Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε μια… μάλλον «άβολη» συνάντηση με τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς στο Βερολίνο τον περασμένο Νοέμβριο· μια συνάντηση επικοινωνιακά «δύσκολη» όχι για τον Τούρκο επισκέπτη που την κατηύθυνε αλλά για τον Γερμανό οικοδεσπότη που την «υπέστη».
«Από τη γερμανική πρωτεύουσα όπου βρέθηκε, ο Ρ.Τ. Ερντογάν άφησε αιχμές για το γερμανικό ναζιστικό παρελθόν […] Οι Γερμανοί “χρωστούν” στο Ισραήλ λόγω Ολοκαυτώματος και γι’ αυτό το υπερασπίζονται, από ενοχή: Αυτό ήταν το μήνυμα που έστειλε ο Τούρκος πρόεδρος» με φόντο τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ισραηλινών στη Γάζα, ενώ εκείνος «υπερασπίστηκε» παράλληλα και τη Χαμάς «η οποία είναι όμως τρομοκρατική οργάνωση για τη Δύση», γράφαμε στην «Κ» τον περασμένο Νοέμβριο.
Τα γερμανικά ΜΜΕ είχαν αντιδράσει τότε έντονα στα όσα άκουσαν, πολύ πιο έντονα από τον ίδιο τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς που τα «υπέστη» διά ζώσης. «Υπό την ηγεσία του Ερντογάν, η Τουρκία έχει εξελιχθεί στον δυσκολότερο, ίσως, σύμμαχο της Γερμανίας», είχε γράψει η Frankfurter Allgemeine (FAZ). Για «ντροπιαστική επίσκεψη» είχε κάνει λόγο η Die Zeit. «Υπάρχουν πιο ευχάριστες ημέρες για έναν Γερμανό καγκελάριο από εκείνες κατά τις οποίες υποδέχεται τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Βερολίνο», είχε σχολιάσει η Berliner Morgenpost.
Ο 42χρονος δικηγόρος Φατίχ Ζίνγκαλ, ένας από τους «Τούρκους» της Γερμανίας, είχε, ωστόσο, διαφορετική άποψη. «Ο Ερντογάν κυριάρχησε ξεκάθαρα», είχε γράψει ο Ζίνγκαλ σε ανάρτησή του στο Twitter στις 18 Νοεμβρίου, αντιπαραβάλλοντας την εικόνα «αυτοπεποίθησης», «σιγουριάς» και «αποφασιστικότητας» που είχε εκπέμψει ο Ερντογάν από τη γερμανική πρωτεύουσα με τη στάση «διστακτικότητας» και «ασάφειας» του Σολτς.
Erdoğan in Deutschland
Erdoğan: Sehr souverän, direkt, benennt seine Forderungen und Haltung zu Gaza und Israel ohne Zurückhaltung sehr pointiert.
Scholz: eher zögerlich, liest seinen Text ab, meidet Konflikte, redet nicht „Klartext“, wie gefordert.
Erdoğan dominiert klar!
— Fatih Zingal (@FatihZingal) November 18, 2023
Δυόμισι μήνες μετά, ο Φατίχ Ζίνγκαλ κάνει πια το ντεμπούτο του στη γερμανική πολιτική επικαιρότητα ως ο συνιδρυτής ενός νέου γερμανοτουρκικού κόμματος που στόχο έχει να πάρει μέρος στις ευρωεκλογές του ερχόμενου Ιουνίου.
…για την αφύπνιση της διαφορετικότητας
Η παράταξη ονομάζεται DAVA από τα αρχικά των λέξεων «Demokratische Allianz für Vielfalt und Aufbruch» και στα ελληνικά θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «Δημοκρατική Συμμαχία για την Ποικιλομορφία/Διαφορετικότητα και την Αφύπνιση». Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι πέρα από αυτό το αρκτικόλεξο, στα τουρκικά υπάρχει και η λέξη «dava» που μεταφράζεται ως «υπόθεση», «αποστολή», «σκοπός» ή «αγώνας», μια λέξη την οποία τείνει να χρησιμοποιεί και ο ίδιος ο Ερντογάν στις ομιλίες του όταν θέλει να αναφερθεί σε κάποια «ανώτερη αποστολή» του ιδίου ή της ερντογανικής Τουρκίας.
Εάν δεχθούμε όσα αναφέρει η Bild am Sonntag στο σχετικό άρθρο που δημοσίευσε προ ημερών, τότε το DAVA είναι κόμμα του Ερντογάν («Erdogan-Partei»): ένα γερμανικό παρακλάδι δηλαδή του ισλαμοσυντηρητικού τουρκικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) το οποίο βρίσκεται στην εξουσία της «μητέρας Τουρκίας» ήδη από το 2002.
Οι ευρωεκλογές και ο νέος γερμανικός νόμος για την ιθαγένεια
Εάν δεχθούμε όσα αναφέρει, σε καταγγελτικό ύφος, ο ιστοχώρος the European Conservative, τότε ο Ερντογάν «καίγεται» να αποκτήσει παρουσία, διά αντιπροσώπων, στην Ευρωβουλή, και για αυτό προχωρά στη σύσταση ενός γερμανικού «παραρτήματος» του AKP λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Με δεδομένο, δε, ότι το γερμανικό εκλογικό όριο του 5% δεν θα ισχύσει στις ευρωεκλογές, εκτιμάται ότι θα είναι πιο εύκολο για τα μικρά κόμματα να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.
Τα ίδια τα στελέχη της γερμανοτουρκικής παράταξης DAVA υποστηρίζουν πάντως, από την πλευρά τους, ότι δεν χρηματοδοτούνται από την τουρκική κυβέρνηση παρά μόνο από συνδρομές μελών και δωρεές ιδιωτών.
«Η φωνή των Τούρκων, των μουσουλμάνων και άλλων μειονοτήτων»
«Το DAVA είναι γερμανικό κόμμα. Η πατρίδα μου είναι η Γερμανία, όχι η Τουρκία. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματά μας μόνοι μας από εδώ και πέρα. Για εμάς η Τουρκία είναι η δεύτερη πατρίδα. Εδώ γεννήθηκαν τα παιδιά μου, τα εγγόνια μας. Βλέπουν τη Γερμανία ως πατρίδα τους. Πρέπει να πάρουμε μια απόφαση για το μέλλον τους τώρα», δήλωσε στο BBC Türkçe ο πρόεδρος και συνιδρυτής της παράταξης (που ακόμη δεν είναι επισήμως κόμμα αλλά πολιτική κίνηση) Τεϊφίκ Εζτζάν, υπογραμμίζοντας ότι το DAVA έρχεται να «καλύψει ένα πολιτικό κενό» («οι τουρκικής καταγωγής Γερμανοί βουλευτές είναι δυσανάλογα λίγοι», λέει) ως «η φωνή των Τούρκων, των μουσουλμάνων και άλλων μειονοτήτων». Εάν μάλιστα κυλήσουν όλα βάσει προγράμματος, τότε αυτό θα πάρει μέρος και στις επόμενες ομοσπονδιακές γερμανικές εκλογές του 2025.
Το DAVA φέρεται να απαρτίζεται, προς το παρόν, από τέσσερις τουρκικής καταγωγής Γερμανούς, οι οποίοι βγαίνουν μπροστά ως «πρόσωπα» της παράταξης και πιθανοί μελλοντικοί ευρωβουλευτές: τον 53χρονο ιατρό από το Αμβούργο Μουσταφά Γιολντάς, τον προερχόμενο από την Κάτω Σαξονία –επίσης ιατρό στο επάγγελμα– Αλί Ιχσάν Ουνλού (που είχε επιτελική θέση στην Τουρκική-Ισλαμική Ενωση Θρησκευτικών Υποθέσων DİTİB), τον 42χρονο «ακτιβιστή» Τεϊφίκ Εζτζάν (που είχε περάσει από τις τάξεις του Σοσιαλδημοκρατικού SPD) και τον 42χρονο δικηγόρο από το Ζόλινγκεν της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας Φατίχ Ζίνγκαλ (που ήταν επί σειρά ετών μέλος του SPD, άλλοτε διευθυντικό στέλεχος της «Union of European Turkish Democrats» και λομπίστας για λογαριασμό του ερντογανικού AKP στην Ευρώπη). Το γεγονός ότι ο Ζίνγκαλ αναδημοσίευσε στον λογαριασμό του στο X/Twitter το σχετικό δημοσίευμα της Bild, σημαίνει ότι προφανώς αποδέχεται ως αληθή όσα αναφέρονται σε αυτό.
Unsere politische Vereinigung DAVA hat es auf die Titelseite der Bild geschafft 😊Es gibt keine andere politische Vereinigung/Partei, die so kurz nach ihrer Gründung so viel Aufmerksamkeit erhalten hat. Wir sind auf dem richtigen Weg!
(Text des Artikels im nächsten Tweet👇) pic.twitter.com/WSe9vIMzL0
— Fatih Zingal (@FatihZingal) January 28, 2024
Σημειώνεται ότι για να καταφέρουν να πάρουν μέρους στις επερχόμενες ευρωεκλογές οι Τουρκογερμανοί του DAVA θα πρέπει να καταφέρουν να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 4.000 υπογραφές.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο και κάτι άλλο: Το γερμανικό ομοσπονδιακό κοινοβούλιο μόλις πριν από λίγα 24ωρα ενέκρινε νόμο που χαλαρώνει σημαντικά τις προϋποθέσεις πολιτογράφησης, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την εγγραφή εκατομμυρίων νέων (μουσουλμάνων κ.ά.) στους γερμανικούς εκλογικούς καταλόγους. Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, οι οποίες αναμένεται μάλιστα να τεθούν σε ισχύ πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, θα είναι στο εξής πιο εύκολο για τους Γερμανούς πολίτες να έχουν διπλή υπηκοότητα, ενώ και τα χρόνια νόμιμης διαμονής στη χώρα που απαιτούνται ως προϋπόθεση μειώνονται από 8 σε 5 ή ακόμη και σε 3 ανάλογα με την περίπτωση.
Πόσα εκατομμύρια ψηφοφόροι
Στη Γερμανία εκτιμάται ότι ζουν, επί του παρόντος, περίπου 3 εκατομμύρια άτομα με τουρκικές ρίζες. Από όλους αυτούς, περίπου οι μισοί (1,5 εκατ.) είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν στις τουρκικές προεδρικές εκλογές του περασμένου Μαΐου και μεταξύ όσων ψήφισαν οι περισσότεροι (ποσοστό 66% με 67%) «έριξαν» Ερντογάν.
«Σήμερα υπάρχουν 2,5 εκατομμύρια μουσουλμάνοι στη Γερμανία με γερμανικό διαβατήριο και δικαίωμα ψήφου. Με την αλλαγή του νόμου περί ιθαγένειας που προγραμματίζεται να ισχύσει από τον Απρίλιο του 2024 και έπειτα, θα μπορούσαν να προστεθούν σε αυτήν τη δεξαμενή έως και 2,5 εκατομμύρια μουσουλμάνοι επιπλέον. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια δυνητική βάση περίπου 5 εκατομμυρίων ψηφοφόρων για το κόμμα DAVA» το οποίο άλλωστε αυτοπροσδιορίζεται ως ισλαμικό, όπως σημειώνει στο σχετικό άρθρο της η Bild am Sonntag.
Καμπανάκια κινδύνου και προειδοποιήσεις
Πολλοί εντός της Γερμανίας έσπευσαν, πάντως, να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου γύρω από την ενδεχόμενη ενίσχυση της τουρκικής/ερντογανικής επιρροής στη χώρα, απευθύνοντας προειδοποιήσεις.
«Ενα παρακλάδι του (σ.σ. κόμματος του) Ερντογάν, που θα πάρει μέρος στις εκλογές εδώ, είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε», έγραψε στο X/Twitter ο –προερχόμενος από το κόμμα των Πρασίνων– τουρκικής καταγωγής Γερμανός υπουργός και βουλευτής, Τζεμ Εζντεμίρ.
Wo wir uns einig sind: Ein Erdoğan-Ableger, der hier zu Wahlen antritt, ist das Letzte, was wir brauchen. Was mich jedoch wundert, dass gerade auch christdemokratische Regierungen DITIB & Co. immer wieder hofiert haben. Ich hoffe mit dieser Naivität ist jetzt endlich mal Schluss. https://t.co/4UPCuXeAZT
— Cem Özdemir (@cem_oezdemir) January 28, 2024
«Με την ίδρυση του τουρκικού ισλαμιστικού κόμματος DAVA, ο πρόεδρος Ερντογάν αποκτά πια άλλο ένα εργαλείο για να ασκεί πολιτική επιρροή εντός των γερμανικών συνόρων, εκτός από εκείνο της Τουρκικής-Ισλαμικής Ενωσης Θρησκευτικών Υποθέσων DİTİB η οποία ξεχωρίζει ως μια από τις μεγαλύτερες ισλαμικές οργανώσεις στη Γερμανία. Μια οργάνωση της οποίας οι ιμάμηδες θεωρούνται επισήμως δημόσιοι υπάλληλοι του τουρκικού κράτους και εκπαιδεύονται στην Αγκυρα προτού σταλούν εν συνεχεία στη Γερμανία», σχολιάζει ο ιστοχώρος the European Conservative.
«Ενα παρακλάδι του ΑΚΡ στη Γερμανία θα ήταν άλλο ένα ακραίο κόμμα στη χώρα […] Η διπλή υπηκοότητα για τους Τούρκους που ζουν στη Γερμανία θα γίνει, στην πραγματικότητα, ο κανόνας. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει η ξένη χρηματοδότηση των τζαμιών. Διαφορετικά, η επιρροή των ριζοσπαστικών δυνάμεων θα αυξηθεί», σημειώνει σε δική του ανάρτηση στο X/Twitter ο βουλευτής των αντιπολιτευόμενων Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών (CDU), Γενς Σπαν.
Ein Erdogan-AKP-Ableger in 🇩🇪, das wäre eine weitere extreme Partei im Land. Die ideologische Ignoranz der Ampel macht es ihm leider leicht: die doppelte Staatsbürgerschaft für in 🇩🇪lebende Türken wird faktisch die Regel. Auch die Auslandsfinanzierung von Moscheen müsste endlich… pic.twitter.com/mmYopkIi5e
— Jens Spahn (@jensspahn) January 28, 2024
«Η DİTİB, η οποία διαχειρίζεται ως ένωση περισσότερα από 900 τεμένη στη Γερμανία, έχει κατηγορηθεί ότι ενήργησε ως το μακρύ χέρι της τουρκικής κυβέρνησης μετά το πραξικόπημα του 2016 κατά του Ερντογάν. Ορισμένοι ιμάμηδες φέρεται να κατασκόπευαν οπαδούς του κινήματος του Φετουλάχ Γκιουλέν στη Γερμανία, με εντολή Τούρκων διπλωματών», σημειώνει, σε δικό του δημοσίευμα, το –σε γενικές γραμμές επικριτικό προς την πλευρά Ερντογάν– Turkish Minute, επαναφέροντας στο προσκήνιο όχι φήμες αλλά υπαρκτές υποθέσεις, σχετικές με τις έρευνες που είχαν διεξαχθεί για παράδειγμα το 2017 από τις γερμανικές Αρχές κατά Τούρκων ιμάμηδων.
Συνέντευξη: Η Σινέμ Αντάρ στην «Κ»
«Η τρέχουσα συζήτηση για το DAVA υπερεκτιμά την ικανότητα του AKP να επηρεάζει τους Τούρκους μετανάστες και τα παιδιά τους που γεννήθηκαν στη Γερμανία. Την ίδια ώρα ωστόσο, υποτιμά τα πραγματικά παράπονα που υπάρχουν στις τάξεις της τουρκικής διασποράς σχετικά με την ισότιμη αναγνώριση και την ισλαμοφοβία», δηλώνει η δρ Σινέμ Αντάρ, Τουρκάλα ερευνήτρια/αναλύτρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών (CATS) του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Υποθέσεων Ασφαλείας SWP, μιλώντας στην «Κ».
«Η πολιτική γύρω από τα θέματα της τουρκικής διασποράς έχει καταστεί πιο συντονισμένη και συστηματική υπό την κυβέρνηση του ΑΚΡ, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα ώστε να αποτελεί πια ενεργό κομμάτι της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Η Αγκυρα προσπαθεί να ενισχύσει την επιρροή της, ειδικά στην Ευρώπη, αλλά και αλλού», συνεχίζει η Σινέμ Αντάρ, μιλώντας στην «Κ».
Ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Αντάρ, «το ΑΚΡ έχει πια φτάσει στα όριά του για διαφόρους λόγους».
«Οι κυβερνήσεις των χωρών υποδοχής ακολουθούν πια περισσότερο περιοριστικές πολιτικές σε σχέση επί παραδείγματι με τα προγράμματα εκπαίδευσης των ιμάμηδων και τις εκτός των τουρκικών συνόρων τουρκικές προεκλογικές εκστρατείες. Το AKP, από την πλευρά του, φαίνεται πως έχει εξαντλήσει την ικανότητά του να κινητοποιεί. Οσο για τα μέλη της διασποράς, εκείνα δεν είναι απλώς παθητικοί αποδέκτες των πολιτικών του AKP», σημειώνει η Σινέμ Αντάρ, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι όσοι περιορίζουν τη συζήτηση σχετικά με το DAVA αποκλειστικά στις προσπάθειες του Ερντογάν να ασκήσει πολιτική επιρροή, κινδυνεύουν να αφήσουν αναπάντητα τα ζητήματα που όντως υπάρχουν στις τάξεις της τουρκικής διασποράς, ζητήματα τα οποία τώρα επιχειρούν να εκμεταλλευθούν κόμματα όπως το υπό διαμόρφωση DAVA.
