Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μεταβαίνει σήμερα στο Κάιρο της Αιγύπτου, όπου αναμένεται να έχει επαφές με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, «επισημοποιώντας» έτσι μια πορεία επαναπροσέγγισης που ξεκίνησε –παρασκηνιακά– πριν χρόνια.
Εάν η –φαινομενικώς θερμή– χειραψία που είχαν ανταλλάξει οι κ.κ. Ερντογάν και Σίσι στην Ντόχα του Κατάρ τον Νοέμβριο του 2022, στο περιθώριο τότε του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, ήταν το «ορεκτικό», τότε αύριο αναμένεται το «κυρίως πιάτο», το οποίο μένει βέβαια να φανεί εάν και σε ποιον θα μπορούσε, μελλοντικά, να βγει… ξινό.
Η τελευταία φορά που ο Τούρκος ηγέτης πάτησε πόδι στο Κάιρο ήταν τον Νοέμβριο του 2012, όταν πρόεδρος της αραβικής χώρας ήταν ακόμη ο Μοχάμεντ Μόρσι.
Ερντογάν και Μόρσι είχαν αλλεπάλληλες συναντήσεις τα χρόνια εκείνα, με φόντο τις φλόγες της καλούμενης Αραβικής Ανοιξης: τον Σεπτέμβριο του 2011 στο Κάιρο, τον Σεπτέμβριο του 2012 στην Αγκυρα στο συνέδριο του AKP, τον Νοέμβριο του 2012 και πάλι στο Κάιρο…
Η τουρκική ηγεσία θα επιχειρούσε, με εφαλτήριο τις ανατροπές της Αραβικής Ανοιξης, να ενισχύσει τη διεθνή της επιρροή ως «οδηγός» του πολιτικού Ισλάμ, επενδύοντας στη γιγάντωση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε, όμως, ανοιχτούς λογαριασμούς εντός των αιγυπτιακών συνόρων, καθώς στο παρελθόν είχε συγκρουστεί με σχεδόν όλους: τον βασιλιά Φαρούκ, τον πρόεδρο Νάσερ, τον πρόεδρο Σαντάτ, τον Χόσνι Μουμπάρακ κ.ά.
Οταν ο Ερντογάν προσγειώθηκε στο Κάιρο τον Σεπτέμβριο του 2011, τα πλήθη των «εξεγερμένων» τον υποδέχθηκαν ως «ήρωα». Ως πρωθυπουργός τότε της Τουρκίας, εκείνος είχε επιλέξει, διόλου τυχαία, να κάνει περιοδεία στις χώρες της καλούμενης Αραβικής Ανοιξης (σε Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτο), εξαπολύοντας επιθέσεις ενάντια στο Ισραήλ με αιχμή το Παλαιστινιακό.
Ο Ερντογάν επέστρεψε στο Κάιρο λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2012, συνοδευόμενος από πολυπληθή αντιπροσωπεία κυβερνητικών αξιωματούχων και επιχειρηματιών.
Από το βήμα της ομιλίας που εκφώνησε στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου εκείνον τον Νοέμβριο, ο Τούρκος ηγέτης συνεχάρη μάλιστα τον Μόρσι… ο οποίος είχε νωρίτερα ανακαλέσει τον πρεσβευτή της Αιγύπτου από το Ισραήλ.
Το περίοδο εκείνη (Νοέμβριος του 2012), πρωθυπουργός του Ισραήλ ήταν ο Νετανιάχου και της Τουρκίας ο Ερντογάν, ενώ στη Γάζα μαίνονταν βομβαρδισμοί, με τον υπαρχηγό τον Ταξιαρχιών αλ-Κασάμ, Αχμεντ Αλ Τζαμπαρί, να πέφτει νεκρός από ισραηλινά πυρά και τη Χαμάς να απαντά στο ισραηλινό σφυροκόπημα με βροχή από ρουκέτες.
Σχεδόν 12 χρόνια μετά, οι κ.κ. Νετανιάχου και Ερντογάν παραμένουν στην εξουσία ενώ η Γάζα φλέγεται… Ωστόσο ο Μόρσι δεν είναι πια εδώ για να υποδεχθεί τον Ερντογάν στο Κάιρο, κάνοντας τον δημόσιο χαιρετισμό «ραμπιά» (από το τέμενος Rabaa al-Adawiya) που παραπέμπει στους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Ανετράπη με στρατιωτικό πραξικόπημα το 2013, από τον τότε αρχηγό των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, και οδηγήθηκε στη φυλακή, όπου πέθανε λίγα χρόνια αργότερα.
Οταν ο Μόρσι κατέρρευσε αφήνοντας την τελευταία του πνοή κατά τη διάρκεια δίκης στο Κάιρο τον Ιούνιο του 2019, ο Ερντογάν τον αποχαιρέτησε ως «μάρτυρα» κατηγορώντας τους «τυράννους» της Αιγύπτου για τον θάνατό του. Δεν ήταν, ωστόσο, η πρώτη φορά που ο Τούρκος ηγέτης εξαπέλυε επίθεση κατά της αιγυπτιακής ηγεσίας αποκηρύσσοντας τον Σίσι ως «τύραννο», «δολοφόνο», «πραξικοπηματία» ή «τρομοκράτη». Κάτι ανάλογο είχε κάνει, επίσης, τον Ιούλιο του 2014, τον Φεβρουάριο του 2015, τον Ιούλιο του 2016…
BREAKING — Erdogan calls former Egyptian President Morsi a MARTYR.
He says Egyptian ruler Sisi is a murderer due to 50 executions he ratified so far.
He criticises EU’s hypocritical attitude. “Top EU leaders had a summit going on in Egypt while 7 people were executed” pic.twitter.com/N1BSEBEOxy
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) June 17, 2019
«Δεν πρόκειται ποτέ να μιλήσω ποτέ σε κάποιον σαν αυτόν», έλεγε ο Ερντογάν τον Φεβρουάριο του 2019, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στα τουρκικά μίντια (CNN-Turk, Kanal D), αναφερόμενος στον Σίσι.
Ακριβώς πέντε χρόνια μετά, ήρθε πια η ώρα για εκείνες τις συνομιλίες που υποτίθεται ότι «δεν θα γίνονταν ποτέ»…