει πώς να τον αναζητήσει.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ προσπαθούν εδώ και χρόνια να αξιοποιήσουν αυτά τα δεδομένα, περισσότερο γνωστά ως «πληροφορίες ανοικτού κώδικα» ή «OSINT».
Τώρα η κατάσταση αυτή αρχίζει να αλλάζει.
Τον Οκτώβριο το Γραφείο του Διευθυντή Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ODNI), το οποίο εποπτεύει όλες τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ, προσέλαβε τον πολύπειρο αναλυτή και εμπειρογνώμονα πάνω σε θέματα κυβερνοχώρου Τζέισον Μπάρετ, για να αναπτύξει την εθνική στρατηγική της κοινότητας πληροφοριών για τα OSINT, με έμφαση στη συγκέντρωση δεδομένων, τον συντονισμό και την ανάπτυξη εργαλείων για τη βελτίωση της συνολικής προσέγγισης.
Ο διορισμός του Μπάρετ, ο οποίος δεν έχει γνωστοποιηθεί προηγουμένως, έρχεται μετά ένα και πλέον χρόνο εργασιών υπό την ηγεσία της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA), η οποία επί χρόνια ηγείτο των κυβερνητικών προσπαθειών για τa OSINT.
Η πρόκληση σε άλλες κατηγορίες, όπως η ηλεκτρονική παρακολούθηση ή η εξασφάλιση ενός μυστικού διά ζωσης, ήταν η συλλογή των δεδομένων εν κρυπτώ. Με τα OSINT, η δυσκολία είναι να διακρίνει κανείς τις χρήσιμες πληροφορίες μέσα στον τεράστιο όγκο πληροφοριών που είναι ψηφιακά διαθέσιμος.
«Η μεγαλύτερη αδυναμία μας στα OSINT ήταν η τεράστια κλίμακα του όγκου των πληροφοριών που συλλέγουμε», λέει ο Ράντι Νίξον, διευθυντής του τμήματος Open Source Enterprise της CIA.
Το γραφείο του Νίξον έχει αναπτύξει ένα εργαλείο παρόμοιο με το ChatGPT, το οποίο χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να σαρώνει τον συνεχώς αυξανόμενο όγκο δεδομένων. Το εργαλείο είναι διαθέσιμο σε χιλιάδες υπαλλήλους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και υποδεικνύει στους αναλυτές τις πιο σημαντικές πληροφορίες και συνοψίζει αυτόματα το περιεχόμενο.
Οι ομάδες εργασίας προειδοποιούσαν από τη δεκαετία του 1990 ότι οι ΗΠΑ κινδύνευαν να μείνουν πίσω στα OSINT και η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών είχε δώσει έμφαση στις πληροφορίες που συνέλεγε η ίδια, εμποδίζοντας την πρόοδο. «Βασίζεις την καριέρα σου πάνω στην ιδέα ότι πρέπει να αποκτάς πληροφορίες κρυφά», λέει ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Μαρκ Γουόρνερ, που προεδρεύει της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής. «Πρόκειται για μια αλλαγή νοοτροπίας να πεις: “Nομίζω ότι μπορούμε να μάθουμε εξίσου πολλά από τις πληροφορίες ανοικτού κώδικα”».
Η αποτυχία εκμετάλλευσης νέων δυνατοτήτων για τη χρήση ανοικτών δεδομένων θα κόστιζε και είναι πολύ πιθανό να συνοδευόταν από κινδύνους, προειδοποιούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ και οι εμπειρογνώμονες των υπηρεσιών πληροφοριών.
Τα OSINT είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την παρακολούθηση της κινεζικής κυβέρνησης, παραδείγματος χάρη, της οποίας το πολιτικό σύστημα είναι διαιρεμένο σε πάρα πολλά τμήματα και είναι δύσκολο να διεισδύσει κανείς με πράκτορες. Ο Μάικλ Μορέλ, ο οποίος ανέλαβε δύο φορές χρέη διευθυντή της CIA κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα, παρατηρεί ότι ο εντοπισμός και η διάθεση περισσότερων πληροφοριών ανοικτού κώδικα στους αναλυτές θα βελτίωναν σημαντικά την απόδοση της κοινότητας των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει ήδη εκμεταλλευτεί πληροφορίες ανοιχτού κώδικα. Για παράδειγμα έχει αξιοποιήσει δημόσια εταιρικά αρχεία, έγγραφα προμηθειών και δορυφορικές εικόνες για να εντοπίσει στόχους για την επιβολή κυρώσεων, με φόντο τις κατηγορίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σιντζιάνγκ, μια περιοχή στη βορειοδυτική Κίνα, σύμφωνα με πηγή που επικαλείται το Bloomberg.
Το Γραφείο Πληροφοριών και Ερευνας του υπουργείου Εξωτερικών χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα ανοικτού κώδικα για να βοηθήσει στον εντοπισμό των κατασκευαστών του κινεζικού κατασκοπευτικού αερόστατου που είχε πετάξει πάνω από τις ηπειρωτικές ΗΠΑ στις αρχές του 2023, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Πηγή Bloomberg
