Την άποψη ότι η Ε.Ε. οφείλει να παράσχει σαφή προοπτική στα προς ένταξη βαλκανικά κράτη, ειδάλλως θα ενισχύσει την επιρροή άλλων παραγόντων στην περιοχή, υπογραμμίζει στην «Κ» ο πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς. Αναγνωρίζει πάντως, με φόντο και την υπόθεση Μπελέρη, ότι χώρες όπως η Αλβανία οφείλουν να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την εκπλήρωση των κριτηρίων με έμφαση στο κράτος δικαίου. Ο Κροάτης πρωθυπουργός, ο οποίος χθες βρέθηκε στην Αθήνα για να συμμετάσχει σε εκδήλωση της Ν.Δ. και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, χαρακτηρίζει εξαιρετικές τις σχέσεις των δύο χωρών. Μεταξύ άλλων, τονίζει ότι η κροατική κυβέρνηση έχει επανειλημμένως δείξει την προθυμία της να βοηθήσει την Ελλάδα στέλνοντας Canadair για την κατάσβεση πυρκαγιών. Ως προς τα γεγονότα τα οποία εκτυλίχθηκαν το περασμένο καλοκαίρι στη Νέα Φιλαδέλφεια με την εμπλοκή Κροατών χούλιγκαν, επιλέγει να μην αναφερθεί στα επιχειρησιακά λάθη που οδήγησαν στα αιματηρά επεισόδια. Καταδικάζει σε κάθε περίπτωση τον χουλιγκανισμό και ευχαριστεί την ελληνική κυβέρνηση για την απελευθέρωση των συλληφθέντων: «Ολοι οι Κροάτες πολίτες αφέθηκαν ελεύθεροι και επέστρεψαν στα σπίτια τους. Είμαι ευγνώμων για την κατανόηση και την υποστήριξη του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, με τον οποίο επικοινωνούσα διαρκώς για αυτό το θέμα».
Τα επεισόδια στη Νέα Φιλαδέλφεια δεν επηρέασαν τις σχέσεις μας. Είμαι ευγνώμων στον πρωθυπουργό Μητσοτάκη για την απελευθέρωση των Κροατών πολιτών.
– Κροατία και Ελλάδα έχουν παρόμοια ενδιαφέροντα, καθώς είναι και οι δύο χώρες οι οποίες αφενός στηρίζονται στον τουρισμό, αφετέρου διεκδικούν χώρο ως ενεργειακοί παίκτες, ιδίως μετά την κατάρρευση των εμπορικών σχέσεων της Ευρώπης με τη Ρωσία. Ποιες είναι οι δικές σας προτεραιότητες στις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα και πώς θα μπορούσαν ενδεχομένως να μεταφραστούν σε συγκεκριμένα επενδυτικά projects;
– Η Κροατία και η Ελλάδα μοιράζονται πολλά ενδιαφέροντα και έχουν εξαιρετικές σχέσεις, τις οποίες έχουμε βελτιώσει συστηματικά την περασμένη περίοδο. Χαίρομαι που με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη, τον καλό μου φίλο και συνάδελφο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στο ΕΛΚ, είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω στην πολιτική συζήτηση της Ομάδας του ΕΛΚ σχετικά με την αποτελεσματικότητα του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε. Ηταν μια ισχυρή, γρήγορη και έγκαιρη ευρωπαϊκή απάντηση σε μια άνευ προηγουμένου κρίση, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Η Κροατία και η Ελλάδα αποτελούν παραδείγματα επιτυχούς χρήσης μη επιστρεφόμενων κονδυλίων από την Ε.Ε., με τα οποία εξασφαλίσαμε ταχεία ανάκαμψη και ισχυρή ανάπτυξη, διατηρήσαμε θέσεις εργασίας και αυξήσαμε την ανθεκτικότητα της οικονομίας σε μελλοντικές κρίσεις. Είμαστε χώρες-εταίροι στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ και από το 2023 στη Ζώνη του Ευρώ και στο Σένγκεν. Συμμετέχοντας στο πλαίσιο του EU MED9, συνεργαζόμαστε σε πολλά θέματα και προγράμματα που σχετίζονται με την περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής ασφάλειας, της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης και της κλιματικής αλλαγής. Μοιραζόμαστε επίσης απόψεις σχετικά με τη σημασία της περαιτέρω διεύρυνσης της Ε.Ε. και την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ιδιαίτερα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Η Ελλάδα υποστήριξε τους στρατηγικούς στόχους της Κροατίας – ένταξη στην Ευρωζώνη και στον χώρο Σένγκεν. Η Κροατία έχει επανειλημμένως δείξει την προθυμία της να βοηθήσει την Ελλάδα στέλνοντας τα Canadair να σβήσουν τις πυρκαγιές. Υπάρχουν πολυάριθμες δυνατότητες για περαιτέρω επέκταση και ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας μας, μεταξύ άλλων στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, της ναυτιλίας, της τεχνολογίας πληροφοριών, του εμπορίου και του τουρισμού. Στο πλαίσιο της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας, τόσο η Κροατία όσο και η Ελλάδα έχουν γίνει σημαντικοί ενεργειακοί κόμβοι για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, συμβάλλοντας έτσι στην ενεργειακή διαφοροποίηση στην Ευρώπη.
– Η άμυνα της Ουκρανίας απέναντι στη Ρωσία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και στην Ευρώπη εκδηλώνονται πλέον ορισμένες παραφωνίες αναφορικά με την υποστήριξη στο Κίεβο. Εσείς πώς «διαβάζετε» τις εξελίξεις και πώς θεωρείτε ότι θα πρέπει να προχωρήσουν τα πράγματα, δεδομένης και της αβεβαιότητας που δημιουργεί η παράμετρος των επικείμενων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ;
– Στο τελευταίο, έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εγκρίθηκε απόφαση για την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου και ως μέρος αυτού χορηγήθηκε μακροπρόθεσμη βοήθεια στην Ουκρανία ύψους 50 δισ. ευρώ. Είναι μια σαφής έκφραση της ευρωπαϊκής ενότητας στην παροχή ισχυρής βοήθειας στην Ουκρανία στην άμυνα κατά της ρωσικής επιθετικότητας. Είμαστε αφοσιωμένοι στο να συνεχίσουμε να παρέχουμε πολιτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη στην Ουκρανία για όσο διάστημα χρειάζεται. Η Κροατία έχει παράσχει μέχρι στιγμής περισσότερα από 265 εκατ. ευρώ σε βοήθεια, διοργάνωσε την πρώτη κοινοβουλευτική σύνοδο κορυφής της Πλατφόρμας της Κριμαίας και την πρώτη διεθνή διάσκεψη χορηγών για την ανθρωπιστική αποναρκοθέτηση της Ουκρανίας. Επίσης, η Κροατία γνωρίζει πώς είναι να είσαι θύμα επιθετικότητας και μοιράζεται την πείρα της στον τομέα της δίωξης εγκλημάτων πολέμου και της αποκατάστασης Ουκρανών τραυματιών, καθώς και στην ειρηνική επανένταξη των κατεχόμενων εδαφών. Ο στόχος είναι να μπορέσει η Ουκρανία να αντισταθεί στην επιθετικότητα στο πεδίο της μάχης και να επιτύχει την επανένταξη των κατεχόμενων εδαφών της. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, αναμένουμε τη συνέχιση της διατλαντικής ενότητας στο θέμα της υποστήριξης της Ουκρανίας, η οποία σήμερα υπερασπίζεται τις θεμελιώδεις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας που υποστηρίζουμε όλοι.
– Οι διαβουλεύσεις για την περαιτέρω διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στα Βαλκάνια διεξάγονται μέσα σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό διεθνές περιβάλλον, το οποίο αυξάνει τα βάρη για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Την ίδια ώρα, κρίσεις στον τομέα των δικαιωμάτων, όπως αυτή που εκδηλώθηκε στην Αλβανία γύρω από την υπόθεση του Φρέντι Μπελέρη, αναδεικνύουν εμφατικά τα ζητήματα του κράτους δικαίου στη διαδικασία της διεύρυνσης. Ποια είναι η δική σας προσέγγιση;
– Η νέα γεωπολιτική στιγμή και το ανανεωμένο ενδιαφέρον για τη διεύρυνση αποτελούν σαφή ευκαιρία για τις υποψήφιες χώρες, αλλά και για την Ε.Ε. Η επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει επικεντρώσει εκ νέου την προσοχή μας στη γεωπολιτική της διεύρυνσης και στη γειτονιά μας. Συνολικά, η συζήτηση για τη διεύρυνση θα πρέπει να οδηγήσει σε ενθαρρυντικές και φιλόδοξες στρατηγικές αποφάσεις. Η διατήρηση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ψηλά στην ατζέντα της Ε.Ε. είναι το κοινό μας συμφέρον, το οποίο η Κροατία προωθεί συνεχώς και ενεργά σε όλα τα επίπεδα, υποστηρίζοντας ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή πορεία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Εάν η Ενωση δεν παρέχει σαφή προοπτική στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, θα ενισχύσει την επιρροή ορισμένων άλλων παγκόσμιων παραγόντων σε αυτή την περιοχή. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι γειτονικές χώρες να καταβάλουν ακόμη περισσότερες προσπάθειες για την εκπλήρωση των καθιερωμένων κριτηρίων, ιδίως στους βασικούς τομείς του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας, που παραμένουν ο ακρογωνιαίος λίθος της διαδικασίας διεύρυνσης. Τονίζω επίσης ότι η πλήρης δέσμευση στις αξίες της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της ευθυγράμμισης με την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, είναι καίριας σημασίας.
– Το περασμένο καλοκαίρι σημάδεψαν τον χώρο του αθλητισμού τα αιματηρά επεισόδια που εκτυλίχθηκαν με την εμπλοκή Κροατών χούλιγκαν στη Νέα Φιλαδέλφεια της Αθήνας. Τι πήγε στραβά τον Αύγουστο; Είχαν ενημερώσει οι κροατικές αρχές τις αρμόδιες υπηρεσίες στην Ελλάδα; Ή πέρασαν κάτω από τα ραντάρ και των δύο χωρών οι κινήσεις των χούλιγκαν;
– Κατ’ αρχάς θέλω να πω ότι η κροατική κυβέρνηση, όπως και η ελληνική κυβέρνηση, καταδικάζουν έντονα τον χουλιγκανισμό και τα οπαδικά επεισόδια, που αντιπροσωπεύουν την άρνηση του αθλητισμού. Από την πρώτη μέρα εκφράσαμε την επιθυμία μας, αυτό το ατυχές γεγονός, στο οποίο έχασε τη ζωή του ένας Ελληνας πολίτης, να μην επηρεάσει τις κατά τα άλλα άριστες και φιλικές σχέσεις μεταξύ Κροατίας και Ελλάδας. Ζητήσαμε από τις ελληνικές αρχές να εγγυηθούν στους Κροάτες πολίτες την ασφάλεια στη φυλακή και μια γρήγορη και δίκαιη δικαστική διαδικασία, σεβόμενοι την ανεξαρτησία των ελληνικών δικαστηρίων και των αρμόδιων αρχών. Η συνταγματική υποχρέωση της κυβέρνησής μας είναι να μεριμνά για τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των Κροατών πολιτών και να τους παρέχει την προξενική βοήθεια. Η ελληνική αστυνομία και η εισαγγελία έλαβαν υπόψη όλες τις συνθήκες και όλα τα στοιχεία κατά την έρευνα και όλοι οι Κροάτες πολίτες αφέθηκαν ελεύθεροι και επέστρεψαν στα σπίτια τους. Είμαι ευγνώμων για την κατανόηση και την υποστήριξη του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, με τον οποίο επικοινωνούσα διαρκώς για αυτό το θέμα.