ΜΠΕΛΦΑΣΤ. Το ανάκτορο του Στόρμοντ, έδρα της κυβέρνησης και της βουλής της Βόρειας Ιρλανδίας, επισκέφθηκαν χθες ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ και ο Ιρλανδός ομόλογός του Λίο Βαράτκαρ, προκειμένου να εορτάσουν την επανέναρξη των εργασιών της βουλής και την ανάδειξη της πρώτης πρωθυπουργού, προερχομένης από το αριστερό καθολικό Σιν Φέιν, Μισέλ Ο’ Νιλ.
Την ανησυχία του Λονδίνου προκαλεί τώρα η προοπτική προκήρυξης δημοψηφίσματος από την πλειοψηφία του Σιν Φέιν στο Στόρμοντ, με αίτημα την ένωση της βρετανικής επαρχίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός χαιρέτισε τη συμφωνία, λέγοντας: «Εργασθήκαμε πολύ σκληρά για να διασφαλίσουμε τη θέση της Βόρειας Ιρλανδίας στην Ενωση και χτίσαμε πάνω στο πλαίσιο του Ουίνδσορ, που εξασφαλίζει την ομαλή ροή αγαθών στη Βρετανία και προσφέρει όλα τα οφέλη που μας εξασφάλισε το Brexit», είπε ο Ρίσι Σούνακ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός απηύθυνε νουθεσία στην Ο’ Νιλ, λέγοντας ότι η ώρα δεν είναι κατάλληλη για συνταγματικές τροποποιήσεις, κάνοντας έμμεσα μνεία στην πρόθεση του Σιν Φέιν για ένωση της Βόρειας Ιρλανδίας με την Ιρλανδία.
Ο Λίο Βαράτκαρ, από τη μεριά του, απέφυγε να σχολιάσει το σενάριο της ενωμένης Ιρλανδίας με πρωτεύουσα το Δουβλίνο, λέγοντας μόνο ότι η επανέναρξη των εργασιών της βουλής μετά την άρση της αποχής των προτεσταντικών κομμάτων, που επιδιώκουν την ένωση με τη Βρετανία, αποδεικνύει ότι οι ειρηνευτικές συμφωνίες της Μεγάλης Παρασκευής παραμένουν αποτελεσματικές. «Οι υπουργοί είναι έτοιμοι να αναλάβουν τα καθήκοντά τους και η ιρλανδική κυβέρνηση είναι έτοιμη να βοηθήσει», σύμφωνα με τον Βαράτκαρ.
Η πρωθυπουργός Ο’ Νιλ κάλεσε χθες τη νομοθετική εξουσία σε διαπραγματεύσεις για την εκπόνηση μακροπρόθεσμου σχεδίου χρηματοδότησης των κρατικών υπηρεσιών, το οποίο χαρακτήρισε απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησής της. Η κυβέρνηση του Λονδίνου έχει ήδη δεσμευθεί στην εκταμίευση πακέτου οικονομικής βοήθειας ύψους 3,3 δισ. στερλινών για χρηματοδότηση των αναγκών της νέας κυβέρνησης στο Μπέλφαστ.
«Το πακέτο είναι γενναιόδωρο και δίκαιο. Οι χρηματοδοτήσεις, όμως, θα προσφέρουν μόνο βραχυπρόθεσμη λύση στα επείγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε», έγραψε την Κυριακή η κ. Ο’ Νιλ στον Βρετανό ομόλογό της, για να προσθέσει ότι το ίδιο το μοντέλο χρηματοδότησης της αυτοδιοικούμενης επαρχίας της Βόρειας Ιρλανδίας θα πρέπει να αλλάξει.
Δυσαρέσκεια
Παρά το φαινομενικά εορταστικό και εγκάρδιο κλίμα, η ένταση μεταξύ Σούνακ και Βαράτκαρ ήταν εμφανής, με τον Βρετανό πρωθυπουργό να επαναλαμβάνει τη «θλίψη» του για την απόφαση του Δουβλίνου να προσφύγει στη δικαιοσύνη κατά της στάσης του Λονδίνου απέναντι στα εγκλήματα του βρετανικού στρατού στη Βόρεια Ιρλανδία. Ο Βαράτκαρ εξέφρασε από τη μεριά του την απογοήτευσή του για την «αρνητική γλώσσα για πανιρλανδική οικονομία» στη συμφωνία που έφερε το δεξιό προτεσταντικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα πίσω στο Στόρμοντ, δίνοντας τέλος σε δύο χρόνια κοινοβουλευτικής παράλυσης. Οι δύο ηγέτες απέφυγαν να παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Ο πρώην υπουργός Βόρειας Ιρλανδίας, Πίτερ Χάιν, δήλωσε έκπληκτος για την απόφαση Σούνακ και Βαράτκαρ να μην εμφανισtούν μαζί. «Μετά την άνοδο των Τόρις στην εξουσία το 2010, η κυβέρνηση του Λονδίνου θεώρησε καλό να στραφεί όχι μόνο εναντίον των Βρυξελλών, αλλά και κατά του Δουβλίνου. Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς στενή συνεργασία Δουβλίνου – Λονδίνου», λέει ο Χάιν, μιλώντας στην εφημερίδα The Guardian.
Στο τραπέζι προκήρυξη δημοψηφίσματος μετά την ανάδειξη της Μισέλ Ο’ Νιλ, της πρώτης αριστερής καθολικής πρωθυπουργού στο Μπέλφαστ.
Η πρόεδρος του Σιν Φέιν, Μαίρη Μακντόναλντ, υπονόησε μετά τη συνάντηση της πρωθυπουργού Ο’ Νιλ με τον Σούνακ, ότι το κόμμα θα προωθήσει πρόταση διεξαγωγής δημοψηφίσματος εντός της ερχόμενης δεκαετίας, με ερώτημα την ένωση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Την περασμένη εβδομάδα η Μακντόναλντ είχε πει ότι η ενότητα της Ιρλανδίας «βρίσκεται μία ανάσα μακριά».
Σύμφωνα με την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, η κυβέρνηση του Στόρμοντ πρέπει να οργανώσει δημοψήφισμα αν η πλειοψηφία των πολιτών μοιάζει να υποστηρίζει την ένωση. Τα τέσσερα κόμματα που στελεχώνουν την εκτελεστική εξουσία (Σιν Φέιν, Δημοκρατικοί Ενωτικοί, Συμμαχία και Ενωτικοί του Αλστερ), παρά τις βαθιές ιστορικές διαφωνίες τους, παρουσίασαν προς το Λονδίνο κοινή πρόταση χρηματοδότησης, επιπλέον των 3,3 δισ. που έχει ήδη δεσμευθεί να προσφέρει η κυβέρνηση Σούνακ.
Την αντιπροεδρία της κυβέρνησης στο Μπέλφαστ ανέλαβε η Εμα Λιτλ-Πενγκέλι του συντηρητικού Δημοκρατικού Ενωτικού κόμματος, όπως προβλέπει η ειρηνευτική συμφωνία. Οι υπουργοί της κυβέρνησης, Κόνορ Μέρφι και Κάμι Αρτσιμπαλντ, και οι δύο μέλη του Σιν Φέιν, αναλαμβάνουν τα χαρτοφυλάκια οικονομικών και τις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο.